بررسی نقش عوامل فضایی در اجتماع‌پذیری پارک‌های محله‌ای شهر تهران (مطالعه موردی: پارک‌های محله‌ای منطقه 2 تهران)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اردیبهشت 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

رضا محبی¹؛ مهروش کاظمی شیشوان^{* 2}؛ سهیلا حمید زاده³؛ نگار نصیری⁴

¹دانشجو دکتری معماری منظر ؛ واحد شبستر؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ شبستر؛ ایران

²گروه معماری ،واحدشبستر،دانشگاه ازاد اسلامی ،شبستر،ایران.

³استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی شبستر

⁴استادیار و عضو هیئت علمی گروه معماری ؛ واحد تهران شمال؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ تهران؛ ایران

چکیده

در طراحی پارک‌های محله‌ای اجتماع‌پذیر که می‌توانند موجب ارتقای امنیت و کاهش جرائم باشند؛ عوامل گوناگونی تأثیرگذارند که پژوهش حاضر با هدف ارتقای کیفیت فضایی پارک‌های محله‌ای از طریق شاخص‌های نحو فضا به دنبال ارتقای راندمان اجتماع‌پذیری پارک‌های محله‌ای است. ازآنجاکه تاکنون نحو فضا در مطالعات پیشین فقط محدود به برخی از شاخص‌های تأثیرگذار بوده است، در این پژوهش کاربردی-توصیفی تحلیل جامع شاخص‌های نحو فضا مدنظر قرار گرفت و براین اساس ابتدا بامطالعه ادبیات و پیشینه پژوهش شاخص‌های نحو فضا استخراج گردید و سپس از طریق گردآوری داده‌های حاصل از پرسشنامه مراجعین پارک‌های محله‌ای تأثیر شاخص‌های نحو فضا بر اجتماع‌پذیری بررسی گردید. نمونه آماری انتخابی به روش خوشه‌بندی از پارک‌های محله‌ای منطقه 2 شهرداری تهران بوده‌اند و تعداد مشارکت‌کنندگان 383 نفر می-باشند که حداقل 2 بار در هفته به پارک محله‌ای مراجعه داشته‌اند. داده‌های گردآوری‌شده از طریق نرم‌افزار آماری SPSS و با آزمون‌های استنباطی و کمّی تحلیل گردید و نتایج حاکی از آن است که کیفیت فضایی بر شاخص‌های ذهنی و عملکردی اجتماع‌پذیری در پارک‌های محله‌ای هم‌بستگی مثبت و معناداری دارد و این یافته‌ها نشان می‌دهد کیفیت فضایی می‌تواند تغییرات مربوط به اجتماع‌پذیری را پیش‌بینی کند. لذا، جهت‌گیری مثبت همبستگی متغیرها بیانگر آن است که با افزایش کیفیت فضایی پارک‌های محله‌ای سطح اجتماع‌پذیری افزایش می‌یابد. در انتها، به‌منظور تحلیل عمیق شاخص‌های جامع نحو فضای پارک‌های محله‌ای در راستای اجتماع‌پذیری از تکنیک‌های مشاهده و ثبت الگوهای تحلیلی نحو فضا با استفاده از نرم‌افزار Depth map بهره گرفته شد و نتایج تحلیلی نقشه پارک‌های موردمطالعه ارائه گردید

کلیدواژه‌ها

نحو فضا؛ پارک محله ای؛ فضای عمومی؛ کیفیت فضایی؛ اجتماعپذیری