بررسی مولفه‌های هوش هیجانی در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله‌محوری

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

مقاله 4، دوره 18، شماره 75، شهریور 1402   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/educ.2023.1963541.2894

نویسندگان

سودابه خلیلی¹؛ رضا معصومی نژاد^{* 2}

¹کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان شهید مطهری خوی [e-mail]

²دکتری مطالعات برنامه درسی(نویسنده مسئول و مدرس دانشگاه فرهنگیان) [e-mail]

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخصه های هوش هیجانی در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله محوری انجام شد. رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا،کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی بود. جامعه پژوهش شامل کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(پایه سوم تا ششم) در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با توجه به ماهیت موضوع کتب همه پایه‌ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده‌ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده‌ها از بررسی همزمان استفاده شد. هم‌چنین برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از فهرست وارسی تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته‌های این تحقیق 5 مقوله اصلی، 20 مقوله فرعی و 209 کد اولیه را در‌‌‌بر‌گرفت که مقوله‌های اصلی مهارت‌های اجتماعی(نوع دوستی، مشارکت‌پذیری، حقوق شهروندی، دوست شناسی، کنش‌گرایی)، خودآگاهی(معنویت گرایی، ماهیت شناسی، خلاقیت پروری)، خودتنظیمی(تصمیم‌گیری، مدیریت‌گری، مهارت‌پروری، تفکرگرایی، رهبری)، همدلی(ارزش‌مداری، ادراک‌پذیری، اصیل‌سازی رفتاری، الگوپذیری) و انگیزه بخشی(هدفمندی، معناگرایی، دانش افزایی)در آن شناسایی گردید. نتایج نشان داد که کاربرد مفاهیم و فعالیت های مربوط به هوش هیجانی در راستای نهادینه‌سازی عملکردهای مطلوب در زندگی شخصی دانش‌آموزان و گسترش آن به فعالیت هایی باشد که افراد جامعه از پیامدهای آن ذینفع هستند.

کلیدواژه‌ها

برنامه درسی؛ دوره ابتدایی؛ مساله محوری؛ مطالعات اجتماعی؛ هوش هیجانی

مراجع