بررسی و تحلیل کارآیی ضوابط شهرسازی در ساخت و ساز شهری (منطقه یک شهرداری تهران)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 58، خرداد 1402، صفحه 60-79   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهرداد کبیری¹؛ حمیدرضا جودکی^{* 2}؛ علیرضا استعلاجی³

¹دانشجوی مقطع دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار گروه جغرافیا، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استاد گروه جغرافیا، واحد یادگار امام خمینی ره (شهر ری)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده:

امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار نبوده و این امر توسعه شهری را با اختلالات جدی مواجه ساخته است. دراین پژوهش که با روش توصیفی– تحلیلی و با روش میدانی و استفاده از ابزار پرسشنامه‌ای در حجم نمونه 389 نفری از متخصصین و مدیران شهری صورت گرفته، سعی بر آن بوده است که کارآیی این ضوابط و مقررات که شامل (کمیسیون‌های ماده 100، 5 و 55) می‌باشد مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون‌های T تک نمونه‌ای و نیز آزمون رگراسیون مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآمده از این آزمون‌ها در زمینه کارآیی ضوابط که با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای و رگراسیون بررسی شده است، نشان می‌دهد که مقدار آزمون t برای مولفه‌های کمیسیون ماده 100 (18-) ، کمیسیون ماده 5 (15-) وکمیسیون ماده 55 (7-) بوده است. همچنین در زمینه مولفه کمیسیون ماده 100 مقدار ضریب رگراسیون 005/0، کمیسیون ماده 5، 001/0 و برای کمیسیون ماده 55 مقدار 000/0 بوده است. به طور کلی نتایج این دو آزمون بیانگر آن است که مقررات و ضوابط شهرسازی در زمینه کمیسیون‌های یاد شده حداقل کارآیی را در ساخت و ساز‌های موجود در منطقه مورد مطالعه داشته است.

کلیدواژه‌ها

کمیسیون ماده 100؛ کمیسیون ماده 5؛ کمیسیون ماده 55؛ منطقه 1 شهرداری تهران

مراجع

Ajza Shokouhi, Mohammad and Samadi, Reza and Goodarzi, Nosratollah and Ghanbari, Mohammad (2016). Analysis and investigation of the causes of construction violations in metropolitan areas with emphasis on urban planning rules and regulations (Case study: three and nine districts of Mashhad), Geography and development of urban space, third year, No 5. (In Persian)

Amiri, Mohammad(2010). Investigating the causes of construction violations (area and privacy of Basmanj city), Quarterly Journal of the Building Engineering System Organization of East Azerbaijan Province, Ninth year, No 31. (In Persian)

Arimah, C. & Adeagbo, D. (2000). Compliance with urban development and planning regulations in Ibadan, Nigeria. Habitat International, 24 (3): 279–294

Azizi, Mohammadmehdi and Abouyiardakan, Mohammad and Nori, Nasrin(2011). The role of laws and regulations in the realization of integrated management in the urban complex of Tehran, Armanshahr Magazine, No 6. (In Persian)

Bahmani Monfared, Hadi and Kalantari, Mohsen(2012), Investigating the Effects of Article 100 Municipal Commission in Controlling Construction Violations, Fourth Conference on Urban Planning and Management, Holy Mashhad. (In Persian)

Douglas, I. McGregor, D, Simon, D and Thompson, D.(2006). Peri-urban ecosystems and societies: transitional zones and contrasting values. the Peri-Urban, Interface: Approaches to Sustainable Natural and Human Resource Use. Earth scan, London

Esmaeilpour, Najma and Dehghan Dehkordi, Elaheh and Khakiyan Dehkordi, Mohammadreza(2016). Causes of construction violations in Iranian cities with emphasis on building density and solutions to reduce it (Case study: Farrokhshahr), International Conference on Engineering Sciences, Arts and Law. (In Persian)

Fekade, W. (2000). Deficits of formal urban land management and informal responses under rapid urban growth: an international perspective. Habitat International, 24 (2): 127–150. Available at: www.sciencedirect.com

Jawaid, M. F., & Khan, S. A. (2015). Evaluating the need for smart cities in India. International Journal of Advance Research in Science and Engineering, 4(Special Issue (01)), 991–996.

Jimoh, B. A, Al- Hasan, A.Z, Imimole, W.O, and Ahmed, M.B(2017), Contravention of Development Control Measures in Auchi,Edo State, Nigeria, Applied Science Reports, 20 (1), pp: 30-34.

Kapoor, M. & Blanc, D. (2008). Measuring risk on investment in informal (illegal) housing: Theory and evidenc from Pune, India, Journal Regional Science and Urban Economics, No 38, pp. 311–329.

Khodaparasti, Majid and Abedini, Reza and Sadeghi, Manouchehr and Najafgholizadeh, Nahid(2016). Urban construction control and monitoring strategies from the perspective of urban management (Case study: District 17 of Tehran), International Conference on Urban Engineering, Civil Engineering, Architecture. (In Persian)

Kumar, A., Pushplata (2017) Problems and prospects of building regulations in Shimla, India – A step towards achieving sustainable developmen, International Journal of Sustainable Built Environment 6, 207–215.

Kumar, A., Pushplata, (2018). Building regulations for hill towns of India. Elsevier HBRC J. 11, 275–284

Lotfi, Heidar and Edalatkhah, Fardad and Mirzayi, Minoo and Vazirpour, Shabboo(2009). Urban management and its place in promoting citizenship rights, Journal of Human Geography, No 9. (In Persian)

Mokhtari, Ayatollah and Azad, Seyedeh Maryam(2009). The role of Article 100 Commission votes in the prevalence of construction violations, Quarterly Report, No 61. (In Persian)

Pazhouhan, Moussa and Darabkhani, Rasoul and Jafari, Elmira and Zeynalzadeh, Ardalan (2014). Investigation and Analysis of Factors Affecting Construction Violations in Small Cities (Case Study: Babolsar City), Geographical Research on Urban Planning, Volume 2, No 2. (In Persian)

Pourahmad, Ahmad and Hataminejad, Hossein and Hosseini, SeyedHadi(2006). Pathology of urban development plans in the country, geographical research, No 58. (In Persian)

Salari, Mohammad and Safavisoha, Maryam(2017). An Analysis of the Role of Construction Violations in the Failure of Urban Development Plans in Tehran, Garden Comment Magazine, Fourteenth year, No 51. (In Persian)

SalehiMilani, Sasan and Mohammadi, Maryam(2010). Codification of construction rules and regulations in foothill areas (Case study: Bagh Shater neighborhood of Tehran), Quarterly Journal of Honar University, No 3. (In Persian)

Shahrokhifar, Zeinab and Karimi, Alireza and Ahmadi, Fatemeh (2021). Analysis of factors affecting the occurrence of construction violations with emphasis on the position of the Article 100 Commission (Identified case: 22 districts of Tehran metropolis), Journal of geography and urban and regional studies, Summer 1400, No 39. (In Persian)

Soofi, Matin and Alaeddin, Vahid(2016). Investigating the effect of urban rules and regulations on the formation of urban facades, The First International Congress of Target Architecture. (In Persian)

Tian, L. & Shen, T. (2011). Evaluation of Plan Implementation in the Transitional China: A Case of Guangzhou City Master Plan. Cities, (28): 11-27.