طراحی الگوی زیست‏پذیری برنامه ‌درسی در نظام آموزش ‌عالی

پژوهش در برنامه ریزی درسی

دوره 19، شماره 75، اسفند 1401، صفحه 161-171   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsre.2023.1973458.2265

نویسندگان

مهدی محمدی¹؛ رضا ناصری جهرمی^{* 2}؛ سولماز خادمی³؛ صدیقه شادی⁴؛ حدیث مزهبیان⁵؛ شیرین خاضکی⁴

¹دانشیار بخش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شهر شیراز، ایران.

²دکتری برنامه‌ریزی درسی، بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه شیراز، شهر شیراز، ایران.

³دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شهر شیراز، ایران

⁴کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شهر شیراز، ایران.

⁵دانشجو کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، بخش روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه شیراز، شهر شیراز، ایران.

چکیده

هدف اصلی از انجام این پژوهش، طراحی الگوی زیست‏پذیری برنامه ‌درسی در نظام آموزش ‌عالی بوده است. این پژوهش کیفی با استفاده از روش هفت مرحله‌ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. تیم فراترکیب متشکل از سه نفر متخصص برنامه‌ریزی درسی و یک نفر مسلط به روش پژوهش فراترکیب بود. در ابتدا 44 منبع استخراج شدند که با استفاده از الگوی غربالگری و حذف عناوین نامرتبط، چکیده های نامرتبط و سپس متون نامرتبط ، نهایتاً 24 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج مدل مشتمل بر پنج مضمون پایه استانداردهای آموزش(رعایت برنامه درسی مصوب)، موانع آموزش (انتقال مفاهیم آموزشی)، پیامدهای آموزش (تغییر در دانش، مهارت و نگرش دانشجویان)، رهبری آموزشی (مدیریت فرآیند یاددهی- یادگیری) و کیفیت آموزش (رشد و توسعه فردی دانشجویان) بود. اعتبار داده‌ها با استفاده از سه تکنیک‌ اعتبارپذیری، انتقال‌پذیری و هم‌سوسازی داده‌ها و اعتماد به داده‌ها با هدایت دقیق جریان جمع‌آوری اطلاعات و هم‌سوسازی پژوهش‌گران تائید شد. به طور کلی یافته‌های این مقاله نشان داد که محتوای آموزشی کاربردی و اثربخش و استاد توانمند زیست‌پذیری برنامه ‌درسی آموزش عالی را منجر می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

‌آموزش‌ عالی؛ برنامه درسی؛ زیست‌پذیر

مراجع

Abrahamson, S. (1978). Diseases of the curriculum. Journal of Medical Education, 53(9), 951–957.

Bjoro, B., Ballestad, I., Rustoen, T., Fosmark, M. H., & Bentsen, S. B. (2023). Positioning patients for robotic‐assisted surgery: A qualitative study of operating room nurses' experiences. Nursing Open, 10(2), 469-478.

Bosco, J. (1971). Curriculum Theory [Review of the book Curriculum Theory (2nd ed.) by George A. Beauchamp]. The Educational Forum, 35(2), 259–260.

Bush, Tenny; Middlewood, David, (2014). Educational Leadership and Management, Atighi, Mansoura; Ahanchian, Mohammad Reza, Rushd.

Chakrabarti, R., Wardle, K., Wright, T., Bennie, T., & Gishen, F. (2021), Approaching an undergraduate medical curriculum map: challenges and expectations. BMC Medical Education, 21(1), 1-12.

Chenail, R. J. (2011). Learning to appraise the quality of qualitative research articles: a contextualized learning object for constructing knowledge. Qualitative Report, 16(1), 236-248.

Cheng, M. (2017). Reclaiming quality in higher education: a human factor approach. Quality in Higher Education, 23(2), 153167.

Daniel, P., Stephen, J. B., Stephen, P. C., & Rabi, S. (2022), Participation of 1st-Year Medical Undergraduate Students in an Anatomy Exhibition as “Near-Peer” Teachers–An Innovative Method to Implement Components of the Competency-based Curriculum in India. Journal of the Anatomical Society of India, 71(2), 102.

Darwis, A., Yendra, R., & Marizal, M. (2022), Evaluation of the Curriculum of Junior High School Mathematics Subject Using Spatial Analysis in the Regions of Pekanbaru. International Journal of Educational Methodology, 8(2), 231-240.

Deshpande, R., Karnik, R., Baer, C., & Kurup, V. (2020), Focus: Medical Education: Resource Utilization in Implementation of a Point of Care Ultrasound Curriculum for Resident Training in Anesthesiology. The Yale Journal of Biology and Medicine, 93(3), 423.

Elassy, N. (2015). The concepts of quality, quality assurance and quality enhancement. Quality Assurance in Education, 23(3), 250-261.

Finfgeld, D. L. (2016). Meta synthesis: The State of the Art—So Far. Qualitative Health Research, 13 (7), 340- 353.

Fleck, E., & Teckchandani, A. (2020), Adopting an Immersive Experiential Approach to Entrepreneurship Education: A Review of the Experiential Entrepreneurship Curriculum (available at http://www. teachingentrepreneurship.org/exec/). Academy of Management Learning & Education, 19(1), 120-122.

García-Perales, R., & Palomares-Ruiz, A. (2020), Education in programming and mathematical learning: Functionality of a programming language in educational processes. Sustainability, 12(23), 10129.

Graneheim, U. H., & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: Concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse Education Today, 24(2), 105– 112. https://doi.org/ 10.1016/j.nedt.2003.10.001

Hadizadeh, M., Khosravibabadi, A., Assareh, A., & Norouzzadeh, R. (2020), Designing a competency-based curriculum in higher VET education (Case Study: University of Applied Sciences). Research in Curriculum Planning, 17(66), 1-21.

Hege, I., Tolks, D., Adler, M., & Härtl, A. (2020), Blended learning: ten tips on how to implement it into a curriculum in healthcare education. GMS Journal for Medical Education, 37(5).

Hua, L., & Di, Z. (2020), A general evaluation method of university curriculum summative text based on optimized BERT model. In 2020 International Conference on Information Science and Education (ICISE-IE) (pp. 64-69). IEEE.

Khan, R. A., Spruijt, A., Mahboob, U., Eraky, M. A., & van Merrienboer, J. J. (2021), Curriculum viability indicators: A Delphi study to determine standards and inhibitors of a curriculum. Evaluation & the Health Professions, 44(3), 210-219.

Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalist inquiry.

Little, C. A., & Paul, K. A. (2021), Professional development to support successful curriculum implementation. In Content–Based Curriculum for high-ability learners (pp. 461-483). Routledge.

Mohammadi, Reza, Fatehabadi, Jalil, Yadgarzadeh, Gholamreza, Mirzamohammadi, Mohammad Hassan and Parand, Korosh (2004). Quality evaluation in higher education (concepts, principles, methods and criteria). Tehran: Publishing Center of the National Education Evaluation Organization.

Morais, A., Simão, M., Cossa, M., Come, J., Selemane, C., et al, (2021), Designing a national curriculum to advance surgical oncology in Mozambique: a Delphi Consensus Study. Journal of Surgical Education, 78(1), 140-147.

Mpungose, C. B. (2020), Is Moodle a platform to decolonise the university curriculum? Lecturers’ reflections. Africa Education Review, 17(1), 100-115.

Newcomb, A. B., Appelbaum, R. D., Kapadia, M., Dumas, R., Dort, J., et al, (2022), Implementation of a skills-based virtual communication curriculum for medical students interested in surgery. Global Surgical Education-Journal of the Association for Surgical Education, 1(1), 1-10.

Orte, C., Coone, A., Amer, J., Gomila, M. A., & Pascual, B. (2020), Evidence-based practice and training needs in drug prevention: The interest and viability of the European prevention curriculum in prevention training in Spain. Adiktologie, 20(1-2), 37-46.

Owan, V. J., Emanghe, E. E., Denwigwe, C. P., Etudor-Eyo, E., Usoro, A. A., et al,(2022), Curriculum management and graduate programmes’ viability: The mediation of institutional effectiveness using PLS-SEM approach.

Patrick, H. O., Abiolu, R. T., & Abiolu, O. A. (2021), Reflections on COVID-19 and the viability of curriculum adjustment and delivery options in the South African educational space. Transformation in Higher Education, 6, 101.

Phatak, U. P., Scherer, C., Du, N., & Friedlander, J. A. (2022), Pediatric Web-based Video Capsule Endoscopy Curriculum: A Pilot Study to Determine the Ability to Implement a Standardized Educational Curriculum. JPGN Reports, 3(1), e130.

Polit, D. F., & Beck, C. T. (2017). Nusring research, generating and assessing evidence for nursing practice. Wolters Kluwer

Rapanta, C. (2021), Can teachers implement a student-centered dialogical argumentation method across the curriculum? Teaching and Teacher Education, 105, 103404.

Rashidi, Z. (2021), Designing and explaining the pattern of a global citizen curriculum in Iranian higher education; interdisciplinary approach. Research in Curriculum Planning, 17(67), 52-71.

Shafii Sarvestani, M; Mohammadi, M; Jahani, I. (2022), The effectiveness of the experienced curriculum in the development of cultural competence of Shiraz University of Medical Sciences students. Journal of Education Strategies in Medical Sciences. Journal of Education Strategies in Medical Sciences. 14(6). pp. 404-395.

Silberman, A. P., Rozenfeld, R. A., & Kessler, D. O. (2022), Core Components of a Pediatric Critical Care Transport Communication Curriculum: A Modified Delphi Approach. Air Medical Journal, 41(2), 217-221.

Thomas, P., Kern, D., Hughes, M., & Chen, B. (2016), Curriculum development for medical education: A six-step approach. Johns Hopkins University Press.

Xu, L. (2022), Curriculum Leadership in the New Century: Present Situation and Enlightenment. Research and Advances in Education, 1(1), 35-39.

Yu, K. C., Wu, P. H., Lin, K. Y., Fan, S. C., Tzeng, S. Y., et al. (2021), Behavioral intentions of technology teachers to implement an engineering-focused curriculum. International Journal of STEM Education, 8(1), 1-20.

Yu, X., Stahr, M., Chen, H., & Yan, R. (2021), Design and Implementation of Curriculum System Based on Knowledge Graph. In 2021 IEEE International Conference on Consumer Electronics and Computer Engineering (ICCECE) (pp. 767-770). IEEE.