بررسی واکنش ارقام گندم نان ( Triticum eastivum L.) به میزان بذر مصرفی و مقادیر مختلف نیتروژن

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

دوره 12، شماره 2، بهمن 1401، صفحه 140-158   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.2./jpps.2023.701981

نویسندگان

معصومه شبوطی¹؛ عبدالکریم بنی سعیدی^{* 2}؛ عادل مدحج³

¹گروه زراعت، واحد علوم و تحقیقات خوزستان،دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران

³گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران

چکیده

 
به‌منظور بررسی واکنش ارقام گندم نان ( Triticum eastivum L.) به میزان بذر مصرفی و مقادیر مختلف نیتروژن این تحقیق در سال 91-1390 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی شوشتر به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شد. سه سطح کود نیتروژن 90، 140، 190 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به‌عنوان کرت اصلی در نظر گرفته شدند. چهار تراکم 400، 500، 600، 700 بذر در مترمربع به‌عنوان فاکتور اول و دو رقم کویر و چمران به‌عنوان فاکتور دوم در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کود نیتروژن بر کلیه صفات موردمطالعه به‌استثنای شاخص برداشت، اثر معنی‌دار داشت. افزایش میزان نیتروژن باعث افزایش معنی‌دار عملکرد دانه و اجزای آن شد. اثر تراکم بذر بر کلیه صفات موردمطالعه به‌جز تعداد دانه در سنبله، معنی‌دار بود. افزایش تراکم بذر باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد دانه در مترمربع، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت، اما تعداد پنجه بارور و وزن هزار دانه با افزایش تراکم بذر کاهش یافتند. اثر برهمکنش نیتروژن، تراکم بوته و رقم بر کلیه صفات موردمطالعه به‌جز تعداد دانه در سنبله معنی‌دار بود. به‌طورکلی نتایج نشان داد، رقم چمران در تراکم 500 بذر در مترمربع و 190 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تولید 656 گرم دانه در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد.

کلیدواژه‌ها

نیتروژن؛ تراکم بذر؛ رقم؛ گندم و عملکرد دانه

مراجع