عزت دینی بر مبنای لزوم تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت

مطالعات فقهی و فلسفی

دوره 13، شماره 52، دی 1401، صفحه 19-38   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

محمدعلی معیل^*

استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی عزّت دینی بر مبنای لزوم تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که دین کامل و تمدن‌ساز اسلام در مجموعه دستوراتش تحت عنوان فقه، برای تأمین و گسترش عزت فردی و اجتماعی مسلمین و جوامع اسلامی معارف عمیقی دارد که تاکنون از این دیدگاه به آن نگریسته نشده است؛ ازجمله لزوم تشکیل حکومت اسلامی بر این مبنا است. حکومت دینی، با شمول موضوعی گسترده، نقش تعیین‌کننده‌ای در صیانت از حیثیات‌ معنوی ایفا می‌کند و نیز در سطح کلان، باعث حفظ و ارتقای عزت و استقلال مسلمانان و جامعه اسلامی خواهد شد. مفهوم عزت دینی، این ظرفیت را دارد که به‌عنوان یک مبنا و دلیل فقهی جدید برای لزوم تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت باشد.

کلیدواژه‌ها

عزت دینی؛ عزت سیاسی؛ حکومت اسلامی؛ عصر غیبت؛ قاعده نفی سبیل

مراجع

 

قرآن کریم.

نهج‌البلاغه. تحقیق صبحی صالح. قم: هجرت، 1414ق.

آشوری، داریوش (1373). دانش‌نامه سیاسی. تهران: مروارید.

ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبه‌الله (1404ق). شرح نهج‌البلاغه. قم: مکتبه آیت‌الله مرعشی نجفی، ج20.

جوادی آملی، عبدالله (1385 الف). توحید در قرآن. قم: اسراء.

جوادی آملی، عبدالله (1385 ب). سیرۀ پیامبران در قرآن. قم: نشر اسراء.

حرّانی، ابن شعبه (1404ق). تحف العقول. ترجمۀ علی‌اکبر غفاری. قم: مؤسسه نشر اسلامی.

حقیقت، سید صادق (1376). مسئولیت­های فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری.

خامنه‌ای، سید علی (14/3/1391). بیانات در مراسم بیست و سومین سالگرد امام خمینی. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=19996

خامنه‌ای، سید علی (18/4/1370). بیانات در دیدار با مسئولان وزارت امور خارجه. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2471

خامنه‌ای، سید علی (18/9/1376). بیانات در آغاز هشتمین اجلاس کشورهای اسلامی. قابل دسترس در:  https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2863

خامنه‌ای، سید علی (22/05/1393). بیانات دردیدار با مسئولان وزارت امور خارجه. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=28162

خامنه‌ای، سید علی (26/6/1383). بیانات در دیدار جمعی از قاریان قرآن. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3249

خمینی، سید روح‌الله (1378). ولایت فقیه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

خمینی، سید روح‌الله (1380). صحیفۀ نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج12.

دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1388). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سمت.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ قرآن. دمشق: دارالقلم.

شکوری، ابوالفضل (1367). فقه سیاسی اسلام. قم: نشر دفتر تبلیغات اسلامی.

صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1362). خصال. ترجمۀ علی‌اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامی، ج2.

علی‌منصور، علی (1965م). نظم الحکم و الادارة فی الشریعة الاسلامیة و القوانین الوضعیه. القاهره: مطبعه مخیمر.

فضلی، عبدالهادی (1972م). فی انتظار الامام. بیروت: دارالزهراء.

کلینی، محمد بن یعقوب (1388ق). اصول کافی. ترجمۀ علی‌اکبر غفاری. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج5، 1.

متقی هندی، علی بن حسام‌الدین (1401ق). کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال. بیروت: مؤسسة الرسالة.

مجلسی، محمدباقر‌ (۱۴۰۳ق). بحار الانوار. بیروت‌‌: داراحیاء التراث العربی، ج25، 102.

محمدی، منوچهر (‌1377). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (‌اصول و مسائل). تهران: نشر دادگستر.

مصطفوی، سید حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارة الثقافه و الارشاد الاسلامی، ج3.

مطهری، مرتضی (1368). آشنایی با قرآن. تهران: صدرا.

مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج7.