پیش بینی اعتیاد به اینترنت براساس تاب آوری و خودگویی انگیزشی در نوجوانان

روانشناسی اجتماعی

دوره 10، شماره 66، دی 1401، صفحه 125-137   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شکوفه متقی^{* 1}؛ طاهره غلامی²؛ محمدرضا فرزان¹

¹گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

²گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

چکیده

استفاده بیش از حد و نادرست از اینترنت و فناوری های مرتبط با آن توسط نوجوانان، یکی از مشکلات رایج و با اهمیت جامعه ما محسوب می‌شود. اعتیاد به اینترنت در نوجوانان، پیامدهای منفی و مخربی برای آنان و جامعه به دنبال دارد. لذا، پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اعتیاد به اینترنت بر اساس تاب آوری و خودگویی انگیزشی در نوجوانان انجام گرفت. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر بهاباد در سال 1398 بود که 100 نفر از آنان، به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه اعتیاد به اینترنت (یانگ، 2009)، پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) و پرسشنامه خودگویی انگیزشی (برین تاپت و همکاران، 2009) بود. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از نرم‌افزار آماری 21- SPSS و روشهای آماری ماتریس همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره انجام شد. یافته ها نشان داد که بین تاب آوری و خودگویی انگیزشی، با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان رابطه منفی و معنی داری، وجود داشت. همچنین، بین تاب‌آوری و خودگویی انگیزشی رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت. علاوه بر این، 14 درصد از واریانس آمادگی اعتیاد به اینترنت به واسطه تاب آوری با بتای (294/0) و خودگویی انگیزشی با بتای (181/0) تبیین و پیش بینی می شود. بنابراین، با توجه به اینکه اعتیاد به اینترنت در نوجوانان می تواند تأثیرات نامطلوب جسمانی و روانشناختی به همراه داشته باشد، توجه به نقش تاب آوری و خودگویی انگیزشی در پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی، از اهمیت به سزایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

اعتیاد به اینترنت# تاب آوری# خودگویی انگیزشی# نوجوانان

مراجع

امیری، سهراب و سپهریان­آذر، فیروزه. (1397). اعتباریابی ویژگی‌های روانسنجی نسخه­کوتاه پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ. رویش روان­شناسی، ۷(۱)، ۶۵-۹۲.##

امینی ­منش، سجاد؛ نظری، علی­ محمد؛ ولی­ اله، فرزاد و مصطفی، خانزاده. (1396). نقش انگیزه­های روان­­شناختی در اعتیاد نوجوانان به بازی­های آنلاین. نشریه سلامت و مراقبت. 19(3)، 147-157. ##

جعفری، اصغر؛ واعظ موسوی، سیدمحمدکاظم؛ فتح آبادی، جلیل و پاکدامن، شهلا. (۱۳۹۵). تأثیر آموزش خودگویی انگیزشی و مهارت­های تصویرسازی ذهنی در ارتقاء عملکرد ورزشی بازیکنان فوتبال. فصلنامه مطالعات روانشناختی، ۱۱(۴)، ۷۱-۹۵. ##

خدایاری­فرد، محمد؛ اکبری­زرد­خانه، سعید؛ زینالی، علی­رضا و قهوه­چی، فهیمه. (1390). کتابچه راهنمای تخصصی اجرا و نمره گذاری سیاهه خودگویی. تهران: مؤسسه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.

رحمتی، فاطمه و صابر، سوسن. (1396). مقایسه تنظیم شناختی هیجان و تاب­آوری در دانش­آموزان معتاد به اینترنت و دانش­آموزان عادی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 11(4)، 579-596. ##

سعدی­پور، اسماعیل؛ قلمی، زهرا و اسدزاده، حسن.(1398). مقایسه اثربخشی آموزش خودگویی مثبت و خودکنترلی بر باورهای خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، ۷(۲)، ۱۷۲-۱۸۱.##

عبدالله­زاده، گلشید؛ آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا و طالبیان­شریف، جعفر. (۱۳۹۷). نقش میانجی­گری خودگویی در رابطه تصور از خود با تاب­­آوری دانشجویان. دستاوردهای نوین مطالعات علوم انسانی، ۱(۹)، ۹۷-۱۰۹. ##

عزیزی، امیر؛ اسماعیلی، سودابه و دهقان­منشادی، سید­مسعود. (1395). ارتباط اعتیاد به اینترنت با اضطراب و افسردگی در دانش­آموزان دبیرستانی شهرستان جلفا. نشریه سلامت جامعه، 10(1)، 12-18. ##

گنجی، بی­نظیر و توکلی، سمیرا. (1397). بررسی رابطه­ی بین سرمایه روانشناختی و تاب­آوری تحصیلی با اعتیاد به اینترنت دانشجویان. نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 11(1)، 101-107. ##

متقی، شکوفه و صفایی، صدیقه. (1396). بررسی شاخصهای روانسنجی پرسشنامه استفاده آسیب زا از اینترنت. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی، 2(19)، 115-133. ##

مصطفائی، علی و محمدخانی، محی­الدین.(1397). تأثیر خودگویی بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 6(11)، 118-135. ##

هاشمی، سهیلا؛ اکبری، عباس؛ عباسی­اصل، رویا و اردشیری ‌آلاشتی، رؤیا. (1397). ساختار عاملی و کفایت روانسنجی فرم کوتاه مقیاس تاب‌آوری. فصلنامه پژوهش­های نوین روانشناختی، 13(51)، 272-251. ##

یعقوبی، راضیه. (1400). مروری بر بروز اعتیاد به اینترنت براساس تاب­آوری و افسردگی در دانش آموزان. اولین کنفرانس بین­المللی علوم اجتماعی، روان­شناسی، علوم تربیتی و علوم انسانی، تهران. ##

Aein, F. (2018). Midwifery students’ experiences of problem solving based interprofessional learning: A qualitative study. Women and Birth, 31(6), 374-379. ##

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub. ##

Bisen, S. S., & Deshpande, Y. (2020). Prevalence, predictors, psychological correlates of internet addiction among college students in India: a comprehensive study. Anatolian Journal of Psychiatry/ Anadolu Psikiyatri Dergisi, 21(2), 117-123. ##

Brinthaupt, T. M., Hein, M. B., & Kramer, T. E. (2009). The self-talk scale: Development, factor analysis, and validation. Journal of Personality Assessment, 91(1), 82-92. ##

Cao, Q., An, J., Yang, Y., Peng, P., Xu, S., Xu, X., & Xiang, H. (2020). Correlation among psychological resilience, loneliness, and internet addiction among left-behind children in China: A cross-sectional study. Current Psychology, 12(2), 1-8. ##

Chen, Z., Poon, K. T, & Cheng, C. (2017). Deficits in recognizing disgust facial expressions and Internet addiction: Perceived stress as a mediator. Psychiatry research, 254(26), 211-217. ##

Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82. ##

Haug, S., Castro, R. P., Kwon, M., Filler, A., & Kowatsch, T. (2015). Use Internet and internet addiction among young people in Switzerland. Journal of behavioral addictions, 4(4), 299-307. ##

Kendall, P. C., & Hollon, S. D. (1989) Anxious self-talk: Development of the Anxious Self-statement Questionnaire (ASSQ). Journal of Cognitive Therapy and Research, 13(1), 81-93. ##

Manyena, B., Machingura, F, & O’Keefe, P., (2019). Resilience Disaster Resilience Integrated Framework for Transformation (DRIFT): A new approach to theorizing and operationalizing Resilience. World Development, 123(1), 1-30. ##

Mo, P. K., Chan, V. W., Chan, S. W., & Lau, J. T. (2018). The role of social support on emotion dysregulation and Internet addiction among Chinese adolescents: A structural equation model. Addictive behaviors, 82(5), 86-93. ##

Nam, C. R., Lee, D. H., Lee, J. Y., Choi, A., Chung, S. J., & Kim, D. J. (2018). The role of resilience in internet addiction among adolescents between sexes: a moderated mediation model. Journal of clinical medicine, 7(8), 222-246. ##

Qadar, F. (2016). Self-talk: effects on emotion in an interpersonal communication context. M.A. Graduate College, University of Arizona. ##

Reyes, Z. B. (2016). Self-talk and resilience: impacts of performance in undergraduates. San Francisco State University. ##

Rusfa, U. S., Mulawarman, M., & Sugiyo, S. (2022). The Effectiveness of Cognitive Behavior Therapy Group Counseling with a Self-talk Technique to Improve the Body Image Satisfaction of Students with Social Media Addiction Tendencies. Jurnal Bimbingan Konseling, 11(4), 257-264. ##

Young, K. (2009). Internet addiction: Diagnosis and treatment considerations. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39(4), 241-246. ##

Zhou, P., Zhang, C., Liu, J., & Wang, Z. (2017). The Relationship Between Resilience and Internet Addiction: A Multiple Mediation Model Through Peer Relationship and Depression. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(10), 634-639. ##

Zubaidi, H., & Suleiman, H. A. (2020). The effect of the treatment program (behavioral-cognitive) based on the application of a technique Positive self-talk to reduce drug addiction (Pilot study). Zanco Journal of Humanity Sciences, 24(5), 369-389.##