تدوین عوامل مؤثر بر رضایت‌مندی از فضاهای فرهنگی جهت افزایش هویت شهری؛ مورد پژوهی: مجتمع فرهنگی و تجاری بین الحرمین شیراز

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اردیبهشت 1402

نوع مقاله: مقالات پژوهشی کاربردی

نویسندگان

طاهره نصر¹؛ مرضیه فقیه الاسلام^{* 2}

¹دانشیار شهرسازی؛ گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران‌

²پژوهشگر دکترای معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

برخی از منتقدین از بیگانگی مردم و معماری با یکدیگر ابراز نگرانی می‌کنند و برخی نیز شباهت بین شهرهای گوناگون کشور را از علایم بیماری واحد می بینند که بدان مبتلا شده‌اند. از این رو در حال حاضر در بخش وسیعی از جامعه معماری ایران، دستیابی به یک معماری با هویت به عنوان آرزویی مشترک مطرح است. مفهوم هویت در حوزه معماری، هنوز به عنوان موضوعی مورد توجه مطرح است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رضایتمندی از فضاهای فرهنگی با استفاده از عوامل هویت شهری است که مجتمع فرهنگی تجاری بین الحرمین به عنوان یک بنای معاصر از نظر فرهنگی به عنوان نمونه موردی انتخاب گردیده است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش بـه صـورت ترکیبی از روش کمی- کیفی است. در این مجتمع، با توجه به مؤلفه‌های هویت (فرهنگ، زمان و مکان)، مؤلفه‌های رضایتمندی از فضا استخراج گردیده است و سپس سؤالات پرسشنامه طراحی و در نرم افزار SPSS با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی مؤلفه های مؤثر بر افزایش رضایت‌مندی کاربران تدوین شد. نتایج و تفسیر نمودار اسکری، ماتریس داده‌های چرخش داده شده و بار عاملی سؤالات نشان می‌دهد که چهار عامل از دیدگاه کاربران تعیین شده است. عوامل مستخرج از تحلیل عامل، عوامل عملکردگرایی، طراحی کالبدی، فرهنگ‌گرایی و دسترسی‌پذیری نامگذاری شده است. استفاده از این عوامل در فضاهای فرهنگی به معماری مطلوب و رضایتمندی افراد از فضا منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

هویت شهری؛ جغرافیای فرهنگی؛ فضاهای فرهنگی؛ رضایت‌مندی