اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر سازگاری پس از طلاق زنان طلاق‌گرفته

روانشناسی اجتماعی

دوره 11، شماره 67، فروردین 1402، صفحه 35-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رحیم چلداوی^{* 1}؛ خدیجه شیرالی نیا²؛ عباس امان الهی²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

چکیده

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر سازگاری پس از طلاق زنان مطلقه شهر اهواز بود. بدین‌منظور با توجه به ملاک‌های ورود و خروج چهار نفر از زنان مطلقه با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح تجربی تک‌موردی از نوع خط پایة چندگانة ناهمزمان استفاده شد. مشارکت‌کنندگان طی چند نوبت خط پایه، 8 جلسه مداخلة درمانی و 2 نوبت پیگیری شرکت کردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامة سازگاری پس از طلاق فیشر (FDAS) بود. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (05/0P <) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر شفقت بر افزایش سازگاری پس از طلاق اثر معناداری داشت. بنابراین درمان متمرکز بر شفقت می‌تواند به عنوان روشی جدید در افزایش سازگاری پس از طلاق برای روان‌درمانگران و مشاوران خانواده مورد استفاده قرار گیرد.



چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر سازگاری پس از طلاق زنان مطلقه شهر اهواز بود. بدین‌منظور با توجه به ملاک‌های ورود و خروج چهار نفر از زنان مطلقه با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح تجربی تک‌موردی از نوع خط پایة چندگانة ناهمزمان استفاده شد. مشارکت‌کنندگان طی چند نوبت خط پایه، 8 جلسه مداخلة درمانی و 2 نوبت پیگیری شرکت کردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامة سازگاری پس از طلاق فیشر (FDAS) بود. داده‌ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (05/0P <) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر شفقت بر افزایش سازگاری پس از طلاق اثر معناداری داشت. بنابراین درمان متمرکز بر شفقت می‌تواند به عنوان روشی جدید در افزایش سازگاری پس از طلاق برای روان‌درمانگران و مشاوران خانواده مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

درمان متمرکز بر شفقت#سازگاری پس از طلاق# زنان مطلقه

مراجع

بلالی، طیبه؛ اعتمادی، عذرا؛ فاتحی زاده، مریم السادات (1390). بررسی عوامل روان‌شناختی و جمعیت شناختی پیش‌بینی کننده سازگاری پس از طلاق در زنان مطلقه شهراصفهان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، سال دوم، شماره 5، صص 57 – 33. ##

تیرچ، دنیس؛ ساندورف، بنجامین؛ سیلبراستین، لورا (2014). درمان متمرکز بر شفقت برای درمانگران اکت. ترجمه سعیده دانشمندی، راضیه ایزدی و محمد رضا عابدی، (1395)، چاپ اول، تهران: انتشارات کاوشیار. ##

حمیدپور، حسن (1387). اهمیت روش شناسی در پژوهش‌های رفتاری ـ شناختی. بازتاب دانش، 3، صص 56-49. ##

خجسته‌مهر، رضا؛ افشاری، فرح؛ رجبی، غلامرضا (1391). بررسی اثربخشی آموزش گذشت بر سازگاری زنان مطلقه. مجله مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال 10، شماره 1، صص 60-37. ##

سعادتی، نادره؛ رستمی، مهدی؛ دربانی، سید علی (1395). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش و درمان متمرکز بر شفقت در تقویت عزت نفس و سازگاری پس از طلاق زنان مطلقه. دو فصلنامه روان‌شناسی خانواده، دوره3، شماره 2، صص 58-45. ##

گیلبرت، پائول (2010). درمان متمرکز بر شفقت. ترجمه مهرنوش اثباتی، علی فیضی (1395)، چاپ اول، تهران: انتشارات ابن سینا. ##

صباغی، فاطمه؛ صالحی، کیوان؛ و مقدم‌زاده، علی (1396).  ادراک و تجربه زیسته زوجین از علل بروز جدایی عاطفی:  مطالعه‌ای به روش پدیدارشناسی. مجله پژوهش‌های مشاوره، 16(62)، صص 31-4. ##

ولینی، سینا؛ شریفی، شهرام؛ کاشفی، هاجر و خان‌پور، فرزانه (1399) بررسی مقایسه‌ای اختلالات شخصیت بین زوجین متقاضی طلاق مراجعه‌کننده به مراکز مشاور خانواده و زوجین غیرمتقاضی طلاق شهر سنندج. مجله روان‌شناسی و روان‌پزشکی شناخت، 7(1)، صص 29-15. ##

 

Amato, P. R. (2000). The consequences of divorce for adults and children. Journal of marriage and family, 62(4), 1269-1287. ##

Bianchi, S. M., Subaiya, L., & Kahn, J. R. (1999). The gender gap in the economic well-being of nonresident fathers and custodial mothers. Demography, 36(2), 195-203. ##

Castaldo, D. (2008). Divorced, without children. Rutledge press. New York. ##

DeGarmo, D. S., & Kitson, G. C. (1996). Identity relevance and disruption as predictors of psychological distress for widowed and divorced women. Journal of Marriage and the Family, 983-997. ##

Denis, K., & Beker, R (2015). The effect of self-compassion on the irrational beliefs, self-dissociation and marital not satisfaction in couples. Journal of Personality assessment, 63(2), 262-274. ##

Divorce Rates By Country Population. (2019-10-10). Retrieved 2020-01-09, from http://worldpopulationreview.com /countries/divorce-rates-by-country/##

Euromonitor International (2018). Economies and consumers annual data. Retrieved from http://www.euromonitor.com. ##

Gilbert, P. (2005). Compassion: Conceptualisations, Research and Use in Psychotheray. London: Roultledge. ##

Gilbert, P. (2009). An introduction to compassion focused therapy. Advances in Psychiatric Treatment, 15,199-208. ##

Gilbert, P.(2014). The origins and nature of compassion focused therapy. British Journal of Clinical Psychology, 53,6–41. ##

Gilbert, P., & Irons, C. (2005). Focused therapies and compassionate mind training for shame and self-attacking. Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy, 263-325. ##

Glenn, N. D. (1999). Further discussion of the effects of no-fault divorce on divorce rates. Journal of Marriage and Family, 61(3), 800-802. ##

Granvold, D. K. (2002). The crisis of divorce: Cognitive-behavioral and constructivist assessment and treatment. Crisis intervention handbook: Assessment, treatment and research, (pp. 307-336). London: oxford University Press. ##

Hahlweg, K. Baucom, D. Grawe-Gerber, M. & Snyder, D. (2010). Strengthening couples and families: dissemination of interventions for the treatment and prevention of couple distress. In: Hahlweg K, Grawe-Gerber M, Baucom DH, eds. Enhancing couples: The shape of couple therapy to come.USA: Hogrefe publishing; 2010. pp:3-30. ##

Irons, C., & Lad, S. (2017). Using Compassion Focused Therapy to Work with Shame and Self-Criticism in Complex Trauma. Australian Clinical Psychologist, 3(1). ##

Jacobson N. S., & Truax,  P. (1991). Clinical significance: A statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of consulting and clinical psychology; 59(1), 521-38. ##

Kelly, A. C., Zuroff, D. C., Foa, C. L., & Gilbert, P. (2010). Who benefits from training in self-compassionate self-regulation? A study of smoking reduction. Journal of Social and Clinical Psychology, 29, 727-755. ##

Kitson, G. C., & Morgan, L. A. (1990). The multiple consequences of divorce: A decade review. Journal of Marriage and Family, 52(4), 913-924. ##

Ko, K.S., & Kim, M. S. (2015). Grounded Theory Approach on Post-Divorce Social Adjustment Experience of Female Victims of Domestic Violence. Indian of Consulting and Clinical Psychology, 76, 1083-1089. ##

Lai Cheng, J. C., & Pfeifer J.E. (2015). Post-divorce adjustment in Singapore: Factors, themes, and positive growth. Journal of Divorce & Remarriage, 6, 429- 450. ##

Leaviss, J., & Uttley, L. (2015). Psychotherapeutic benefits of compassion-focused therapy: an early systematic review. Psychological medicine, 45(5), 927-945. ##

Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C, E., Allen, A. B., & Hancock, J. (2007). Self- compassion and reaction to unpleasant self- relevant event: The implications of treating  on self- kindly. Personality and Social Psychology, 92, 887-904. ##

Munoz-Eguilta, A, (2007). Irrational Beliefs as Predictors of Emotional Adjustment after Divorce, Journal of Rational-Emotive & Cognitive- Behavior, 25, 1-12. ##

Neff, K.D. (2003b). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85-102. ##

Neff, K. D., & Germer, C. K. (2013). A pilot study and randomized controlled trial of the mindful self‐compassion program. Journal of clinical psychology, 69(1), 28-44. ##

Neff, KD., & McGehee P. (2010). Self-compassion and psychological resilience among adolescents and young adults. Self and Identity. 9(3), 225–240. ##

Pace, T. W., Negi, L. T., Adame, D. D., Cole, S. P., Sivilli, T. I., Brown, T. D., ... & Raison, C. L. (2009). Effect of compassion meditation on neuroendocrine, innate immune and behavioral responses to psychosocial stress. Psych neuroendocrinology,  34(1), 87-98. ##

Peterson B., D, Eifert, GH,. Feingold,. T,. Davidson, S. (2009). Using Acceptance and Commitment Therapy to treat distressed couples: a case study with two couples. Cognitive and Behavioral Practice: 16(4), 430-42. ##

Price, S. J., & McKenry, P. C. (1988). Divorce. Sage Publications, Inc. ##

Portes, P., Brown, J.,& Smith, T. (2000). The divorce adjustment inventory- revised: validation of a parental report concerning children's post- custody adjustment. Journal of Divorce & Remarriage, 33 (3-4) , 93-109. ##

Rice, J. K. (2003). "I can't go back": Divorce as adaptive resistance. Feminist family therapy: Empowerment in social context (pp. 51-63). Washington, DC: American Psychological Association. ##

Slanbekova, G. K., Kabakova, M. P., Duisenbekov, D. D., Mun, M. V., & Kudaibergenova, S. K. (2015). Testing of the" Fisher Divorce Adjustment Scale" Questionnaire for Russian Sample in Kazakhstan. Asian Social Science, 11(6), 83- 91. ##

Smith, H.,L. (2011). Expressive Writing Following Divorce: The Moderating Effect of Self Compassion. A Thesis Submitted to the Honors College In Partial Fulfillment of the Bachelor's Degree With Honors in Psychology. The university of Arizona. 2011; 3-27. ##

Tirch, D. D. (2010). Mindfulness as a context for the cultivation of compassion. International journal of Cognitive Therapy, 3, 113-123. ##

Vukalovich, D., & Caltabiano, N. (2008). The effectiveness of a community group intervention program on adjustment to separation and divorce. Journal of Divorce and Remarriage, 48, 145-168. ##

Wu, Z., & Penning, MJ. (2018). Marital and cohabiting union dissolution in middle and later life. Research on aging, 40(4), 340-364. ##