مقایسه اثربخشی راهبردهای یادگیری خلاصه‌نویسی، علامت‌گذاری، حاشیه‌نویسی و نقشه‌مفهومی بر درک‌مطلب و سرعت یادگیری دانش‌آموزان دختر سال دوم تجربی مدارس غیرانتفاعی نوبت صبح شهر تهران

فصلنامه تحقیقات روانشناختی

دوره 13، شماره 38، فروردین 1400، صفحه 11-24   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مرضیه میرلوحی¹؛ فریبرز درتاج^{* 2}

¹کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.

²استاد گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی راهبردهای یادگیری خلاصه‌نویسی، علامت‌گذاری، حاشیه‌نویسی و نقشه‌مفهومی بر درک‌مطلب و سرعت یادگیری دانش‌آموزان دختر سال دوم تجربی مدارس غیرانتفاعی نوبت صبح شهر تهران بود. طرح پژوهش نیمه‌آزمایشی و به‌صورت پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر پایه‌ی دوم تجربی مدارس غیرانتفاعی نوبت صبح شهر تهران در سال تحصیلی 95-1394 که به ‌صورت در دسترس تعداد 60 نفر از آن ها انتخاب و هریک به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایشی مختلف و گروه کنترل قرار داده‌ شدند. برای جمع آوری اطلاعات از متون آزمایشی، پرسش نامه درک مطلب محقق ساخته و زمان سنج استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS₁₆ و آزمون تحلیل واریانس چند‌متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد بین میانگین‌های گروه‌های آزمایش و گروه گواه، در زمینه سرعت یادگیری تفاوت معنا‌داری وجود دارد؛ ولی بین سرعت مطالعه گروه‌های آزمایش (خلاصه‌نویسی، علامت‌گذاری وحاشیه‌نویسی و نقشه‌ی مفهومی) تفاوتی وجود ندارد. بین گروه خلاصه‌نویسی و گروه کنترل، در زمینه‌ی درک‌مطلب تفاوت معنادار است ولی بین گروه علامت‌گذاری و حاشیه‌نویسی، نقشه مفهومی و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود نداشت. استفاده از راهبردهای یادگیری سرعت یادگیری را بهبود می بخشد و استفاده از خلاصه نویسی، درک مطلب دانش آموزان را افزایش می دهد.

کلیدواژه‌ها

خلاصه‌نویسی؛ علامت‌گذاری؛ حاشیه‌نویسی؛ نقشه‌مفهومی؛ درک مطلب و سرعت مطالعه

مراجع