ارزیابی مدل ساختاری تبیین عملکرد تحصیلی بر اساس خودتعیین‌گری: نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی

فصلنامه تحقیقات روانشناختی

دوره 13، شماره 38، فروردین 1400، صفحه 25-38   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مرضیه مدرسی حجت‌آبادی¹؛ ولی‌الله فرزاد^{* 2}؛ شیرین کوشکی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدل ساختاری تبیین عملکرد تحصیلی بر اساس خودتعیین‌گری: نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی بود. روش: طرح پژوهش حاضر کاربردی و از نوع پژوهش‌های همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. از کلیه نوجوانان 12 تا 14 ساله مدارس دولتی و غیرانتفاعی شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 تعداد 300 نفر (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. همه آن­ها پرسشنامه‌های خودتعیین‌گری و درگیری تحصیلی را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های همبستگی پیرسون و مدل‌یابی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزارهای SPSS_V19 و LISREL_V8.80 استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد که خودتعیین‌گری و درگیری تحصیلی با عملکرد تحصیلی رابطه معنی‌داری دارند. همچنین نتایج مدل نشان داد که خودتعیین‌گری (38/0) و درگیری تحصیلی (50/0) اثر مستقیمی بر عملکرد تحصیلی دارند. افزون بر آن خودتعیین‌گری به واسطه درگیری تحصیلی بر عملکرد تحصیلی (38/0) اثر غیرمستقیمی داشته است. نتیجه‌گیری: در نهایت نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد متغیرهای خودتعیین‌گری و درگیری تحصیلی می‌توانند اثر مثبت و معنی‌داری بر عملکرد تحصیلی داشته باشند. لذا آگاهی معلمان، والدین، مدیران و مشاوران از این متغیرها جهت ارتقای عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

خودتعیین‌گری؛ درگیری تحصیلی؛ عملکرد تحصیلی؛ دانش‌آموزان

مراجع