ارائه مدل سنجش سرمایه انسانی در آموزش و پرورش شهرستان بوشهر

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 62، اسفند 1401، صفحه 224-245   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نگار زائری¹؛ فرانک امیدیان^{* 2}؛ سپیده جعفری³

¹دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

²دانشیار، گروه علوم تربیتی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

³استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل سرمایه انسانی در آموزش و پرورش شهرستان بوشهر  انجام پذیرفت. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی؛ از نظر روش جمع آوری داده ها توصیفی – پیمایشی و از نظر نوع داده، ترکیبی (کیفی-کمی) بود. جامعۀ آماری بخش کیفی پژوهش، شامل 20 نفر از خبرگان آموزش‌ و پرورش بود که به روش هدفمند، انتخاب شدند. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کمی، شامل کلیه مع لمان مقطع متوسطه شهرستان بوشهر بود که با استفاده از جدول مورگان و نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، تعداد 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آنها مورد تایید قرار گرفت. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری نظری بود و در بخش کمی، از آزمونهایی نظیر تی تک نمونه ای بهره گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مؤلفه های تشکیل دهنده ارائه مدل سرمایه انسانی در آموزش و پرورش شامل مؤلفه های توانمندی های شناختی، شایستگی های ارتباطی / اخلاقی و مهارت های فراشناختی بود. در نهایت مدل مفهومی برای این پژوهش ترسیم شد.

کلیدواژه‌ها

سرمایه انسانی؛ توانمندی های شناختی؛ شایستگی های ارتباطی؛ مهارت های فراشناختی

مراجع

احسانی، رضا. شجاعی، سامره. سمیعی، روح اله. زرگر، سید محمد.(1400).طراحی مدل عوامل مؤثر بر نگهداشت سرمایه انسانی مبتنی بر برندکارفرما با استفاده از روش مدل یابی ساختاری تفسیری، مدیریت فرهنگ سازمانی، 19(3): 551-575.

بابایی راینی، علی. دانش‌فرد، کرم‌اله. میرسپاسی، ناصر. (1400). طراحی الگوی توسعه منابع انسانی در جهت ارتقا اثربخشی سازمان های دولتی ( مطالعه موردی: استانداری کرمان )، مدیریت سازمان‌های دولتی، 3(35): 45-60.

جعفری نیا، سعید. خیراندیش، مهدی. حسن پور،  اکبر. صیدایی، سید رسول.(1400). الگوی ماهیت شناختی سرمایه انسانی در صنعت خدمات با رویکرد کیفی، مدیریت نوآوری در سازمانهای دفاعی،4(13) : 25-46.

سبحانی پور، سیدمحمدرضا. زارعی، متین. الوانی، حسن. جندقی، غلامرضا. (1398). طراحی مدل مدیریت منابع انسانی اثربخش مبتنی بر فرهنگ سازمانی مشارکتی در بخش دولتی ایران، پژوهش های مدیریت عمومی، 12(43): 59-83. 

سهیلی انارکی، راضیه.(1395). بررسی تاثیر سبک رهبری بر بهره وری منابع انسانی در سازمانها، پنجمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، تهران.

قربانی، محمدحسین.(1395).تدوین الگوی سنجش سرمایه انسانی در فدراسیون های ورزشی ایران، پژوهش های فیریولوژی و مدیریت در ورزش،8 (1): 9-22.

محمدی فر، یوسف. سلیمانی، معین.(1398).عوامل مؤثر بر ناکارآمدی مدیریت سرمایه انسانی و راهکارهایی برای رفع آن، چشم انداز مدیریت دولتی، 10 (3): 149-178.

مشکی ماجلان، محمود. ستاری، صدرالدین. سلیمانی، توران. دریانی، شهرام. (1399). شناسایی و تحلیل عاملی شاخص های سنجش بهره وری منابع انسانی در سازمان ها خدماتی با تأکید بر عامل مدیریت و رهبری (مطالعه موردی: کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان اردبیل)،  توانمندسازی سرمایه انسانی، 3 (3): 159-173.

مقدم، ابوالفضل.کمالیان، امین رضا. اورعی یزدانی، بدرالدین.کرد، باقر. روشن، سید علیقلی. (1395). تبیین و طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی کارآفرینانه: رویکرد داده بنیاد (مطالعه ای در صنعت برق، گروه شرکت های ایران ترانسفو)، بهبود مدیریت، 10:(4): 123-157.

نادری، ابوالقاسم.کبریتی، طیبه. امیری، عبدالرضا.(1394).ارتباط بین سرمایه انسانی و عملکرد سازمانی(مورد پژوهشی شعب شرکت بیمه آسیا، پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی، 2 (5): 49-31.

نیک زاد چالشتری، قدرت الله. عربصالحی، مهدی. فروغی، داریوش. (1400). تبیین مدلی برای سنجش سرمایه انسانی مدیرعامل با استفاده از شاخص آنتروپی شانون و بررسی اثر آن بر کیفیت پیش بینی سود، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 18 (69): 55-84. 

واعظی‌، سید کمال. مهرابیان‌، فردین. شفیعی‌پور‌، محمد. (1398). طراحی الگوی سنجش ارزش دارائی‌‌ انسانی برپایه رویکرد ارزش‌گذاری غیر‌پولی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان، مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 28 (4): ۳۱-۴۷.

Abeysekera, I. & Guthrie, J. (2004). Human capital reporting in a developing nation, The British Accounting Review, 36: 251-268.

Becker, G. (1964). Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis, Journal of Political Economy, 70(2): 9-42.

Bontis, N. (2001). Assessing knowledge assets: a review of the models used to measure intellectual capital, International Journal of Management Reviews, 3 (1): 41-60.

Bontis, N., & Serenko, A. (2009). A Causal Model of Human Capital Antecedents and Consequents in the Financial Services Industry, Journal of Intellectual Capital, 10(1): 53-69.

Bozbura, F.T. Beskese, A. and Kahraman .C. (2007). Prioritization of human capital measurement indicators using fuzzy AHP, Expert Systems with Applications, 32:1100-1112

Cabrilo. S., Uzelac. Z., Cosic. I. (2009). Researching indicators of organizational intellectual capital in Serbia, Journal of Intellectual Capital, 10 (4):573 -587.

Carson, E., Ranzijn, R., Winefiel, A., Marsden, H. (2004). Intellectual capital: Mapping employee and work group attributes, Journal of Intellectual Capital,5 (3): 135-151.

Carmeli, A., & Schaubroeck, J. (2005). How leveraging human resource capital with its competitive distinctiveness enhances the performance of commercial and public organizations, Human Resource Management, 44(4): 391–412.

Choong, K. K. (2008). Intellectual capital: definitions, categorization and reporting models, Journal of Intellectual Capital, 9 (4): 609-638.

Chen, J., Zhu, Z. and Xie, H. (2004). Measuring intellectual capital: a new model and empirical study, Journal of Intellectual Capital, 5 (1): 195-212.

Curado, C, & Bontis, N. (2007). Managing intellectual capital: the MIC Matrix, International Journal of Knowledge and Learning, 3(3): 316-28.

Dissou, Y., Didic, S., & Yakautsava, T. (2016). Government spending on education, human capital accumulation, and growth, Economic Modelling, 58: 9-21.

Dixon, M.A., Noe, R., & Pastore, D. (2008). Human resource management systems and organizational effectiveness in non-profit sport organizations: A multilevel approach, International Journal of Sport Management, 9: 22-45.

Giuliani, M., Marasca, S. (2011). Construction and valuation of intellectual capital: a case study, Journal of Intellectual Capital,  12 (3):377 - 391.

Halim, S. (2010). Statistical analysis on the intellectual capital statement, Journal of Intellectual Capital, 11 (1): 61 - 73.

Kaimenakis, N. (2007). Intellectual Capital and Corporate Performance in. Knowledge Intensive SMEs, The Learning Organization, 14 (3): 241-262.

Karen, B. (2009). Sport management, Learning Matters Ltd. p.87. 23. Kim, D. Y., & Kumar, V. (2009). "A framework for prioritization of intellectual capital indicators in R&D, Journal of Intellectual Capital, 10(2): 277–293.

Katarzyna Piwowar-Sulej.(2021). Human resources development as an element of sustainable HRM e with the focus on production engineers, Journal of Cleaner Production, 12 (2): 1-14.

Ljiljana, K., & Slađana, Č. (2009). A strategic model for measuring intellectual capital in Serbian industrial enterprises, Economic Annals, 183:89-117.

Lyons, R. (2016). Strategic Human Resource Development impact on organizational performance: Does SHRD matter?, Doctoral dissertation, North Dakota State University.

Namasivayam, K., Denizci B. (2006). Human capital in service organizations: identifying value drivers, Journal of Intellectual Capital, 7 (3):381 – 393.

Marimuthu, M., Arokiasamy, L., & Ismail, M. (2009). Human Capital Development and its Impact on Firm Performance: Evidence from Developmental Economics, International Social Research, 8 (2): 187-203.

Ramirez, Y. (2010). Intellectual capital models in Spanish public sector, Journal of Intellectual Capital, 11 (2): 248-264.

Subramaniam, M., & Youndt, M. A. (2005). The influence of intellectual capital on the types of innovative capabilities, Academy of Management Journal, 48: 450-463.

Taylor, T & McGraw, P. (2006). Exploring human resource management practices in nonprofit sport organizations, Sport Management Review, 9 (3): 229-251.

Yi, A., Davey, H. (2010). Intellectual capital disclosure in Chinese (mainland) companies, Journal of Intellectual Capital, 11 (3):326 – 347.

Zlate, S., & Enache, C. (2015). The interdependence between human capital and organizational performance in higher Education, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 180: 136-143.