واکاوی روش کنش پژوهی در دانشگاه فرهنگیان

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 62، اسفند 1401، صفحه 377-396   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسن باقری صمغ آبادی¹؛ رضا قربان جهرمی^{* 2}؛ ابولفضل بختیاری³؛ محمد حسین نژاد⁴

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه روانشناسی تربیتی و شخصیت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³استادیارگروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

⁴استادیارگروه علوم تربیتی، دانشگاه عترت، واوان، تهران.

چکیده

هدف تحقیق پیش رو واکاوی وضعیت کنش پژوهی در  دانشگاه فرهنگیان بود. از روش تحقیق آمیخته (کیفی-کمی) استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش تمامی اساتید، دانشجو معلمان و نو معلمان دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 1401-1402 بود و نمونه آماری در بخش کمی شامل 300 نفر و در بخش کیفی شامل 20 تن از اساتید دانشگاه فرهنگیان بود. برای گردآوری داده ها در بخش  کیفی از مصاحبه های نیمه ساختاریافته  و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از ازمون های آنوا و فریدمن استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مشکلات و موانع اجرای کنش پژوهی در 3 مولفه اصلی شامل مشکلات مربوط به نظام آموزشی؛ مشکلات مربوط به دانشجو معلمان و نو معلمان و مشکلات مربوط به فراگیران بودند که در 10 زیر مولفه تقسیم بندی شدند. نتایج تحلیل داده های کمی و کیفی نشان داد  سه عامل  مهم آموزش های ضمن خدمت و برگزاری دوره های مهارت افزایی؛ فراهم آوردن زیر ساخت ها  و ایجاد انگیزه و تشویق به کار گروهی از اصلی ترین راهکارها برای برون رفت از موانع اجرای کنش پژوهی به شمار  می آیند. بنابراین، دست اندر کاران نظام تعلیم و تربیت به منظور  اجرای موثر کنش پژوهشی افزون بر فراهم آوردن زیر ساخت ها باید به برگزاری دوره های ضمن خدمت با حضور اساتید مجرب دانشگاه های برتر کشور  اقدام کنند. همچنین مشوق های مناسبی برای مجریان کنش پژوهی در کلاس های درس درنظر بگیرند تا انگیزه کافی برای اجرای این روش در آنان ایجاد گردد.

کلیدواژه‌ها

کنش پژوهی؛ نو معلمان؛ دانشجو معلمان؛ دانشگاه فرهنگیان

مراجع

بختیاری، ابوالفضل. (1398). فرهنگ پژوهش در کلاس درس، نامه پژوهش، 12 (2):91-98.

حسن پور، فاطمه. (1396). بررسی نقاط ضعف و قوت درس پژوهی از منظر مجریان دانشگاه الزهراء، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی، دانشگاه الزهراء.

خاکباز، عظیمه السادات. فدایی، محمد رضا و موسی پور، نعمت الله.(1387). تاثیر درس پژوهی بر توسعه حرف های معلمان ریاضی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 94: 147-123.

رحیمی، سارا. (1396). ارزیابی طرح درس پژوهی در استان کردستان با رویکردی تلفیقی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی گروه تربیتی، دانشگاه کردستان.

رزمجویی، پروین. بزرگی نژاد، خدیجه و زارعی، رضا. (1397). تاثیر تدریس درس پژوهی بر توسعه حرفه ای و تفکر انتقادی آموزگاران، فصلنامه توسعه حرفه ای معلم، 2(3).:35-58.

زوتشتین، دان و لوز سانتا. (1398). فقط یک تغییر( به دانش آموزان یاد دهید سوال های خودشان را بپرسند). ترجمه طاهره رستگار، تهران: انتشارات دیبایه.

شرعیات، حسن.(1398). اصول درس پژوهی و گام های اجرای آن، سمینار درس پژوهی استان قم، اراده کل آموزش و پرورش استان قم.

صفری، امان الله.(1398). کلیات فنون و روش های تدریس، تهران: انتشارات معاصر.

عبداللهی، بیژن. (1396). نظارت آموزشی کلاس درس محور( نظارت بالینی)، تهران: انتشارات مرآت.

فردانش، هاشم. (1398). مبانی نظری تکنولوژِی آموزشی،  تهران: انتشارات سمت.

کلانتری خاندانی، عزت اللهی و فرخی، محمد حسین.(1395). نگاهی به توسعه حرفه ای معلمان فکور و تبیین درس پژوهی و فعالیت یادگیری، فصلنامه تربیت معلم فکور، 3 (2). 96-73.

گروه مشاوران یونسکو. (1398). فرایند برنامه ریزی آموزشی، ترجمه فریده مشایخ ، تهران: مدرسه برهان.

گلمکانی، ملیحه. حسینقلی زاده، رضوان. آهنچیان، نرگش و بنی اسد، نرگس.(1400). تجارب زیسته معلمان از نحوه اجرای طرح های درس پژوهی  و کنش پژوهی در مدارس ابتدایی، راهبردهای نوین در تربیت معلم، 7 (3): 89-78.

محبی، عظیم. (1398). تربیت مهارت های تفکر و کارافرینی در مدرسه، تهران: مدارس یادگیرنده مرآت.

مهرمحمدی، محمود. (1397). بازاندیشی فرایند یاددهی_ یادگیری، تهران: منادی تربیت.

میرشفیعی لنگری، احمد (1396). بررسی موانع کنش پژوهی از دیدگاه معلمان پژونده دوره ابتدایی شهرستان مرودشت، فصلنامه توسعه حرفه ای معلم، 2 (4): 101-91.

یزدانی، حمیدرضا. خنیفر، حسین. زجاجی، ندا وآقا حسینی، نقی.(1397). طراحی چارچوب توسعه حرفه ای مدرسان تربیت معلم پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان اصفهان، تدریس پژوهی، 4 (1):164-144.

Alvarez, C., Samary, M. M., & Wise, A. F. (2023). Modularization for mastery learning in CS1: a 4-year action research study, Journal of Computing in Higher Education, 125: 1-44.

Bawden, R. (2021). Towards action research systems. In Action research for change and development (pp. 10-35). Routledge.

Blesia, J. U., Iek, M., Ratang, W., & Hutajulu, H. (2021). Developing an entrepreneurship model to increase students’ entrepreneurial skills: An action research project in a higher education institution in Indonesia, Systemic Practice and Action Research, 34: 53-70

 Clarke, D. & Hollingsworth, H (2018). Elaborating a model of teacher professional growth, Teaching and Teacher Education, 18 (8): 947-967.

Coghlan, D. (2023). Action Research In the Palgrave Encyclopedia of the Possible (pp. 9-16). Cham: Springer International Publishing.

Coughlan, P., & Coghlan, D. (2016). Action research. In Research methods for operations management (pp. 249-283). Routledge.

Gay, F. (2022). Investigating the effects of technology-enhanced vocabulary learning strategy instruction on supporting mixed-ability EMI learners studying a journalism and communication major: An action research project at a university in China, Journal of English for Academic Purposes, 55: 101068.

Hilli, C. (2020). Distance teaching in small rural primary schools: a participatory action research project, Educational Action Research, 28(1):38-52.

Johannesson, P. (2022). Development of professional learning communities through action research: understanding professional learning in practice, Educational Action Research, 30(3): 411-426.

Kong, M. L. (2017). On teaching methods: The personal experiences of teachers of English, RELC journal, 48(2): 197-209.

Lessani, A., Yunus, A., & Bakar, K. (2017). Comparison of new mathematics teaching methods with traditional method, International Journal of Social Sciences, 3(2): 1285-1297.

Levin, M., & Greenwood, D. J. (2022). Creating a new public university and reviving democracy: Action research in higher education, Berghahn Books.

Li, X., Yang, Y., Chu, S. K. W., Zainuddin, Z., & Zhang, Y. (2022). Applying blended synchronous teaching and learning for flexible learning in higher education: an action research study at a university in Hong Kong, Asia Pacific Journal of Education, 42(2): 211-227.

Pittman, J., Severino, L., DeCarlo-Tecce, M. J., & Kiosoglous, C. (2021). An action research case study: Digital equity and educational inclusion during an emergent COVID-19 divide, Journal for Multicultural Education, 15(1): 68-84.

Watfa, M. K., & Audi, D. (2017). Innovative virtual and collaborative teaching methodologies, Behavior & Information Technology, 36(7): 663-673.