بررسی تحلیلی نظریه پیوند معنایی آیات از نظر نوع، جهت و گستره، در تفسیر المیزان

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اردیبهشت 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2023.1979767.2988

نویسندگان

محمد آسنجرانی^{* 1}؛ علیرضا طبیبی²؛ علی حسن‌بگی³؛ کیوان احسانی⁴

¹علون قرآن و حدیث دانشگاه اراک

²عضو هیات علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه اراک

³استادیار دانشگاه اراک

⁴دانشگاه اراک، گروه آموزشی الهیات

چکیده

یکی از نظریاتی که در حوزه علوم قرآنی مطرح می‌شود؛ نظریه پیوند معنایی آیات است. در این نظریه به هماهنگی و انسجام آیات و وحدت موضوعی قرآن توجه می‌شود و برای تبیین مفهوم یک آیه به سایر آیات مراجعه شده و با برقراری پیوند صحیح بین آیات، مراد الهی کشف می‌شود. این پژوهش به بررسی پیوند معنایی آیات از نظر نوع، جهت و گستره، در تفسیرالمیزان می‌پردازد. روش جمع‌آوری مطالب در این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای بوده و روش پردازش به آن‌ها به صورت توصیفی – تحلیلی می‌باشد، یافته‌های به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که توجه به مشترکات مفهومی یا ساختاری، جمع بین مفاهیم و بررسی تفکیکی اجزای پیوند از مؤلفه‌های تأثیرگذاری معنایی آیات بر یکدیگر است. همچنین در انتخاب جهت پیوند معنایی، مؤلفه‌هایی نظیر مبنا قرار دادن احادیث معصومین(ع)، استفاده ترکیبی از تضاد و تفصیل، اصل قرار دادن اشتراک معنایی، قابل طرح است. در خصوص بررسی پیوند معنایی از نظر گستره توجه به آیات کلیدی که گستره وسیعی از آیات به وسیله آنها تفسیر می‌شود، آیات غرر، آیاتی که از منتها درجه صراحت برخوردارند و آیاتی که مفاهیم عام و پایه‌ای دارند، راهگشاست.

کلیدواژه‌ها

المیزان؛ پیوند معنایی آیات؛ ارتباط معنایی؛ تفسیر قرآن به قرآن