نقش میانجی سبک خوردن در رابطه بین افسردگی، اضطراب، استرس و تکانشگری با اختلال خوردن افراد چاق

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 14، شماره 52، خرداد 1402، صفحه 62-76   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

معصومه بزرگی¹؛ محمدرضا زربخش^{* 2}

¹کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

²دانشیار گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین افسردگی ، اضطراب ، استرس و تکانشگری با اختلال خوردن افراد چاق با میانجیگری سبک خوردن بود. روش: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود.  جامعه آماری شامل کلیه کسانی که BMI  بالاتراز حد نرمال داشتند و به مراکز رژیم درمانی و یا تغذیه در شهر تنکابن مراجعه کردند، بود که تعداد150 نفر از زنان و مردان  به شیوه هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه رفتار غذا خوردن داچ، پرسشنامه نگرش های خوردن، مقیاس تکانشگری بارات و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس 21- DASS بود. با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم­افزار PLS داده­های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ها: یافته ها نشان دادند که بین افسردگی، اضطراب ، استرس و تکانشگری با اختلال خوردن افراد چاق با میانجیگری سبک خوردن رابطه معنی دار وجود دارد و همچنین متغیرهای افسردگی، اضطراب، استرس و تکانشگری با اختلالات خوردن رابطه مستقیم و معنی دار دارند. نتیجه­گیری: نتایج حاکی از این بود که هر چقدر مؤلفه های آسیب روانشناختی در فرد بالاتر باشد میزان ابتلا به اختلال خوردن در او افزایش می یابد.

کلیدواژه‌ها

افسردگی؛ اضطراب؛ تکانشگری؛ اختلال خوردن؛ سبک‌های خوردن

مراجع

آقا یوسفی ، علیرضا ، صفاری نیا ، مجید و ایمانی فر ، حمید رضا (1394). ارتباط چاقی و تکانشگری بر ادراک زمان. فصلنامه علمی ـ پژوهشی روانشناسی سلامت ، 4(1): 89-98.

تحویلداری، نازنین.، جعفری راد، سیما.، کشاورز، سید علی.، هاشمی، سید اسماعیل.، حقیقی زاده، محمد حسین. و وکیلی، مهدیس. (1396). بررسی ارتباط اضطراب با رفتارهای غذاخوردن در دانشجویان در حال تحصیل در شهرهای تهران و اهواز، مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، 12(2): 35-44.

ثابت سروستانی، راحله.، کارگر، مرضیه.، کاوه، محمد حسین.، و طباطبایی، سید محمدرضا. (1387). تاثیر برنامه تعدیل رفتار غذایی بر شاخص های تن سنجی نوجوانان دختر چاق. مجله بیماریهای کودکان ایران، 1(18): 71-76.

رادفر، مولود.، محمدزاده، زینب.، مقدم تبریزی، فاطمه.، و شیخی، ناصر (1396). ارتباط رفتارهای خوردن با نمایه توده بدنی در نوجوانان دختر. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 15(15): 826-834..

صاحبی، علی.، اصغری، محمد جواد.، سالاری، راضیه سادات. (1384). اعتباریابی مقیاس افسردگی، اضطراب، تنیدگی برای جمیت ایرانی. مجله روانشناسی تحولی، 1(4): 299-312.

فرهمند، هادی.، پورحسین، رضا. و هاشمی نجف آبادی، سیده سادات (1397). مرور و فراتحلیل رابطه استرس و چاقی، رویش روانشناسی،7(12): 163-182.

کاوه، منیژه. و تابع بردبار، فریبا (1396). بررسی رابطه بین رفتار خوردن آشفته با طرحواره های ناسازگار اولیه و اضطراب در دختران نوجوان، فصلنامه روانشناسی افراد استثنائی، 7(27): 161-183.

کچویی، محسن.، مرادی، علیرضا.، کاظمی، آمنه سادات و قنبری، زینب (1395). نقش متمایز کننده تنظیم هیجان و تکانشگری در انواع مختلف الگوهای خوردن ناسالم. دو ماهنامه فیض ، 20 (4): 383-390.

کهتری هرزنق، لیلا.، حشمتی، رسول و پور شریفی، حمید (1398). تمایزگذاری افراد چاق مبتلا و غیر مبتلا به اختلال پرخوری بر اساس تکانشگری و اجتناب تجربه ای : یک مطالعه همبستگی ، مجله روانپزشکی و روان شناسی ایران ، 25 (1): 84-95.

میرزای رزاز، جلال الدین.، محبی، زهرا.، حاجی فرجی، مجید.، هوشیارراد، آناهیتا.، عینی زیناب. و آگاه هرریس، مژگان. (1397). ارتباط بین افسردگی، اضطراب، استرس و رفتار غذایی دانش آموزان دختر، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران. 76(10): 674-677.

ولی زاده، ندا.، پیروی، تهمینه و حقیقی، ماه منیر (1397). بررسی ارتباط بین اضافه وزن و چاقی با علائم افسردگی در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر ارومیه. مجله پزشکی ارومیه، 29(5): 317-326.

Bahji, A., Mazhar, M. N., Hudson, C. C., Nadkarni, P., MacNeil, B. A., & Hawken, E. (2019). Prevalence of substance use disorder comorbidity among individuals with eating disorders: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Research, 273, 58-66.

Benzerouk, F., Djerada, Z., Bertin, E., Barrière, S., Gierski,  F. & Kaladjian, A. (2020). Contributions of Emotional Overload, Emotion Dysregulation, and Impulsivity to Eating Patterns in Obese Patients with Binge Eating Disorder and Seeking Bariatric Surgery. Nutrients, 12, 1-15.

Chithambo, T. P., and Stanley, J., Huey, J. R. (2017). Internet-delivered eating disorder prevention: A randomized controlled trial of dissonance-based and cognitive-behavioral interventions. International Journal of Eating Disorders. 50(9), 995–1118.

Cliffe, C., Dutta, R., Himmerich, H., Shetty, H., Schmidt, U., & Stewart, R. (2019). 3.49 hospitalized suicide attempts in patients with eating disorders. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 58(10), 210-211.

Elran-Barak, R. & Goldschmidt, A. B. (2020). Differences in severity of eating disorder symptoms between adults with depression and adults with anxiety, Eating and weight disorders-studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 26, 1409-1416.

Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50.

Gardner, D. M., Garfinkel, P. E. (1979). The eating attitude test: an index of the symptoms of anorexia, Psycho Med. 9(2), 273-279.

Goel, s., Sadeh-Sharvit, S., Trockel, M ., Flatt, R.,  Fitzsimmons-Craft, E.,  Balantekin K., Monterubio, G., Firebaugh, M. L.,  Wilfley, D., Taylor, B. (2020). Depression and anxiety mediate the relationship between insomnia and eating disorders in college women. Journal of American College Health, 1-10.

Herman, J. P., McKlveen, J. M., Ghosal, S., Kopp, B., Wulsin, A., Makinson, R., & et al. (2016). Regulation of the hypothalamic-pituitaryadrenocortical stress response. Compr Physiol, 6(2), 603– 21.

Hudson, T. A., Soare-Amaral, A. C., Stice, E., Gau, J., Caputo-Ferreira, M. E. (2021). Dissonance-based eating disorder prevention among Brazilian young women: A randomized efficacy trail of the body project, Body Image, 36, 1-9.

Ince, B., Schlatter, J., Max, S., Plewnia, CH., Zipfel, S., Giel, K. E. & SChag, K. (2021). Can we change bing eating behavior by interventions addressing food-related impulsivity? A systematic review, Journal of eating disorders, 9(38), 1-10.

Klatzkin, R. R., Baldassaro, A., & Rashid. S. (2019). Physiological responses to acute stress and the drive to eat: The impact of perceived life stress. Appetite, 133, 393–399.

Lafrance-Robinson, A., Kosmerly, S., Mansfield-Green, S., Lafrance, G. (2014). Disordered eating behaviours in an undergraduate sample: Associations among gender, body mass index, and difficulties in emotion regulation. J Behav Sci, 46(3), 320-6.

Lovibond, S. H. & Lovibond, P. F. (1995). Manual for the depression anxiety stress scale. Sydney: The Psychology Foundation of Australia Inc.

Nitzl, C., Roldan, J. L., & Cepeda, G. (2016). Mediation analysis in partial least squares path modeling: helping researchers discuss more sophisticated models. Industrial Management & Data Systems, 116(9), 1849–1864.

Ozdin, S., Karabekiroglu, A., Ozbalci, G. S. & Aker, A. (2020). The effect of cognitive symptoms in binge eating disorder on depression and self-esteem: a cross-sectional study, Eating and Weight Disorders-studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 26, 1483-1489.

P.G.Paans N ., Gibson-Smith D ., Bot M ., Strien T., A.Brouwer  I., Visser M ., W.J.H.Penninx   B. (2019). Depression and eating styles are independently associated with dietary intake , Appetite , 134, 103-110

Ridout, S., Ridout, K., Kole, J., Fitzgerald, K., Donaldson, A., Alverson, B. (2021). Comparision of eating of eating disorder characteristics and depression comorbidity in adolescent males and females: An observational study, Psychiatry Research. 296, 1-10

Sander, J., Moessner, M. & Bauer, S. (2021). Depression, anxiety and eating disorder-related impairment: Moderators in female adolescents and young adults, International Journal of Environmental Research and Public Health, 18, (2779), 1-12.

Smith KE, Mason TB, Schaefer LM, Juarascio A, Dvorak R, Weinbach N, et al. (2020).  Examining intra-individual variability in food-related inhibitory control and negative affect as predictors of binge eating using ecological momentary assessment. J Psychiatr Res. 120, 137–143.

  Spriggs, M. J., Kettner, H. & Carhart-Harris, R. L. (2021). Positive effects of psychedelics on depression and wellbeing scores in individuals reporting an eating disorder, E, Eating and Weight Disorders-studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 26, 1265-1270.

Starr LR, Hammen C, Brennan PA, Najman JM. (2012). Serotonin transporter gene as a predictor of stress generation in depression. Journal of abnormal psychology. 121, 810 -8.

Stice, E., Desjardins, C. D., Shaw, H., & Rohde, P. (2019). Moderators of two dual eating disorder and obesity prevention programs. Behaviour Research and Therapy, 118, 77-86.

Todisco, P., Meneguzzo, P., Garolla, A., Antoniades, A., Vogazianos, P. & Tozzi, F. (2021). Impulsive behaviors and clinical outcomes following a flexible intensive inpatient treatment for eating disorders: findings from an observational study, Eating and Weight Disorders-studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 26, 869-877.

Turton R, Nazar BP, Burgess EE, Lawrence NS, Cardi V, Treasure J, et al. (2018).  To go or not to go: a proof of concept study testing food-specific inhibition training for women with eating and weight disorders. Eur Eat Disord Rev, 26(1), 11-21.

Weiss, N. H., Tull, M.T., Viana, A.G., Anestis, M.D., Gratz, K. L. (2012). Impulsive behaviors as an emotion regulation strategy: Examining associations between PTSD, emotion dysregulation, and impulsive behaviors among substance dependent inpatients. Journal of Anxiety Disord, 26(3), 453-458.