مقایسه اثر بخشی رویکرد رفتار درمانی شناختی با رویکرد غنی سازی زناشویی گاتمن بر افکارخودآیند در زنان متاهل افسرده

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 14، شماره 52، خرداد 1402، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

پریسا هدایت¹؛ الهام فروزنده^{* 2}؛ حسن خوش اخلاق³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

²دانشیار گروه روانشناسی،واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

³استادیار گروه روانشناسی، واحد نایین، دانشگاه آزاد اسلامی، نایین، ایران

چکیده

هدف :هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی رویکرد رفتاردرمانی شناختی با رویکرد غنی سازی زناشویی گاتمن بر افکار خود آیند در زنان متاهل افسرده بود. روش: پژوهش حاضر کمی و از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل زنان متاهل افسرده مراجعه کننده به مرکز مشاوره پیوند استان البرز در سال 1398 بود. با روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 45 نفر از زنان متاهل افسرده که افسردگی آنان با اجرای آزمون افسردگی بک تایید گردیده بود انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. آزمودنی‌ها به پرسش­نامه افکار خودآیند  هالون و کندال (1980) پاسخ دادند .یافته‌ها:تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کواریانس نشان داد که درمان شناختی رفتاری و غنی سازی زناشویی گاتمن نسبت به گروه کنترل، بر کاهش افکارخودآیند ، به طور معناداری تاثیر داشته اند (01/0>p). همچنین درمان مبتنی بر غنی‌سازی زناشویی گاتمن نسبت به رفتار درمانی شناختی تاثیر بیشتری داشته است. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها، رویکرد گاتمن نسبت به رویکرد رفتار درمانی شناختی تاثیر بیشتری  را بر افکار خود آیند  داشته است و همچنین باعث کاهش افسردگی در زنان متاهل گردیده است.

کلیدواژه‌ها

رویکرد رفتار درمانی شناختی؛ رویکرد غنی‌سازی زناشویی گاتمن؛ افکار خود آیند؛ زنان افسرده

مراجع

منابع

بشارت،  محمد علی، خضرآبادی، مهدیه، رضازاده، محمدرضا. (1395).  نقش واسطه ای دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین روان سازه های ناسازگار اولیه و مشکلات زناشویی.  مجله روانشناسی خانواده، 3(2)، 27-44.

حسینی، فرید سادات، امیدوار، ناصر، عباسی، نرگس. (1395).  نقش کارکردهای اجرایی و افکار خودآیند منفی در تبیین دشواری در تنظیم هیجان نوجوانان.  فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 7(26)، 83-11

رستمی، محمد، آزاد، اسفندیار، رحمتی، فاطمه. (1400).  اثربخشی درمان شناختی رفتاری کوتاه مدت بر کاهش افکار خودکشی سربازان وظیفه، مجله طب نظامی، 23(6)، 499-507

سلطانی زاده، محمد.، ملک پور، مختار.، و نشاط دوست، حمید طاهر. (1397). رابطه لذت جسمانی و عاطفه مثبت و منفی در دانشجویان دانشگاه اصفهان، مجله مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، 4(1)، 46-31.

صفاریه، الهام، یوسفی شارمی، ریحانه، نصیری، ستاره، آقاعمو، شهرزاد،و زیاری، عباس. (1399) بررسی افسردگی و اضطراب در زوج‌های نابارور و عوامل مرتبط با آن. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۷۸ (۸) ،522-527.

کریمی، اصغر، احمدی، صدیقه، زهراکار، کیانوش (1398) اثربخشی آموزش مهارت‌های زناشویی مبتنی بر مدل گاتمن بر پرخاشگری ارتباطی پنهان زنان مقاله علمی پژوهشی  مجله ر وان شناسی بالینی دانشگاه سمنان. 11 (4). 13-22.

محمدی، محمد.،زهرا کار، کیانوش.،جهانگیری، جهانگیر،داوریا،رضا.، شاکرمی، محمد.،و مرشدی،محمد. (1394). اثربخشی مداخلات آموزشی گاتمن برصمیمیت زناشویی درزنان. نشریه سلامت و بهداشت اردبیل، 8 (1)، 74-84.

منصوری، محمد، شهبازی، مسعود، علوی، زهرا. (1401).  مقایسه اثربخشی آموزش غنی سازی زندگی زناشویی بر اساس نظریه انتخاب و نظریه گاتمن و گذشت در زندگی زناشویی زنان.  فصلنامه خانواده پژوهی، 18(69)، 39-56

مومن پور، سمانه، صفاری نیا، مجید، بزازیان، سعیده، وطن خواه، حمیدرضا. (1401).  نقش افکار خودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد در بهزیستی روانشناختی با میانجی استرس ادراک شده در زنان مبتلا به سرطان پستان.  نشریه پژوهش پرستاری، 17(1)، 20-32

ولی تبار، زهرا، حسین ثابت، فریده. (1396). نقش افکار خودکار منفی، نگرش منفی و خاطرات مزاحم در افسردگی. فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 26(96)، 165-179

Armin, Z., Fakhri, M.K, Hasanzadeh, F. (2021). The Effectiveness of Couple  Enrichment Training Based on  Enrich Model  and Conflict  Resolution  Styles  Training  on  Optimism  and  Attitudes  among  Couples  with  Infidelity. Salāmat-i  ijtim (Community Health),  8(2), 305-319.

Cohen, S., O''Leary, K.D., Foran, H. (2010) A randomized clinical trial of a brief, problem-focused couple therapy fordepression. Behav Ther, 41(4), 433-446

Falahati, F., Mohammadi, M..(2020). Prediction of Marital Burnout Based on Automatic Negative Thoughts and Alexithymia among     Couples. Journal     of     Midwifery     and     Reproductive     Health, 2020, 8(2), 2218-2226.

Fenn, K., Byrne, M. (2013). The key principles of cognitive behavioural therapy. InnovAiT, 6(9), 579–585

Gautam, M., Tripathi, A., Gaur, M. (2020). Cognitive Behavioral Therapy for Depression. Indian  Journal  of Psychiatry, 62(2), 223–S229. .

Ghajari, E., Toozandehjani, H., Nejat, H. (2020). The Effectiveness of Marital Relationship Enrichment Training Based on Choice Theory, on Distress Tolerance of Women Recovered from Addiction. Quarterly of "The Horizon of Medical Sciences,  26(4), 316-331.

Ghiasi, N.,  Hidarnia, A., Niknami, Sh  Motlaghm M. (2018). The  impact  of  marriage  enrichment program  via  distance  learning  on  mental  health  and  its  dimensions  among Iranian  newly-wed  couples:  a  six-month  follow-up.  J  Adv  Pharm  Edu  Res, 8(2), 89-99.

Hao, C.W., Lai, W.S., Ho, C.T.,& Sheen, L.Y. ( 2013) Antidepressant-like effect of lemon essential oil is through a modulation in the levels of norepinephrine, dopamine, and serotonin in mice: Use of the tail suspension test. Journal of Functional Foods, 5, 370-379.

Halford, K., Pepping, Ch. (2017). An ecological model of mediators of change in Couple Relationship Education. Current Opinion in Psychology, 13, 39–43

Husain, W, Sajad, R. (2012). Depression, anxiety and stress among married and unmarried police officers. Pakistan Journal of Clinical Psychology, 13, 1,3-14.

Islam, A., Efat, A., Yousuf, B., Islam, Sh. (2016). Depression in married women: Investigating the role of job status, marital satisfaction and psychological well-being. J. Biol. Sci. 25(2),113-121

Kaggwa, M.M., Namatanzi, B., Kule, N., Nkola, R., etal. (2021). Depression in Ugandan Rural Women Involved in a Money Saving Group: The Role of Spouse’s Unemployment, Extramarital Relationship, and Substance Use. International Journal of Women’s Health, 13, 869–878

Shah, I., Sultan, R. (2018). A Gender Based Comparison of Depression Between Married and Unmarried Young Adults. International Research Journal of Arts & Humanities, 40, 1-15.

Shyaheh,S., Coombes, L., & Bartlett. (2004).The association between depressive symptoms and social support in Taiwanese women during the month. International Journal of Nursing Studies, 41, 573-579

Spinhoven, Ph., Klein, N., Kennis, M., Cramer, A., Siegle, G., etal. The effects of cognitive-behavior therapy for depression on repetitive negative thinking: A meta-analysis. Behaviour Research and Therapy, 106, 71–85

Sutantom Y.S., Ibrahim, D., Septiawan, D., Sudiyanto, A. (2021). Effect of Cognitive Behavioral

Therapy on Improving Anxiety, Depression, and Quality of Life in Pre-Diagnosed Lung Cancer

Patients. Asian Pac J Cancer Prev, 22 (11), 3455-3460

Thimm, J.C, Antonsen, L. (2014). Effectiveness of cognitive behavioral group therapy for depression in routine practice. BMC Psychiatry, 14(1):1–9.

White, B.A., Gordon, H.,& Guerra, R.C. (2015) Callous–unemotional traits and empathy in proactive and reactive relational aggression in young women. Personality and Individual Differences, 75, 185-1.

Yang, X., Li, Z. and Sun, J. (2020). Effects of Cognitive Behavioral Therapy Based Intervention on Improving Glycaemic, Psychological, and Physiological Outcomes in Adult  Patients With Diabetes Mellitus: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Front. Psychiatry, 11, 1-18

Yarahmadi, M.,  Hafezi, F., Makvandi,  B. (2021). Effectiveness  of  Cognitive-Behavioral Therapy  for Improving  Sleep  Quality and  Reducing  Insomnia  Severity  in Afflicted  Patients.  J  Iran  Med  Counc, 4(4), 266-287