ببررسی اثر عصاره باریجه بر پارامترهای بیوشیمیایی زخم پوستی موش‌های کوچک آزمایشگاهی نژاد NMRI

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 15، شماره 3، خرداد 1402، صفحه 173-189   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ascij.2022.1964577.1414

نویسندگان

پریسا سیفعلی؛ پریچهره یغمایی^* ؛ نسیم حیاتی رودباری^*

گروه علوم شناختی، واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

ترمیم زخم یکی از مشکلات مهم در علم پزشکی است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر باریجه بر روند ترمیم زخم پوستی در موش­های آزمایشگاهی نژاد NMRI می­باشد. 24 سر موش کوچک آزمایشگاهی نژاد NMRI پس از ایجاد زخم پوستی، در روزهای 3، 6، 12 و 21 توسط پماد تهیه شده باریجه تیمار شدند و به طور تصادفی به سه گروه اوسرین (دریافت کننده روزانه پماد اوسرین)، گروه تجربی اول (تیمار روزانه با پماد گیاه باریجه با دوز ۲ میلی­گرم) و گروه تجربی دوم (تیمار روزانه با پماد باریجه با دوز ۴ میلی­گرم) تقسیم شدند و زخم­ها با کولیس اندازه­گیری شد و شاخص­های بیوشیمیایی سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، مالون دی آلدئید (MDA) و ظرفیت تام آنتی­اکسیدانی (TAC) دربافت مورد سنجش قرار گرفت و مقاطع بافتی از زخم تهیه و توسط رنگ­آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین مورد ارزیابی هیستوپاتولوژی قرار گرفت.آنالیز داده­ها توسط نرم­افزار SPSS 22 و آزمون توکی انجام شد و توسط نرم­افزار اکسل هیستوگرام­ها ترسیم شدند. اندازه زخم در گروه­های باریجه نسبت به گروه اوسرین کاهش معنادار نشان داد (05/0 p <). غلظت MDA در گروه­های باریجه به صورت وابسته به زمان کاهش معنادار نسبت به گروه اوسرین داشت و فعالیت SOD و TAC در گروه­های باریجه افزایش معنادار  نسبت به گروه اوسرین داشت (05/0 p <). بر اساس یافته­های هیستوپاتولوژی، ضخامت اپیدرمال و درمال در گروه­های باریجه نسبت به گروه اوسرین افزایش معنادار داشت (05/0 p <) و تعداد فیبروبلاست و رگ­های خونی نیز در گروه­های باریجه به صورت وابسته به زمان نسبت به گروه اوسرین افزایش معنادار را نشان داد (05/0 p <). با توجه به نتایج حاصل نشان داده شد که باریجه با افزایش فعالیت SOD وTAC  و کاهش غلظت MDA، هچنین نتابج هیستوپاتولوژی در ترمیم و بهبودی زخم موثر است. بنابراین، یافته­های این مطالعه دیدگاه جدیدی از این گیاه درمانی برای استفاده در درمان زخم را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

اوسرین؛ باریجه؛ زخم پوستی؛ استرس اکسیداتیو

مراجع

1. Arbab J., Farahpour M.R., Roohollahi-Masoumi A.H. 2018. The effect of co-administration of Aloe vera gel and Cinnamon zeynalicum hydroethanolic extract on wound healing process in diabetic mice. Iranian Journal of Veterinary Surgury, 2(29):40-48
2. Atiba A ., Ueno H .,Uzuka Y. 2012. The effect of aloe vera oral administration on cutaneous wound healing in type 2 diabetic rats. Journal of Veterinary and Medical Sciences,13(6):92-100
3. Cañedo-Dorantes L., Cañedo-Ayala M. 2019. Skin acute wound healing: a comprehensive review. International Journal of Inflammation, 2019(1):1-15.
4. Chambers E.S., Vukmanovic-Stejic M. 2020. Skin barrier immunity and ageing. Immunology, 160(2):116-125.
5. Dan MM., Sarmah P., Vana DR., Dattatreya A. 2018. Wound healing: concepts and updates in herbal medicine. International Journal of Medical Research and Health Sciences, 7(1):170-1
6. Ghasemi Z., Rezaee R., Aslani MR. 2021. Boskabady MH. Anti-inflammatory, anti-oxidant, and immunomodulatory activities of the genus Ferula and their constituents: A review. Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 24(12):1613-1623.
7. Ghlissi Z., Sayari N., Kallel R., Bougatef A., Sahnoun Z. 2016. Antioxidant, antibacterial, anti-inflammatory and wound healing effects of Artemisia campestris aqueous extract in rat. Biomedicine and Pharmacotherapy, 84: 115-122.
8. Ghorbani , Mogharrabi M ., Mohebbati R., Mousavi S.M., Hasan zadeh S.h., Emamian M., Baharloo A., Soukhtanloo M. 2016. Effect of long-term administration of Ferula gummosa root extract on serum oxidant-antioxidant status .lranian Journal of Pharmaceutical  Scieces, 12(1):85-96
9. Heydari- Majd M., Rezaeinia H., Shadan M.R., Ghorani B., Tucker N.,2019. Enrichment of zein nanofibre assemblies for therapeutic delivery of Barije (Ferula gummosa Boiss) essential oil. Journal of Drug Delivery Science and Technology, 54:101290.
10. Jahansooz F., Ebrahimzadeh H., Najafi A.A., Naghavi M.R., Kouyakhi E.T., Farzaneh H., Composition and antifungal activity of the oil of Ferula gummosa samples from Iran. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 11(3):284-291
11. Karimlar S., Naderi A., Mohammadi F., Moslehishad M., Delrish E., Aghajanpour L. 2019. Hypoglycemic and hypolipidemic effects of Myrtus communis, Trachyspermum copticum and Ferula gummosa essential oils on streptozotocin induced diabetic rats. Nutrition and Food Sciences Research, 6(1):1-8
12. Mohammadhosseini M., Venditti A., Sarker S.D., Nahar L., Akbarzadeh A. 2019. The genus Ferula: Ethnobotany, phytochemistry and bioactivities–A review. Industrial Crops and Products, 129:350-394.
13. Nabavi S.F., Habtemariam S., Sureda A., Nabavi S.M. 2012. Ferula gummosa Boiss as a rich source of natural antioxidants with numerous therapeutic uses - A short review. In: Capasso, Anna, (ed.) Medicinal Plants as Antioxidant Agents: Understanding Their Mechanism of Action and Therapeutic Efficacy. Research Signpost, Kerala, India, pp. 15-26..
14. Nazari A., Golezar E., Mahdiuni H. 2019. Antioxidant activity of the Ferula gummosa's aerial parts: Measurements based on different assay methods. Journal of Reports in Pharmaceutical Sciences, 8(1):61-67.
15. Nikolaou P., Marciniak P., Adamski Z., Ntalli N.,2021. Controlling Stored Products’ Pests with Plant Secondary Metabolites: A Review. Agriculture, 11(9):879.
16. Rodrigues M., Kosaric N., Bonham C.A., Gurtner G.C. 2019. Wound healing: a cellular perspective. Physiological Reviews, 99(1):665-706.
17. Yaghmaei P., Moshrefjavadi , Nilforooshzade M.A., Mardani H., Kakanejadian   P. 2010. Effects of watery and alcoholic extract of green tea on the process of open skin wounds healing in male rat (NMRI). Medical Sciences, 20(2):69-75.