نظم گفتمانی حاکم بر سیاستگذاری عمومی پس از انقلاب اسلامی در ایران

فصلنامه علمی گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی

دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5، فروردین 1402، صفحه 22-49   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

متین انجم روز^*

گروه علوم سیاسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

چکیده

پس از انقلاب و از همان روزهای نخست پیش از سیطره ی کامل گفتمان اسلام فقاهتی ساختارهای جدیدی با اهداف متفاوت از رژیم گذشته در ایران بوجود آمد. از این رو این برهه ی زمانی را می توان به عنوان نقطه ی عطف مهمی در فرآیند سیاست گذاری عمومی در ایران معاصر تلقی کرد.

پرسش اصلی ما در این مقاله این است که گفتمان اسلام فقاهتی چه نقشی در سیاست گذاری عمومی در جمهوری اسلامی ایران دارد؟ در همین راستا پرسش های فرعی دیگری نیز مطرح شده است. نخست این که اسلام فقاهتی چگونه و طی چه مسیری به گفتمان مسلط در ایران پس از انقلاب تبدیل شده است؟ دوم این که چه خرده گفتمان هایی ذیل گفتمان اسلام فقاهتی در چارچوب جمهوری اسلامی وجود دارند؟ سوم این که بر مبنای قانون اساسی چه نهادهایی نقش موثرتری در سیاست گذاری عمومی در جمهوری اسلامی دارند؟ و چهارم این که با توجه به سیر تحول قانون اساسی از پیش از بازنگری تا پس از آن، کدام یک از خرده گفتمان های اسلام فقاهتی منجر به گفتمان هژمون تبدیل شده است؟

با توجه به این که رویکرد این پژوهش توصیفی و پسینی است رویکرد ون دایک به گفتمان با توجه به مفاهیم مدنظر لاکلائو و موفه مناسب ترین روش برای این پژوهش می باشد.

کلیدواژه‌ها

اسلام فقاهتی؛ انقلاب اسلامی؛ سیاست گذاری عمومی؛ خرده گفتمان ولایت انتصابی فقیه؛ خرده گفتمان ولایت انتخابی

مراجع