بازشناسی ظرفیت های عرصه های همگانی شهری در جهت تقویت تعاملات اجتماعی با استفاده از تئوری زمینه ای نمونه موردی: کلانشهر مشهد

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 اردیبهشت 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (نظری و تحلیلی)

نویسندگان

الهام لشکری^{* 1}؛ مجتبی رفیعیان²؛ علیرضا عندلیب³

¹دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

²دانشیار شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

³عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

عرصه‌های همگانی شهری به‌عنوان فضاهای حضور شهروندان و مکانی برای برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی می‌باشند؛ و به معنای عام، سنگ زیرین تمام عرصه‌های اجتماعی هستند و بدون آن‌ها، بسیاری از عملکردهای جامعه شهری میسر نخواهد بود. بنابراین، نقش مهمی در کیفیت زندگی و رفاه شهروندان دارند و توجه به کیفیت آن‌ها در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه شهری ضرورتی انکارناپذیر است. مسئله اصلی فراروی این مقاله توجه به ظرفیت عرصه‌های همگانی در تسهیل مراودات اجتماعی است. ؛ و در این فرآیند از رویکرد کل‌گرای انسانی – محیطی بهره گرفته است. بنابراین، با استفاده از تئوری زمینه‌ای به بررسی رفتار کاربران عرصه-های همگانی کلانشهر مشهد پرداخته است. مطالعه عرصه‌های همگانی مشهد نشان می‌دهد، این عرصه‌ها توانسته‌اند محیطی موردپذیرش گروه‌های مختلف اجتماعی را فراهم نمایند؛ این مهم به ظرفیت‌های عرصه‌های همگانی شهری برای حضور افراد و تمایل به تعامل با دیگران اشاره دارد. مدل پارادایمی رابطه بین مفاهیم و مقوله‌ها و نتایج آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه نشان می‌دهد شرایط مداخله‌‌گری نظیر سن، جنس، میزان آشنایی و علت مراجعه در تمایل به حضور در عرصه‌های همگانی و نیز برقراری تعامل اجتماعی با دیگران مؤثر هستند.

کلیدواژه‌ها

عرصه همگانی؛ تعامل اجتماعی؛ کلانشهر مشهد؛ تئوری زمینه‌ای