نقش حسابداری مدیریت در بانک‌ها

پیشرفت های مالی و سرمایه گذاری

دوره 3، شماره 8، آذر 1401، صفحه 194-161   

نوع مقاله: مروری

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/afi.2023.1975140.1180

نویسندگان

لیلا زمانیان فر^{* 1}؛ شهرزاد سراج²؛ زهرا کهن دل³؛ جواد اوجاقی²

¹گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

²گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³گروه حسابداری، واحد صفادشت، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: به‌طورکلی، حسابداران مدیریت ممکن است به‌عنوان ارزش‌آفرینانی در نظر گرفته می‌شوند که به نوبه خود به سازمان کمک می‌کنند تا مزیت رقابتی کسب نماید. آنان مسئول یکپارچگی مدیریت عالی و قابل‌اعتماد بودن گزارش‌هایی هستند که ارائه می‌نمایند. همچنین، نقشی را بر عهده می‌گیرند که در آن مسئول یاری رساندن به مدیران در برنامه‌ریزی راهبردی و کنترل عملیات هستند. هدف اصلی مقاله حاضر ارائه بینشی در مورد نقش حسابداری مدیریت در ایجاد و حفظ مزیت رقابتی در صنعت بانکداری است.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد فلسفی و علمی بر پایه روش شناخت تاریخی و با هدف ترویج دانش به شیوه کتابخانه‌ای با بررسی مقالات طراحی و اجرا شده است که نتیجه آن توسعه دانش حسابداری مدیریت در بانک‌ها می‌باشد.
یافته‌ها: بررسی‌ها حاکی از آن است که حسابداری مدیریت مهارت‌ها و روش‌هایی را ارائه می‌دهد که نقشی حیاتی در برنامه‌ریزی، توسعه، اجرا و ارزیابی سیاست‌های رقابتی راهبردی ایفا می‌کند. همچنین، مطالعات نشان داده‌اند، رشد و رقابت سریع صنعت بانکداری را می‌توان به استفاده از شیوه‌های نوآورانه حسابداری مدیریت نسبت داد. در واقع، بانک‌ها برای رقابتی ماندن باید خدماتی را به مشتریان ارائه دهند که آن را از رقبای خود متمایز کند و این موضوع بیانگر اهمیت قابل‌توجه وجود حسابداری مدیریت در بانک‌ها می‌باشد.
اصالت / ارزش‌افزوده علمی: بر اساس رویکرد فلسفی و علمی، پژوهش حاضر، نقش حسابداری مدیریت در بانک‌ها را تبیین نموده است.

کلیدواژه‌ها

بانک؛ حسابداری مدیریت؛ روش‌های حسابداری مدیریت

مراجع

دهقان نیستانکی، مهدی، بختیاری، مهرداد. (1391). حسابداری مدیریت از نگاه صنعت بانکداری. نشریه حسابدار، 63-60.

دیانتی دیلمی، زهرا؛ حسین‌پور، امیرحسین؛ احمدی، حسین. (1394). اثر ابزارهای مراحل تکامل حسابداری مدیریت بر روی سود عملیاتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 12(46)، 86-63.

رهنمای رودپشتی، فریدون؛ زمانیان فر، لیلا. (1396). فناوری و آینده پژوهش‌های رفتاری در حسابداری. پنجمین کنفرانس ملی حسابداری مدیریت با رویکرد حسابداری مدیریت رفتاری، 417-399.

رهنمای رودپشتی، فریدون؛ قرشی، داود؛ فارسی، عباس؛ نوروزی، محمد. (1397). هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت زمان‌گرا (TD-ABC) در صنعت بانکداری (مطالعه موردی بانک کشاورزی). دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 7(27)، 38-29.

زمانیان ‌فر، لیلا، کهن دل، زهرا. (1401). نوآوری مالی و نقش آن در رسوایی قراردادهای معاوضه‌ای نرخ بهره. ماهنامه بورس.

سحری، محمدرضا؛ پورزمانی، زهرا. (1401). تبیین الگوی ویژگی‌های حاکمیت شرکتی با محوریت حسابداری مدیریت استراتژیک و حسابداری مدیریت. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 14(55)، 144-121.

سودبخش، امیر؛ جهانشاد، آزیتا. (1399). ارزیابی توان تبیین شاخص‌های حسابداری مدیریت در نظام ارزیابی سلامت بانکی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 9(35)، 319-299.

غلامی، محمد؛ زنجیردار، مجید؛ غفاری آشتیانی، پیمان؛ حاجی، غلامعلی. (1401). ارائه مدلی جهت پیاده‌سازی فین‌تک در صنعت بانکداری کشور ایران. پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، 3(7)، 46-23.

کردلویی، حمیدرضا؛ عوض‌زاده تازیانی، مهدی. (1396). تاثیر سازگاری حسابداری مدیریت استراتژیک بر تصمیم‌گیری‌های استراتژیک بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، 3(4)، 127-120.

مدرس، احمد؛ کاظمی، محسن. (1391). کاربرد و اثر بخشی ابزارهای حسابداری مدیریت در بانک‌ها. بیست و سومین همایش بانکداری اسلامی، تهران، موسسه عالی آموزش بانکداری ایران.

مرادزاده فرد، مهدی؛ رستم خانی، رویا؛ حسینی، سیدحسین. (1400). بررسی تأثیر ابزارهای هوش تجاری بر افزایش بهره‌وری سیستم‌های یکپارچه اطلاعاتی حسابداری مدیریت مدرن. پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، 2(2)، 137-117.

یعقوبیان، شیرمحمد؛ جمشیدی نوید، بابک؛ قنبری، مهرداد؛ نادمی، آرش. (1400). ارائه مدل اقتضایی ارزیابی عملکرد شرکت‌ها با تأکید بر نقش ابزارهای نوین حسابداری مدیریت. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 10(37)، 127-113.

Abdelmoneim Mohamed, A; Jones, T. (2014). Relationship between strategic management accounting techniques and profitability – a proposed model. Measuring Business Excellence, 18(3), 1–22.

AL Madhoun, K. (2020). Effects of Modern Strategic Management Accounting Techniques on Performance of Commercial Banks in Palestine: An Empirical Study. Journal of Economics, Finance and Accounting Studies, 2(1), 35–48.

Alamri, A. M. (2018). Strategic Management Accounting and the Dimensions of Competitive Advantage: Testing the Associations in Saudi Industrial Sector. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 8(2).

Albu, N; Albu, C. N. (2012). Factors Associated with the Adoption and Use of Management Accounting Techniques in Developing Countries: The Case of Romania. Journal of International Financial Management & Accounting, 23(3), 245–276.

Al-Khadash, H. A; Feridun, M. (2006). Impact of Strategic Initiatives in Management Accounting on Corporate Financial Performance: Evidence from Amman Stock Exchange. Managing Global Transitions, 4(4), 299–312.

Aykan, E; Aksoylu, S. (2013). Effects of Competitive Strategies and Strategic Management Accounting Techniques on Perceived Performance of Businesses. Australian Journal of Business and Management Research, 3(7), 30–39.

Bartosh, O. M. (2014). Management accounting as the basis for effective system of banking management, Journal of Financial space, 1(13), 43-45.

Burns, J; Quinn, M; Warren, L; Oliveira, J. (2013). Management Accounting. McGraw-Hill.

Cadez, S; Guilding, C. (2012). Strategy, strategic management accounting and performance: a configurational analysis. Industrial Management & Data Systems, 112(3), 484–501.

Carraresi, L; Mamaqi, X; Albisu, L. M; Banterle, A. (2011). The Relationship Between Strategic Choices and Performance in Italian Food SMEs: A Resource-based Approach. European Association of Agricultural Economists.

Chi, R; Xiaomiao, M; Hongpeng, R. (2020). How do intelligent manufacturing and SME organizational change match? Studies in Science of Science, 38.

Chonghui, Z; Le ,Z; Weihua, S. (2020). An Analysis of Cross-Border E-Commerce Talent Demand from the Perspective of Small and Medium-Sized Enterprises. The World of Survey and Research, 7, 12–17.

Chung, S. H; Su, Y. F; Su, Y. J. (2012). August. Broad scope management accounting system and managerial performance: The impact of role ambiguity and functional difference. African Journal of Business Management, 6(30), 8873-8878.

Cinquini, L; Tenucci, A. (2010). Strategic management accounting and business strategy: a loose coupling? Journal of Accounting & Organizational Change, 6(2), 228–259.

Claudia, K; Carolina, Y; Hartono, M; Cristiana, M; Oktawijaya, A. (2022). An Empirical Analysis on the Antecedents and Consequences of Quality of Management Accounting System. Peer-Reviewed Article Jurnal Keuangan Dan Perbankan, 26(1), 2443–2687.

Dedunu, H. H. (2019). Management Accounting Practices In Sri Lanka: An Empirical Investigation In Banking Sector. IRE Journals, 3(4), 130–139.

Dehghan Neyestanaki, M; Bakhtiari, M. (2012). Management accounting from the perspective of the banking industry. Journal of Accountant, 60-63. [In Persian]

Dianati Deylami, Z; Hossein Pour, A. H; Ahmadi, H. (2015). Effect of Tools of Evolution Steps of Management Accounting on Operating Profit of Companies Listed in Tehran Stock Exchange. Empirical Studies in Financial Accounting, 12(46), 63-86. [In Persian]

Durand, R. (2003). Predicting a firm’s forecasting ability: the roles of organizational illusion of control and organizational attention. Strategic Management Journal, 24(9), 821–838.

Frank, W .G. (1990). Back to the future: A retrospective view of J. Maurice Clark's Studies in the Economics of Overhead Costs. Journal of Management Accounting Research, 2, 155-166.

Gado, N. D. (2013). Strategic Choices and Performance: Evidence from anAiling Industry in Nigeria. Global Advanced Research Journal of Management and Business Studies, 2(10), 502-510.

Gholami, M; Zanjirdar, M; Ghafari Ashtiani, P; Haji, G. A. (2022). Presenting a model for the implementation of fintech in the banking industry of Iran. Advances in Finance and Investment, 3(7), 23-46. [In Persian]

Hadid, W; Al-Sayed, M. (2021). Management accountants and strategic management accounting: The role of organizational culture and information systems. Management Accounting Research, 50, 100725.

Hilton, R. W; Ramesh, G; M. Jayadev. (2008). Managerial Accounting: Creating Value in a Dynamic Business Environment. 7th ed. Tata McGraw Hill Education Ltd.

Hussain, M; Gunasekaran, A. (2002). An institutional perspective of non‐financial management accounting measures: a review of the financial services industry. Managerial Auditing Journal, 17(9), 518–536.

J, O, O. (2019). Strategic Management Accounting Techniques Usage, Strategic Choices, and Performance of Financial Institutions in Nigeria. Journal of Asian Business Strategy, 9(2), 94–109.

Khan, A; Ullah, M; Mehboob Alam, M; Qazi, U; Saeed, A. (2021). Strategic Management Accounting Practices and Financial Performance of Banking Sector in Pakistan. Indian Journal of Economics and Business, 20(3), 1705-1714.

Koch, T. W; Macdonald, S. S. (2014). Bank Management. South-Western College.

Kordlouie, H. R; Avazzadeh Taziani, M. (2017). The Effect of Strategic Management Accounting Adaptability on Decisions of Banks Accepted in Tehran Stock Exchange. Economics, financial management and accounting Studies, 3(4), 120-127. [In Persian]

Kung, F; Huang, C; Cheng, C. (2013). An examination of the relationships among budget emphasis, budget planning models and performance. Management Decision, 51(1), 120–140.

Lachmann, M; Knauer, T; Trapp, R. (2013). Strategic management accounting practices in hospitals. Journal of Accounting & Organizational Change, 9(3), 336–369.

Laela, S. F; Rossieta, H; Wijanto, S. H; Ismal, R. (2018). Management accounting-strategy coalignment in Islamic banking. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 11(4), 667–694.

Langfield‐Smith, K. (2008). Strategic management accounting: how far have we come in 25 years? Accounting, Auditing & Accountability Journal, 21(2), 204–228.

Majeed, H; Hamza, S. (2012). Strategic Management Accounting Techniques In Romanian Companies: An Empirical Study. Studies in Business and Economics, 7(2), 126–140.

Modares, A; Kazemi, M. (2018). Application and effectiveness of management accounting tools in banks. The 23rd Islamic Banking Conference, Tehran, Iran Banking Institute. [In Persian]

Moradzadeh Fard, M; Rostamkhani, R; Hoseini, H. (2021). The effect of Business intelligence tools on raising the efficiency of modern management accounting. Advances in Finance and Investment, 2(2), 117-137. [In Persian]

Neri, L; Russo, A. (2014). A framework for audit quality: critical analysis. Business and Management Review, 3(9), 25-30.

Nguyen, T. M; Nguyen, T. T. (2021). The Application of Strategic Management Accounting: Evidence from the Consumer Goods Industry in Vietnam. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(10), 139–146.

Oboh, C. S; Ajibolade, S. O. (2017). Strategic management accounting and decision making: A survey of the Nigerian Banks. Future Business Journal, 3(2), 119–137.

Pavlatos, O; Kostakis, X. (2018). The impact of top management team characteristics and historical financial performance on strategic management accounting. Journal of Accounting & Organizational Change, 14(4), 455–472.

Rahnamay Roodposhty, F; Ghoreishi, D; Farsi, A; Norozi, M. (2018). Time-Driven Activity-Based Costing in Banking Industry (A Case Sudy in Bank Keshavarzi). Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 7(27), 29-38. [In Persian]

Rahnamay Roodposhty, F; Zamanianfar, L. (2017). Technology and the future of behavioral research in accounting. The fifth national management accounting conference with behavioral management accounting approach, 399-417.

Rigby, D; Bilodeau, B. (2015). Management Tools & Trends 2015. Bain & Company.

Roslender, R; Hart, S. J. (2003). In search of strategic management accounting: theoretical and field study perspectives. Management Accounting Research, 14(3), 255–279.

Sahari, M; Pourzamani, Z. (2022). Designing a Model of Corporate Governance Characteristics with an Interactive Approach to Strategic Management Accounting and Management Accounting. Financial Accounting and Auditing Research, 14(55), 121-144. [In Persian]

Shi, W. (2021). Analyzing enterprise asset structure and profitability using cloud computing and strategic management accounting. PLOS ONE, 16(9), e0257826.

Simmonds, K. (1982). Strategic Management Accounting for Pricing: A Case Example. Accounting and Business Research, 12, 14-206.

Soodbakhsh, A; Jahanshad, A. (2020). Evaluating the Capability of Explaining Management Accounting Indicators in the Bank Health Assessment Syste. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 9(35), 299-319. [In Persian]

Steve Fong, C. C. (2011). Strategic management accounting of social networking site service company in China. Journal of Technology Management in China, 6(2), 125–139.

Thompson, A; Gamble, J; III, A. J. S. (2009). Crafting & Executing Strategy: The Quest for Competitive Advantage: Concepts and Cases. McGraw-Hill Companies.

Vieira, R; Hoskin, R. (2004). Management Accounting Change in the Financial Services Sector: The Implementation of Activity Based Costing in a Portuguese Bank. Working Paper presented at Fourth Asian Pacific Interdisciplinary Research in Accounting Conference.

Vu, T. K. A; Dam, B. H; Ha, T. T. V. (2022). Factors Affecting the Application of Strategy Management Accounting in Vietnamese Logistics Enterprises. Journal of Distribution Science, 20(1), 27–39.

Yaghoubian, Sh. M; Jamshidi Navid, B; Ghanbary, M; Nademi, A. (2021). A Contingency Model of performance evaluation: emphasizing on the role of modern management accounting tools. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 10(37), 113-127. [In Persian]

Yap, K. H. A; Lee, T. H; Said, J; Yap, S. T. (2014). Adoption, Benefits and Challenges of Strategic Management Accounting Practices: Evidence from emerging market. Asia Pacific Management Accounting Journal, 8(2), 27-45.

Zamanianfar, L; Kohandel, Z. (2022). Financial innovation and its role in the interest rate swap scandal. Bourse monthly. [In Persian]

Zawawi, N. H. M; Hoque, Z. (2010). Research in management accounting innovations: An overview of its recent development. Qualitative Research in Accounting & Management, 7(4), 505–568.

Zhang, H. (2022). Management Accounting System of Commercial Bank Based on Big Data. Lecture Notes in Electrical Engineering, 357–364.