بررسی مقایسه‌ای خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد سرطانی عصاره آزاد و ریزپوشانی‌شده پونه معطر‌(Mentha pulegium L)

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

دوره 16، 2(تابستان) - شماره پیاپی 60، تیر 1403، صفحه 49-63   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2021.1912076.1679

نویسندگان

رضا مهدی زاده مقدم¹؛ پیمان آریایی^{* 2}؛ محمد احمدی²

¹دانشجوی دکتری،گروه علوم و صنایع‌غذایی، واحد آیت ا... آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.

²استادیار،گروه علوم و صنایع غذایی، واحد آیت ا... آملی، دانشگاه آزاد اسلامی،آمل، ایران.

چکیده

در مطالعه حاضر خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد سرطانی و ضدباکتریایی عصاره و نانو عصاره پونه کوهی (Mentha pulegium L) بررسی شد. بدین منظور، عصاره گیاه پونه معطر با استفاده از روش اولتراسوند استخراج و مقادیر ترکیبات فنلی و ترکیبات شیمیایی عصاره سنجیده شد. نتایج نشان داد میزان ترکیبات فنلی کل در عصاره پونه کوهی برابر با 25/1±64/75 میلی گرم گالیک اسید بر گرم بود و بیشترین ترکیبات عصاره شامل cis-Piperitone epoxide (25/28درصد)، pulegone (98/19درصد)، Menthone (89/13‌درصد) و Piperitenone oxide (95/9 درصد) بوده است. سپس عصاره توسط مالتودکسترین- کنسانتره پروتئین آب پنیر ریز پوشانی شد و ویژگی‌های نانوعصاره شامل اندازه نانوذرات، پتانسیل زتا و راندمان ریزپوشانی تعیین شد. با توجه به نتایج اندازه ذرات عصاره ریز پوشانی برابر با 89/5±14/100 نانومتر، پتانسیل زتا برابر با 52/0±44/17 میلی ولت و راندمان ریزپوشانی برابر با 11/3±06/60 درصد بوده است. نتایج مربوط به میکروسکوپ الکترونی، مشخص شد که ساختار نانوعصاره، ساختاری بدون حضور منافذ و ترک‌ها، عیوب و نقوص‌های آشکار هستند. همچنین خاصیت آنتی‌اکسیدانی عصاره و نانوعصاره تولیدی از طریق مهار رادیکال آزاد DPPH و قدرت احیاءکنندگی آهن، خاصیت ضد باکتریایی از طریق قطر هاله عدم رشد علیه باکتری های پاتوژن و خاصیت ضد سرطانی علیه سلول‌های SW742 (سلول‌های سرطان کولون) تعیین شد. نتایج نشان داد عصاره و نانو عصاره دارای خاصیت ضد میکروبی بالایی بودند و با افزایش غلظت عصاره فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضد‌سرطانی عصاره افزایش یافت و فعالیت ضد‌میکروبی، ضد‌سرطانی و آنتی‌اکسیدانی نانو عصاره به طور معنی داری بالاتر از عصاره بود (05/0>P). بر اساس نتایج این مطالعه، نانو عصاره پونه کوهی می‌تواند به عنوان جایگزین مناسب، ترکیبات ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی سنتزی رایج مطرح شود.

کلیدواژه‌ها

اولتراسوند؛ کنسانتره پروتئین‌آب پنیر؛ عصاره پونه؛ ضد میکروبی؛ ریزپوشانی؛ مالتودکسترین

مراجع

1. اسماعیل‌زاده‌کناری، ر.، پناهی، پ. 1397. بررسی‌تاثیر‌عصاره‌نانوریزپوشانی‌شده‌برگ‌گزنه درکنترل‌پایداری اکسایشی روغن سویا. فصلنامه علوم و صنایع غذایی ایران. 75، 15، 33-23.
2. جبلی‌جوان، ج.، احمدی همدانی، م.،  بیانی، م.، کیخسروی، ک.‌، عبداللهی، ز.، علیجانپور. ز. و کنعانی. م. 1393. بررسی اثر آنتی اکسیدانی و ضد‌میکروبی پرمصرف‌ترین گونه‌های نعناع در

 

 نواحی‌ دریای خزر،‌ ایران.  تحقیقات آزمایشگاهی دامپزشکی. دوره6، شماره2، 102- 93.

3. ذوالفقاری، ب. و یکدانه، ا. 1389.پیشرفت­های اخیر در زمینه روش­های استخراج ترکیب های گیاهی، داروهای گیاهی، 1، 55- 51. .
4. کامکار، ا.، شریعتی‌فر، ن.، جمشیدی، ا.، جبلی‌جوان، ا.، صادقی. ط.، ضیغم ‌منفرد، م. م .1390. مطالعه فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس و عصاره پونه (Mentha longifolia) ایرانی در شرایط آزمایشگاهی. فصلنامه گیاهان دارویی، جلد11، شماره41، .۱۸۵-۱۹۴
5. محققی. ن، توکل. ج، بروک. ا. 1390. بررسی اثر سمیت سلولی عصاره­ی آبی زنجبیل تازه بر سلول­های سرطان پستان. افق دانش. دوره17، شماره3، 33- 28..
6. Afshari, J., Brook, A., Moheghi, N. 2011. The cytotoxic effect of zingiber afficinale in breast cancer (MCF7) cell line. Ofogh-e-Danesh, 4(17): 28-33.
7. Bahrami Feridoni, S. and Khademi Shurmasti, D. 2020. Effect of the nanoencapsulated sour tea (Hibiscus sabdariffa) extract with carboxymethylcellulose on quality and shelf life of chicken nugget. Food Science & Nutrition, 8: 3704–3715.
8. Bagheri, R., Izadi Amoli, R., Tabari Shahndash, N. and Shahosseini, S. R. 2016. Comparing the effect of encapsulated and unencapsulated fennel extracts on the shelf life of minced common kilka (Clupeonella cultriventris caspia) and Pseudomonas aeruginosa inoculated in the mince. Food science and nutrition, 4(2): 216–222.
9. Betz, M. and Kulozik, U. 2011. Microencapsulation of bioactive bilberry anthocyanins by means of whey protein gels. Procedia Food Science, 1: 2047–2056.
10. Broumand, A., Emam-Djomeh, Z., Hamedi, M., and Razavi, S. H. 2011. Antimicrobial, water vapour permeability, mechanical and thermal properties of casein based Zataraia multiflora Boiss. Extract containing film. LWT-Food Science and Technology, 44(10): 2316-2323.
11. Chen, L. Remondetto, GE. Subirade, M. 2008. Food protein based materials as nutraceutical delivery systems. Trends Food science and Technolgy. 17: 272-283.
12. Chranioti, C., Nikoloudaki, A. and Tzia, C. 2015. Saffron and beetroot extracts encapsulated in maltodextrin, gum Arabic, modified starch and chitosan: Incorporation in a chewing gum system. Carbohydrate polymers, 127: 252-263.
13. Deepa, V., Sridhar, R, Goparaju, A., Reddy, P., and Murthy P. 2012. Nanoemulsified ethanolic extract of Pyllanthus amarus Scham & Thonn ameliorates ccl4 induced hepatotoxicity in Wistar rats. Indian Journal of Experimental Biology, 50: 785-794.
14. Esmaeili, M., Ariaii, P., Nasiraie, L.R. and Yousef Pour, M.Y. 2020. Comparison of coating and nano-coating of chitosan-Lepidium sativum seed gum composites on quality and shelf life of beef. Journal of Food Measurement and Characterization,1-12.
15. P., Karthik, P., Chhanwal, N. and Anandharamakrishnan. C. 2013. Nanoencapsulation techniques for food bioactive components: a review. Food and Bioprocess Technology, 6:628-647.
16. Fathi, M., Mozafari, M. R. and Mohebbi, M. 2012. Nanoencapsulation of food ingredients using lipid based delivery systems. Trends in Food Science and Technology, 23: 13-27.
17. Garcia, K. and Castro, T. 2003. Determination of Antioxidant Potential of Volatile Extracts Isolated from Various Herbs and Spices. Agricultural and Food Chemistry, 50: 4947 – 4952.
18. Ghafghazi, H., Chedia, A., Weslati, M., Trakhna, F., Houssine, S., Abderrazak, M. and Brahim, H. 2013. Chemical composition and in vitro

 

 antimicrobial activities of menthe pulegium leaves extraction against foodborn pathogens. Journal of food safety, 33: 239-246.

19. Gibbs, M., Vogt, E. and Weiss, J. 2012. Encpsulation of polyphenolic grape seed extract in polymer-coated liposomes. Food and Function, 3:246-254.
20. Hassanpour, H., Khavari-Nejad, R., Niknam, V., Najafi, F., Razavi, K.H. 2012. Effects of penconazole and water deficit stress on physiological and antioxidative responses in pennyroyal (Mentha pulegium). Acta Physiologiae Plantarum, 34: 1537-49.
21. Hosseini, S. F., Ramezanzade, L., Nikkhah, M. 2017. Nano-liposomal entrapment of bioactive peptidic fraction from fish gelatin hydrolysate. J. Biol. Macromol,‌ 105‌(1):‌1455-1463.
22. Iqbal, T., Hussain, A.I., Chatha, S.A., Naqvi, S. A., and Bokhari, T. H. 2013. Antioxidant Activity and Volatile and Phenolic Profiles of Essential Oil and Different Extracts of Wild Mint (Mentha longifolia) from the Pakistani Flora. Journal of Analytical Methods in Chemistry, 536490.
23. Jalali, M., Ariiai, P. and Fattahi, E. 2016. Effect of alginate/carboxyl methyl cellulose composite coating incorporated with clove essential oil on the quality of silver carp fillet and Escherichia coli O157:H7 inhibition during refrigerated storage. J Food Sci Technol, 53‌(7): 757-765.
24. Javadian, S. R., Shahosseini, S. R. and Ariaii, P. 2017. The effects of liposomal encapsulated thyme extract on the quality of fish mince and Escherichia coli O157: H7 inhibition during refrigerated storage. Journal of Aquatic Food Product Technology. 26 (1): 115-123.
25. Joye, I.­J., Davidov-Pardo, G. and McClements, D. J. 2015. Encapsulation of resveratrol in biopolymer particles produced using liquid antisolvent precipitation. Part 2: Stability and functionality. Food Hydrocolloids, 49:127-134.
26. Kamkar, A., Jebelli Javan, A., Nemati, G., Falahpour, F., Partovi , R., 2012 . Effects of Mentha pulegium water extract dipping on quality and shelf life of silver carp (Hypophthalmichthys molitrix) during superchilled storage. Iranian Journal of Fisheries Sciences. 13(2): 341-353
27. Khalighi-Sigaroodi, F., Ahvazi, M., Ebrahimzadeh, H. and Rahimifard, N. 2013. Chemical Composition of the Essential Oil and Antioxidant Activities, Total Phenol and Flavonoid Content of the Extract of Nepeta pogonosperma. J. Med. Plants, 12 (48):185-198
28. Mahdavi, V., Hosseini, E. and Sharifian, A. 2018. Effect of edible chitosan film enriched with anise (Pimpinella anisum) essential oil on shelf life and quality of the chicken burger. Food science and nutrition, 6 (2): 269- 279.
29. Maleki., M., Ariaii, P. and Fallah, H. 2016. Effects of Celery Extracts on the Oxidative Stability of Canola Oil Under Thermal Condition. Journal of food processing and preservation, 40 (3): 531-540.
30. Noshad, M., Mohebbi, M., Koocheki, A., Shahidi, F. 2015. Microencapsulation of vanillin by spray drying using soy protein isolate–maltodextrin as wall material. Flavour and Fragrance journal, 30: 387-391.
31. Qi, L., Xu, Z., Jiang, X., Hu, C. and Zou, X. 2004. Preparation and antibacterial activity of chitosan nanoparticles. Carbohydr Research, 339: 2693-2700.
32. Rafieian-Kopaei, M. and Baradaran, A. 2013. Rafieian M. Oxidative stress and the paradoxical effects of antioxidants. Journal of Research in Medical Sciences, 18(7):628.
33. Rajam, R., Karthik, S., Pathasasarathi, G., Josef, S. and Anandharamakrishnan, G. 2012. Effect of whey protein-alginat wall systems on survival of micro encapsulated lactofacillus plantarum in simulated gastrointestinal conditions. Journal Funct. Foods,4:891-898.

 

34. Rashidaie Abandansarie, S.­ S., Ariaii, P. and Charmchian Langerodi, M. 2019. Effects of encapsulated rosemaryextract on oxidative and microbiological stability of beefmeat during refrigerated storage. Food Science & Nutrition, 00,1–10.
35. Rezaei Savadkouhi, N., Ariaii, P., Charmchian Langerodi, M. 2020. The effect of encapsulated plant extract of hyssop (Hyssopus officinalis) in biopolymer nanoemulsions of Lepidium perfoliatum and Orchis mascula on controlling oxidative stability of soybean oil. Food Sci Nutr, 8:1264–1271.
36. Robert, P., Gorena, T., Romero, N., Sepulveda, E., Chavez, J., Saenz, C. 2015. Encapsulation of polyphenols and anthocyanins from pomegranate (Punica granatum) by spray drying. International journal of food science & technology, 45:1386-1394.
37. Roginsky, V. and Lissi, E.A. 2005. Review of methods to determine chain-breaking antioxidant activity in food. Food Chemistry, 92: 235 - 54.
38. Safari, R., Shahosseini, S.R., Javadian, S.R. 2018. Antibacterial and antioxidant effects of the Echinophora cinerea extract on Bighead carp (Aristichthys nobilis) fillet during two storage conditions. Journal of AquatCaspian Sea, 3(2): 13–24.
39. Shahosseini, S.R., Safari, R., Javadian, S.R., Habibi,F. 2019.Effect carboxymethyl cellulose coating with Anethum graveolens extract on oil uptake and preserving the quality of fried Bighead carp (Aristichthys nobilis) fillet. Journal of AquatCaspian Sea, 4(2):37–46.