طراحی مدل تأثیر گذاری اشتراک‌دانش‌وب بر کارآفرینی دانش ( مورد مطالعه: کتابخانه های عمومی کشور)

دانش شناسی

دوره 15، شماره 59، اسفند 1401، صفحه 101-127   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

لیلی طاهرخانی¹؛ صفیه طهماسبی لیمونی^{* 2}؛ میترا قیاسی²

¹دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

²استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

چکیده

هدف: طراحی مدل تأثیر گذاری اشتراک‌دانش‌وب بر کارآفرینی‌دانش در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است.
روش پژوهش: از جنبه هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی با روش آمیخته و از نظر نتیجه، پژوهش توسعه ­ای است. جامعه آماری بخش کیفی 15 نفر ازخبرگان دانشگاهی و متخصصان با روش نمونه­ گیری هدفمند "گلوله برفی" بوده­اند و در بخش­کمی تعداد 364  (از7000) نفر از مدیران و کارکنان کتابخانه‌های عمومی بااستفاده از فرمول­کوکران و نمونه‌گیری تصادفی­ طبقه‌ای تعیین گردید. ابزار گردآوری داده­ ها در بخش کیفی مصاحبه‌ی عمیق و نیمه ­ساختاریافته بود و درمرحله  کمی از پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته اشتراک­دانش وب و پرسشنامه استاندارد کارآفرینی‌دانش اسکرزسکی(2006) استفاده­شد. جهت شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک‌دانش‌وب از تحلیل­تم و به منظور اجماع نظرات خبرگان از تکنیک دلفی‌فازی و برای ارزیابی روایی و پایایی پرسشنامه‌ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید همچنین تجزیه وتحلیل داده­ها ازطریق نرم‌افزارهایspss24 و smartPLS استفاده شد.
یافته­ ها: براساس تجزیه وتحلیل داده‌های کیفی حاصل از کدگذاری متن مصاحبه­ ها، 48 کد باز، 9 تم­ثانویه و 3 تم­اصلی "مطلوبیت ‌فضای‌وب، مطلوبیت ‌اطلاعات‌وب و مطلوبیت ‌افراد" شناسایی­شد که به­ترتیب بیشترین اثرگذاری را دارند. همچنین ضریب‌تأثیر اشتراک‌دانش‌وب برکارآفرینی‌دانش کارکنان برابر 554/0 محاسبه­ گردید که در این مسیر مقدار آماره آزمون محاسبه شده بزرگ‌تر از 96/1 شده است.
نتیجه­ گیری: اشتراک دانش وب و کارآفرینی دانش دو ابزار توانمندساز در کتابخانه‌ها هستند که می‌توانند بایکدیگر هم‌افزایی ایجاد نموده و با تقویت بنیان‌های علمی و معرفتی موجبات پیشرفت و تعالی را ایجاد نمایند لذا ضرورت دارد آنها به‌صورت یک فرآیند پیوسته مورد توجه جدی کتابخانه­ها قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها

اشتراک دانش وب؛ کارآفرینی­دانش؛ کتابخانه­ها؛ نهاد کتابخانه ­های عمومی کشور

مراجع

احمدی­قره­بلاغ، ف.(1398). عوامل مؤثر بر اشتراک­دانش بین پزشکان و پرستاران در شبکه­های اجتماعی. [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران].

اسماعیلی فارسانی، م.، اباذری، ز.، و حریری، ن.(1399). تأثیر مدیریت دانش بر قابلیت‌های کارآفرینی دانش در بین اعضای هیأت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران. دانش شناسی، 13(48)، 1-12.

امیرخانی، ا. ح.، و امامپور، ف. (1397). نقش شبکه­های اجتماعی در مدیریت دانش سازمانی، کنفرانس بین­المللی مدیریت حسابداری اقتصاد و بانکداری نوین، تهران.

اناری، ف.(1391). بررسی مقایسه­ای استفاده از رسانه­های اجتماعی تعاملی وب 2 در به اشتراک­گذاری دانش بین کتابداران دانشگاه لیمریک ایرلند و دانشگاه اصفهان. [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تربیتی و روانشناسی اصفهان].

انتظاری، ع.، امیری، م.، و مرتجی، ن. س. (1395). ارائه الگوی رفتار اشتراک دانش متخصصان ایرانی در فضای مجازی. مطالعات رسانه‌های نوین، 2(5)، 168-206.

پرهام­نیا، ف.(1400). عوامل رفتاری مؤثر بر اشتراک دانش: مرور نظام مند یک دهه پژوهش در دو پایگاه اطلاعاتی فارسی. مدیریت دانش سازمانی، 4(2)، 129-185.

تقوایی­یزدی، م.، گل افشانی، ع.، آقامیرزایی محلی، ط.، آقاتبار رودباری، ج.، و یوسفی سعیدآبادی، ر.(1398). بررسی وضعیت بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر عملکرد اعضای هیات علمی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، 11(2)، 64-73.

خلیفه­لو، م.(1376). ارزیابی مؤلفه­های تفکر استراتژیک و تأثیر گذاری وزنی ابعاد آن بر کارآفرینی دانش و چابکی سازمانی در بین معلمان شهر نیر. [پایان­نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی نوین].

راسخ، س.(1396). تصور مشتریان از اشتراک گذاری اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی آنلاین مرتبط با گردشگری. [پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی ارشاد دماوند].

رحیمی­دهکردی، م.(1394). تأثیر مهندسی دانش و یادگیری سازمانی بر کارآفرینی دانش در اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد. [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد].

رهنورد، ا.(1394). تأثیر انگیزه درونی و بیرونی بر انتقال دانش (مورد مطالعه: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه­ریزی. فصلنامه علمی مطالعات منابع انسانی، 5(4)، 31-48.

زارعیان، ر.(1398). مطالعه نقش ابعاد کارآفرینی دانش و توانمندسازی کارکنان در میزان یادگیری الکترونیکی و نوآوری سازمانی مطالعه موردی اداره کل دامپزشکی استان اردبیل. [پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی مقدس اردبیلی].

شهرکی­ثانوی، ن.(1395). شناسایی ابزار قابلیت­ها و امکانات فهرست­های کتابخانه­ای مبتنی بر وب 2 و پیشنهاد الگویی برای فهرست­های کتابخانه­ای ایران. [پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا].

طاهرخانی، ل.، طهماسبی لیمونی، ص، و قیاسی، م. (1401). واکاوی، کشف و تبیین عوامل مؤثر در اشتراک دانش وب و رتبه بندی آنها در کتابخانه‌های عمومی. دانش شناسی، 15(58).

طاهرخانی، ل.(1401). تحلیل اکتشافی عوامل مؤثر بر اشتراک­دانش وب و تأثیر آن بر کارآفرینی دانش با تعدیل­گری پذیرش فناوری اطلاعات براساس مدل TOE. [پایان نامه دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل].

غفاری، س.، و ولی زاده دهخوارقانی، ر.(1399). بررسی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش در ایجاد وگسترش وب سایت کتابخانه‌های دانشگاهی شهر قم، پنجمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، محمودآباد.

کاظمی، م.، وحیدی مطلق، ط.، و وحیدی مطلق، س.(1393). بررسی تأثیر عوامل اثرگذار بر اشتراک دانش در جوامع مجازی ایرانی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 7(23)، 107-128.

کیخا، ف.(1397). عوامل اعتماد بین فردی مؤثر بر رفتار اشتراک دانش در جوامع مجازی. پردازش و مدیریت، 34(1)، 275-300.

محمدی، م.، و اسدی، ش.(1400). بررسی عوامل تسهیل‌کننده و بازدارنده بر اشتراک­گذاری تجارب سفر در شبکه‌های اجتماعی. مطالعات رسانه‌های نوین.

محمدی، م.، شریفی، و.، و نوروزی، ی.(1396). بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر اشتراک دانش کارکنان وب‌سایت‌ها (مورد مطالعه: کتابخانه‌های دانشگاهی اصفهان). علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 3(4)، 43-70.

مرادی پردنجانی، ح.، و امینی ناغانی، ف.(1394). مقدمه‌ای بر کارآفرینی دانش. انتشارات جهانبین.

مرادی پردنجانی، ح.، و سیادت، ع.(1398). تبیین رابطه و تأثیر هوش سازمانی و سرمایه فکری بر قابلیت‌های کارآفرینی دانش مورد مطالعه: دانشگاه شهرکرد. فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، 5(3)،87-100.

میرزایی، ز.(2018). بررسی تأثیر وب 2 بر مدیریت دانش 2. [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی].

نارمنجی، م.، نوکاریزی، م.، ریاحی نیا، ن.، و زره ساز، م.(1399). بررسی رفتار اشتراک‌‌گذاری اطلاعات دانشجویان در شبکه‌‌های اجتماعی مجازی اینستاگرام، تلگرام و واتساپ. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 6(4)، 78-49

نوروزی، ی.، و مصطفایی، م.(1399). تعیین اولویت‌های به‌کارگیری قابلیت‌های وب ۲ در سامانۀ مدیریت کتابخانه‌های عمومی کشور. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 26(3)، ۵۴۲-۵۲۱.