پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 10,005 |
| تعداد مقالات | 83,625 |
| تعداد مشاهده مقاله | 78,444,614 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,462,787 |
تأثیر مؤلفه‌های پنجگانه شخصیت حسابرسان بر مدیریت سود | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 2، شماره 6، تیر 1402، صفحه 95-114 اصل مقاله (680.61 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jdaa.2023.702091 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زهرا کریمی1؛ احمد یعقوب نژاد* 2؛ محمود صمدی لرگانی1؛ محمدرضا پورعلی3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1گروه حسابداری، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3گروه حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاداسلامی، چالوس، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده ویژگیهای روانشناختی تأثیر قابل توجهی بر ادراک حسابرسان از اخلاقیات دارد، رفتار غیر اخلاقی مدیریت سود با غیر واقعی نشان دادن وضعیت مالی شرکتها به اعتبار آنها خدشه وارد می‌کند. گزارش حسابرسی به عنوان نتیجه فرایند اطمینان‌بخشی به صورت‌های مالی بوده که میتواند تحت تأثیر ویژگیهای شخصیتی حسابرسان قرار گیرد. مقاله حاضر تأثیر ابعاد شخصیتی حسابرسان بر مدیریت سود را مورد بررسی قرار داده است. داده‌های مربوط به متغیر ابعاد شخصیتی حسابرس با استفاده از آزمون پنج مؤلفه‌های اصلی شخصیت، شامل برونگرایی، روانرنجوری، انعطاف‌پذیری، توافق‌پذیری و مسئولیت‌پذیری از طریق پرسشنامۀ پنج عاملی نئو مک کری و کاستا، اندازه‌گیری گردیده است. برای اندازه‌گیری متغیر مدیریت سود از مدل جونز تعدیل شده استفاده شده است. جامعه آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ حسابرسان (مدیر/ شریک) مؤسسه‌های حسابرسی معتمد بورس و شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار میباشد که توسط این مؤسسات، حسابرسی شده‌اند. اطلاعات صورت‌های مالی این شرکتها بصورت مقطعی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌ها نشان میدهد بعد شخصیتی روانرنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری اثر معناداری بر مدیریت سود ندارند، حسابرسان مسئولیت‌پذیر، بهترین نوع حسابرسان برای کاهش مدیریت سود می‌باشند و حسابرسان برونگرا، مدیریت سود را افزایش می‌دهند | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| واژه‌های کلیدی: ابعاد شخصیتی حسابرسان؛ مدیریت سود؛ پنج عامل نئو | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
تأثیر مؤلفه‌های پنجگانه شخصیت حسابرسان بر مدیریت سود
چکیده ویژگیهای روانشناختی تأثیر قابل توجهی بر ادراک حسابرسان از اخلاقیات دارد، رفتار غیر اخلاقی مدیریت سود با غیر واقعی نشان دادن وضعیت مالی شرکتها به اعتبار آنها خدشه وارد می‌کند. گزارش حسابرسی به عنوان نتیجه فرایند اطمینان‌بخشی به صورت‌های مالی بوده که میتواند تحت تأثیر ویژگیهای شخصیتی حسابرسان قرار گیرد. مقاله حاضر تأثیر ابعاد شخصیتی حسابرسان بر مدیریت سود را مورد بررسی قرار داده است. داده‌های مربوط به متغیر ابعاد شخصیتی حسابرس با استفاده از آزمون پنج مؤلفه‌های اصلی شخصیت، شامل برونگرایی، روانرنجوری، انعطاف‌پذیری، توافق‌پذیری و مسئولیت‌پذیری از طریق پرسشنامۀ پنج عاملی نئو مک کری و کاستا، اندازه‌گیری گردیده است. برای اندازه‌گیری متغیر مدیریت سود از مدل جونز تعدیل شده استفاده شده است. جامعه آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ حسابرسان (مدیر/ شریک) مؤسسه‌های حسابرسی معتمد بورس و شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار میباشد که توسط این مؤسسات، حسابرسی شده‌اند. اطلاعات صورت‌های مالی این شرکتها بصورت مقطعی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌ها نشان میدهد بعد شخصیتی روانرنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری اثر معناداری بر مدیریت سود ندارند، حسابرسان مسئولیت‌پذیر، بهترین نوع حسابرسان برای کاهش مدیریت سود می‌باشند و حسابرسان برونگرا، مدیریت سود را افزایش می‌دهند. واژه‌های کلیدی: ابعاد شخصیتی حسابرسان، مدیریت سود، پنج عامل نئو. 1- مقدمه در عصر حاضر مدیران، عامل کلیدی در جهت ارتقای عملکرد هر سازمان به شمار می‌آیند و تصمیماتی که آنان اتخاذ مینمایند، در شکست یا موفقیت سازمان تأثیرگذار است (قلی پور و همکاران، 1387). بنابراین، پرورش و انتخاب مدیران شایسته جزء مهمترین دغدغه‌های سازمان‌های پیشرو است (کرس و همکاران، 2009). در این راستا، رفتارهای مدیران که برگرفته از خصوصیات شخصیتی آنان به شمار میآید در محیط سازمانی بر سیر تحول، پویایی و شکوفایی آن سازمان تأثیرگذار است (نوین نام و همکاران، 1380). در این بین، تأثیر شخصیت بر رفتار مدیر از یک سو و تأثیر رفتار مدیر بر عملکرد و گزارش‌های سازمان از سویی دیگر، اهمیت این موضوع را آشکار می‌سازد که ویژگیهای شخصیتی مدیران باید مورد مطالعه قرار گیرد. ویژگیهای شخصیتی افراد، زمینه‌ساز رفتارهای آنان است، با توجه به آنکه برخی از عوامل رفتاری دخیل در شخصیت مدیران باعث جهت‌دهی به تصمیم‌گیری آنان خواهد شد، لذا شناسایی این عوامل و اثرات آنها میتواند در بهبود فرآیند تصمیم‌گیری مؤثر باشد (نمازی و همکاران، 1396). پژوهشگران در هر دو رشته روانشناسی و حسابداری به اهمیت شخصیت افراد در تصمیم‌گیری اذعان نموده‌اند (ملرس [5] 2000 ، فینوکان و همکاران[6] 2000 ، پیترز و همکاران[7] 2006 ، باتاچارژی و مورنو [8]،2013). رفتار غیر اخلاقی مدیریت سود یکی از موضوع های جذاب در پژوهش‌های تجربی حسابداری و رفتاری است. مدیریت سود، مداخله عمومی‌مدیریت در فرآیند تعیین سود و غالباً در راستای اهداف دلخواه آن میباشد. دسـتکاری فعالیت‌های واقعی، انحراف از روش‌های عادی عملیاتی بوده و با هدف اولیه برآورده‌ســازی آســتانه‌های خاص ســود انجام می‌گیرد (رویچودهری[9]، 2006). لذا پژوهشـگران در مطالعات انجام شـده در زمینه مدیریت سـود واقعی، به دنبال شـناسـایی سـطوح غیرعادی فعالیت‌های واحد تجاری هستند (لگتی و همکاران[10]،2009). به اعتقاد هیلی و والن[11] (1999) مدیریت سود هنگامی رخ میدهد که مدیران از قضاوتهای شخصی خود در گزارشگری مالی استفاده کنند و ساختار معاملات را جهت تغییر گزارشگری مالی دستکاری مینمایند. حسابرسان می‌توانند از طریق انجام حسابرسی با کیفیت، تضاد منافع بین افراد درون سازمانی و برون سازمانی را محدود نموده و عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه‌های نمایندگی را کاهش دهند (علوی و همکاران، 1398). با توجه به اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد در ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰمﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ ﻣوضوع است، ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن با ارائه گزارشات حسابرسی با کیفیت بالا سبب کاهش مدیریت سود شده و اعتباردهی انجام شده میتواند صحت صورت‌های مالی را تضمین نماید (اﻧﯿﺲ[12] 2014). امروزه محیط حسابرسی یک محیط پراسترس و پویا تلقی میشود (بالکر[13]، 2000). اشخاصی که با مسئولیت مطلوبیت صورت‌های مالی سروکار دارند، در واقع درگیر فرآیندی پیچیده هستند. محققان حسابداری علاقه‌مند به تأثیر تفاوت‌های روانشناختی فردی بر چنین قضاوت‌ها و تصمیماتی هستند (سعیدی گراغانی، 1396). طبق دیدگاه تیناکر و زو[14] (2009) مدیریت سود یک ابزار برای منحرف کردن عملکرد اقتصادی شرکت است. به نظر این نویسندگان، عوامل انگیزشی در مدیریت سود میتواند منشاء رفتاری و روانشناختی داشته باشد. در این راستا، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند رفتار مدیریت سود با شخصیت افراد رابطه دارد و رفتار مدیر در بیش نمایی سود را میتوان با دیدگاه‌های اخلاقی او مرتبط دانست (شفر و وانگ[15]،2011، دایاناندان و همکاران[16]،2012). چنانچه نتایج پژوهش نشان دهد که ابعاد و ویژگیهای شخصیتی حسابرس برکیفیت فرایند حسابرسی و میزان اعمال مدیریت سود اثرگذار است، میتوان پیشنهادهای مفیدی در زمینه جذب و استخدام تیم حسابرسی و کاهش رفتارهای فرصت‌طلبانه مدیران در اعمال مدیریت سود ارائه کرد. سؤال اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: آیا مؤلفه‌های شخصیتی حسابرسان تأثیر معناداری بر مدیریت سود دارد؟ در ادامه پژوهش حاضر در بخش‌های مبانی نظری و پیشینه، روش پژوهش، بررسی آماری و بحث و نتیجه‌گیری ارائه شده است.
2-مبانی نظری یکی از مدل‌های شخصیت، مدل پنج عاملی نئو است که نخستین بار توسط آلپورت و ادوبرت (1396) در قالب 35 عامل تدوین شد. نظریه پنج عاملی گلدبرگ (1981) زیرمجموعه‌ی نظریه‌های شخصیت‌شناسی صفاتی[17] است که توسط مک کری و کاستا[18] (1990) توسعه یافت و مدل پنج عاملی (FFM)[19] و پرسشنامه نئو[20] را طراحی نمودند. مدل پنج عاملی، تمایز بین گرایش‌های اصلی (توانایی‌های روانشناسی انتزاعی) و سازگاری یا انطباق شخصیت (واقعیت این توانایی‌ها) و مبتنی بر نظریۀ صفت است. نظریه پنج عاملی شامل ویژگیهای شخصیتی باثبات است، نه الگوهای رفتار، یا طرح‌ها، مهارت‌ها و خواسته‌هایی که منجر به رفتارهای متأثر از محیط میباشد. اختلافات فردی باعث تفاوت‌های رفتاری شده که سرچشمه آن شخصیت آدمی‌است (میرسپاسی، 1378). پنج بعد اصلی شخصیت بنا به گفته نئو عبارتند از : روان رنجوری، برونگرایی ، انعطاف‌پذیری، توافق‌پذیری، مسئولیت‌پذیری. روان رنجوری[21](N) : مؤثرترین قلمرو مقیاس‌های شخصیت تقابل سازگاری با ناسازگاری یا روان رنجوری است. ﺛﺒﺎت اﺣﺴﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻮاﻃﻒ و اﺣﺴﺎسﻫﺎ و ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ اﺳﺖ (کریمی، 2009). ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﻨﻔﯽ ﭼﻮن ﺗﺮس، ﻏﻢ، دﺳﺘﭙﺎﭼﮕﯽ، ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ نشان‌دهنده روان رنجوری فرد است (بابایی و سامانی، 2014). ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺰﯾﯽ و اﺿﻄﺮاب در این افراد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد (رحیمی‌و عارفی، 2015). مطالعات بی‌شماری نشان میدهد، افرادی که مستعد یکی از این وضعیت‌های عاطفی هستند، احتمالاً وضعیت‌های دیگر را نیز تجربه می‌کنند (مک کری و کوستا، 1992). برونگرایی[22](E): برونگراها، جامعه‌گرا هستند، اما توانایی اجتماعی، تنها یکی از صفاتی است که حیطه برونگرایی دارای آن است. ﺑﺎ ﺟﺮأت ﺑﻮدن، ﻓﻌﺎل ﺑﻮدن و ﭘﺮﺣﺮف ﺑﻮدن ﻧﯿﺰ از ﺻﻔﺎت دﯾﮕﺮ ﺑﺮونگراها است (نریمانی و سعیدی، 2007). آنها متمایلند که سرخوش، با انرژی و خوش‌بین باشند. وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺮونﮔﺮاﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎرت رواﺑﻂ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻐﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ (کریمی، 2009 ). مقیاس های حیطه E به طور قوی با علاقه به ریسک‌های بزرگ در مشاغل همبسته است (کوستا، مک کری و هالند، 1984) . درونﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﮐﺎر ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد، ﭼﺮا ﮐﻪ اﯾﻦ اﻓﺮاد ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﻮﺷﮑﺎﻓﺎﻧﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﺸﺪت ﻣﺤﺘﺎط و ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋهای دارد و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﺤﺮکﻫﺎی ﺟﺰﺋﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ. اﯾﻦ اﻓﺮاد ﻋﺠﻠﻪ و زﻣﺎن را ﻓﺪای دﻗﺖ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ آراﻣﺶ ﻓﮑﺮی و ذﻫﻨﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ (ﻗﺮاﺑﺎﻏﯽ، 1388). انعطاف‌پذیری[23](O) : به عنوان یک بعد اصلی شخصیت، انعطاف‌پذیری خیلی کمتر از E و Nشناخته شده است. عناصر انعطاف‌پذیری چون تصور فعال، احساس زیبا پسندی، توجه به احساسات درونی، تنوع‌طلبی، کنجکاوی ذهنی و استقلال در قضاوت، اغلب نقشی در تئوری‌ها و سنجش‌های شخصیت ایفا نموده‌اند، اما به هم پیوستگی آنها در یک حیطه وسیع و تشکیل عاملی از آن به ندرت مطرح بوده است. اﯾﻦ اﻓﺮاد ماﯾﻞ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺟﺪﯾﺪ و ارزشﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺘﻌﺎرف ﺑﻮده و ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﺷﺨﺎص ﻏﯿﺮﻣﻨﻌﻄﻒ، ﻫﯿﺠﺎنﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ( بابایی و سامانی، 2014). توافق‌پذیری[24](A) : همانند برونگرایی، توافق‌پذیر بودن بعدی از تمایلات بین فردی است. یک فرد دلپذیر اساساً نوع دوست است، او نسبت به دیگران همدردی کرده و باور دارد که دیگران نیز متقابلاً کمک‌کننده هستند. اﻓﺮاد ﺑﺮﺧﻮردار از اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ، اﻓﺮادی ﺗﺨﯿﻠﯽ، ﮐﻨﺠﮑﺎو، دارای ذﻫﻨﯽ ﺑﺎز و ﺣﺴﺎس از ﻧﻈﺮ ﻫﻨﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮونﮔﺮاﯾﯽ، توافق‌پذیر بودن ﺑُﻌﺪی از ﺗﻤﺎﯾﻞﻫﺎی ﺑﯿﻦﻓﺮدی اﺳﺖ (کریمی، 2009 ) نمره پایین در A با حالات خودشیفتگی، ضد اجتماعی و اختلال شخصیتی پارانویید همراه است (کوستا و مک.کری، 1990). سود مهمترین محصول سامانه حسابداری است که هدف اصلی آن فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی عملکرد و توانایی پیش‌بینی جریان نقدی آتی است. سود در سیستم تعهدی و تحت تأثیر رویه حسابداری که مدیریت انتخاب نماید، محاسبه می‌گردد. سرمایه‌گذاران برای تصمیمات سرمایه‌گذاری خود بر اطلاعات مالی مندرج در صورت‌های مالی واحدهای اقتصادی خصوصاً سود گزارش شده اتکا می‌کنند. اگر سود کیفیت لازم را نداشته باشد، نمی‌تواند در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران مفید واقع شود (سیف اللهی، 1397). مدیران ممکن است به منظور حفظ شغل خود یا دستیابی به پاداش حداکثری و در راستای منافع شخصی خود اقداماتی انجام دهند که با هدف حداکثر رساندن منافع سایر گروه‌ها در تضاد باشد این انگیزه مدیران جهت مطلوب نشان دادن وضعیت مالی و سودآوری شرکت، میتواند منجر به مخفی نمودن برخی از اطلاعات مهم شرکت گردد (صادقی، 1400). مدیران برای اجتناب از اقدامات قانونی توسط سرمایه‌گذاران و از دست دادن اعتبار، درآمد گزارش شده را نسبت به پیش‌بینی‌های خود مدیریت می‌کنند درواقع خطاهای پیش‌بینی موجب افزایش اقلام تعهدی میشود. مدیران سود را افزایش (کاهش) می‌دهند، زمانی که پیش‌بینی‌ها کمتر (بیشتر) از سود گزارش شده باشد (کردستانی و همکاران، 1401). بدیهی است مطالعه و بررسی انگیزه‌های مدیریت سود بین حسابداران، حسابرسان و افراد فعال در نهادها و مؤسسات مالی و ویژگیهای شخصیتی که منجر به تصمیم به مدیریت سود میشود میتواند در ایجاد زمینه‌های نظارت بیشتر برای رعایت اصول اخلاقی در میان ایشان اثرگذار باشد (حاجی وند، 1389). به طور کلی حسابرسان وظیفه کشف و گزارش احتمال وجود خطاهای قابل‌توجه در صورت‌های مالی را بر عهده دارند و عدم صادر کردن گزارشات مشروط برای صورت‌های مالی حاوی خطاهای مهم، معیاری برای شناسایی توان حسابرس در کاهش خطاها و تحریفات حمایتی و بهبود سطح کیفی داده‌های حسابداری است و حفظ ویژگیهای مبتنی بر واقعیت کیفیت حسابرسی و مراقبت حرفه‌ای حسابرس، سطح کیفیت اطلاعات گزارش‌های مالی را افزایش میدهد (رمضانی و همکاران، 1401). پرکاربردترین معیار کیفیت گزارشگری مالی برای اندازه‌گیری مدیریت سود و کیفیت حسابرسی مدل جونز[27] (1991) بر مبنای اقلام تعهدی اختیاری میباشد (فرانسیس و همکاران[28]، 1999 و دی فوند و ژانگ، 2014). مدل جونز حجم اقلام تعهدی اختیاری را محاسبه می‌نماید که این اقلام نشان‌دهنده‌ی آن بخش از اقلام تعهدی سود هستند که می‌توانند توسط مدیران مورد دستکاری قرار بگیرند. در این مدل، هر چه قدرمطلق باقی‌مانده حاصل از برآورد مدل بالاتر باشد، کیفیت حسابرسی نیز بیشتر است. بنابراین، چنانچه حسابرسی با کیفیت بالاتری انجام شود، میزان اقلام تعهدی اختیاری در سود کمتر خواهد بود. بر اساس این مدل اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﺳﻮد و ﺟﺮﯾﺎن وﺟﻮه ﻧﻘﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎ ﻓﺮض اﯾﻨﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎی ﻧﻘﺪی دﺳﺘﮑﺎری ﻧﺸﻮﻧﺪ، ﺗﻨﻬﺎ راه دﺳﺘﮑﺎری ﺳﻮد اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ در اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی اﺧﺘﯿﺎری اﺳﺖ. ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﮑﺮ و ﻫﻤﮑﺎران (1998)، ﺟﻮﮐﺎ (2011)، اﻟﺴﺘﯿﺮ و ﻫﻤﮑﺎران[29] (2011 )، ﺟﻒ و ﻫﻤﮑﺎران[30] (2010) و ﺟﻮﻧﮓ و ﻫﻤﮑﺎران (2009 ) در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺧﻮد اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی اﺧﺘﯿﺎری را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهای ﺑﺮای مدیریت سود و کیفیت حسابرسی در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ.
3-پیشینه پژوهش جنسن و همکاران[31] (2021) در تحقیقات خود نشان دادند که تردید حرفه‌ای نیز ریشه در ویژگیهای شخصیتی حسابرسان دارد، با افزایش میزان شک و تردید حرفه‌ای، ادراک افراد از روش‌های مدیریت سود غیراخلاقی‌تر میشود. پرساکیس[32] (2019) در تحقیقات خود به بررسی ارتباط بین کیفیت حسابرسی، گرایشات احساسی سرمایه‌گذاران و مدیریت سود طی بحران مالی جهانی پرداخت. وی ارائه داد که بین کیفیت حسابرسی و گرایشات احساسی سرمایه‌گذاران ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین طی بحران مالی جهانی کیفیت حسابرسی کاهش می‌یابد. از طرفی طی بحران مالی جهانی ارتباط مثبت و معناداری بین کیفیت سود و گرایشات احساسی سرمایه‌گذاران و بین کیفیت سود و کیفیت حسابرسی وجود دارد. نهایتا طی بحران مالی جهانی ارتباط مثبت و معناداری بین کیفیت سود، کیفیت حسابرسی و گرایشات احساسی سرمایه‌گذاران وجود دارد. کنت بیکر و همکاران[33] (2018) رابطه بین پنج بعد ویژگیهای شخصیتی و سوگیری‌های اطمینان بیش از حد را بررسی نمودند، نتایج نشان میدهد که ارتباط معناداری بین صفات روانرنجوری، برونگرایی و مسئولیت‌پذیری با بیش اطمینانی وجود دارد. سانوسی و همکاران[34] (2018) به تعیین اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺨﺼﯿﺖ در ﻗﻀﺎوت ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن پرداختند، نتایج حاصل نشان داد که ﺧﻮد ﮐﺎرآﻣﺪی اﻓﺮاد، در تصمیم‌گیری و ﻗﻀﺎوت ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ تأثیر دارد. هرمیتی و ایکا آریتی (2017) با بررسی تأثیر مفاهیم خصوصیات فردی حسابرسان بر رفتار آنان، دریافتند اجرای یک برنامه حسابرسی مؤثر تأثیر مثبت در کنترل کاهش کیفیت در حسابرسی دارد. لوپاتا و همکاران[35] (2014) مشارکت استراتژیک مدیران خودشیفته در مدیریت سود را بررسی نمودند و دریافتند مدیران خودشیفته به نتایج مالی شرکت آسیب رسانده و بیشتر به مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی تمایل دارند. ﺳﺎدوﻻه و ﺑﯿﻠﯽ[36] (2014) راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﭘﻨﺞ ﺗﯿﭗ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻓﻖﭘﺬﯾﺮی، روان رنجوری، اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮی، ﺑﺎ وﺟﺪان ﺑﻮدن و ﺑﺮونﮔﺮاﯾﯽ، و ﻧﯿﺖ اﺧﻼﻗﯽ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن را بررسی نمودند. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺎوﺟﺪان ﺑﻮدن و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮی، ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨا داری ﺑﺮ ﺗﻤﺎﯾﻞ اﺧﻼﻗﯽ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن دارد. ﻓﺮدﯾﻨﺎﻧﺪ و ﻫﻤﮑﺎران[37](2013) درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻓﺮدی ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎن ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ. نیک کار و همکاران (1401) در پژوهشی تحت عنوان "تأثیر گرایش‌های احساسی سرمایه‌گذاران بر کیفیت حسابرسی" نشان دادند گرایش احساسی سرمایه‌گذاران تأثیر منفی معناداری بر گزارش تعدیل شده حسابرس به عنوان معیارهای افزاینده کیفیت حسابرسی داشته است. شاه مرادی و طباطبایی نسب (1400) نشان دادند در شرایط نااطمینانی اقتصادی، استفاده از شرکتهای بزرگ حسابرسی و افزایش دورۀ تصدی، کاهش مدیریت سود را به همراه دارد. علاوه بر این، ارائۀ گزارش حسابرسی غیراستاندارد تأثیر مستقیم نااطمینانی اقتصادی را بر مدیریت سود شرکتها تقویت کرده است. ستایش و کریمی‌پور (1399) در پژوهشی به بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی مدیریت و خط‌مشی تقسیم سود پرداختند، نتایج این مطالعه نشان داد، بین توافق‌پذیری و خط‌مشی تقسیم سود ارتباط منفی و معنادار و بین مسئولیت‌پذیری و خط‌مشی تقسیم سود ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین ارتباط معنادار بین سه ویژگی شخصیتی دیگر (شامل روان رنجوری، برونگرایی و توافق‌پذیری) و خط‌مشی تقسیم سود یافت نشد. موسوی گوگی (1399) نشان دادند که تیپ شخصیتی بر تردید حرفه‌ای حسابرسان تأثیرگذار بوده به نحوی که حسابرسان با تیپ شخصیتی برونگرا نسبت به درونگرا، حسابرسان دارای توافق‌پذیری کمتر نسبت به حسابرسان توافق‌پذیر، حسابرسان دارای ثبات هیجان نسبت به حسابرسان روان نژند و نیز حسابرسان منظم و وظیفه‌شناس نسبت به حسابرسان بی‌نظم، تردید حرفه‌ای بیشتری دارند. نتایج پژوهش زارعی (1398) حاکی از آنست که رابطه معناداری بین مدیریت سود و کیفیت حسابرسی با ابعاد پنجگانه شخصیت وجود دارد و ابعاد پنجگانه شخصیت عامل مهمی در عملکرد سازمانی و فردی به حساب میآید.
4- فرضیه های پژوهش با توجه به مبانی نظری ذکر شده و همچنین پژوهش‌های صورت گرفته و در راستای سؤال اصلی پژوهش حاضر فرضیه اصلی زیر در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است :
5- روش شناسی پژوهش پژوهش حاضر از نوع کمی و در گروه پژوهش‌های اثباتی و در دسته مطالعات توصیفی قرار دارد. روش انجام پژوهش، توصیفی پیمایشی است و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری داده‌های پژوهش حاضر جهت محاسبه متغیر مدیریت سود با استفاده از صورت‌های مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است که توسط مؤسسات حسابرسی معتمد بورس مورد بررسی قرار گرفته‌اند به صورت مقطعی سال 1397 از درگاه سامانه ﮐﺪال استخراج شده است. از بین 150 نمونه با غربالگری، تعداد 115 حسابرس تعیین گردید. به منظور اندازه‌گیری ابعاد شخصیت از مدل پنج عاملی مک کری و کاستا (1990) استفاده شده است. این مدل دارای پنج بعد روان رنجوری ، برونگرایی، انعطاف‌پذیری، توافق‌پذیری و مسئولیت‌پذیری است. داده‌های مورد نیاز متغیر ابعاد شخصیتی با تکمیل پرسشنامه استاندارد نئو توسط حسابرسان (مدیر/ شرکاء) این مؤسسه‌ها، گردآوری شده است. 5 بعد شخصیتی؛ روان رنجوری (51،56 ،46 ،41 ،36 ،31 ،26 ،21 ،16 ،1،6،11 (، برونگرایی (57 ،52 ،47 ،42 ،37 ،32 ،27 ،22 ،17 ،12 ،7 ، 2) ، انعطاف‌پذیر (53،58 ،48 ،43 ،38 ،33 ،28 ،23 ،18 ،13 ،3،8 )، توافق‌پذیری) ،54،59 ،49 ،44 ،39 ،34 ،29 ،24 ،19 ،14 ،4،9 (، مسئولیت‌پذیری) 60 ،55 ،50 ،45 ،40 ،35 ،30 ،25 ،20 ،5،10،15 (، سؤالات مربوط در این پرسشنامه براساس یک طیف لیکرت پنج گزینه‌ای از کاملاً مخالف تا کاملاً موافق طراحی شده است. پایایی گویه‌های متغیر ویژگی شخصیت با آلفای کرونباخ، مقدار 839/ . تخمین زده شده است برای تحلیل داده‌های توصیفی از آزمون جمعیت‌شناختی و آزمون جارک برا و برای بخش آمار استنباطی، با استفاده از مدل OLS ضریب همبستگی بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفته است. متغیر وابسته مدیریت سود مطابق استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی (استاندارد 220) در نظر گرفته شده است و برای اندازه‌گیری مدیریت سود از مدل جونز تعدیل شده استفاده گردیده است. بر اساس این مدل اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﺳﻮد و ﺟﺮﯾﺎن وﺟﻮه ﻧﻘﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎ ﻓﺮض اﯾﻨﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎی ﻧﻘﺪی دﺳﺘﮑﺎری ﻧﺸﻮﻧﺪ، ﺗﻨﻬﺎ راه دﺳﺘﮑﺎری ﺳﻮد اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ در اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی اﺧﺘﯿﺎری اﺳﺖ. ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﮑﺮ و ﻫﻤﮑﺎران (1998)، ﺟﻮﮐﺎ (2011)، اﻟﺴﺘﯿﺮ و ﻫﻤﮑﺎران (2011)، ﺟﻒ و ﻫﻤﮑﺎران (2010) و ﺟﻮﻧﮓ و ﻫﻤﮑﺎران (2009) در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺧﻮد اﻗﻼم ﺗﻌﻬﺪی اﺧﺘﯿﺎری را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهای ﺑﺮای ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﭘﮋوﻫﺶ در راﺳﺘﺎی سنجش ﺗﺄﺛﯿﺮ ویژگیهای شخصیتی حسابرسان بر مدیریت سود، مدل کلی 1 جهت بررسی ارائه شده است.
مدل 1 شامل متغیرهای وابسته، مستقل و کنترلی در ادامه به تفسیر بیان شده است. N : روان رنجوری، E: برونگرایی، O: انعطاف‌پذیری، A :توافق‌پذیری، C: مسئولیت‌پذیری چهار متغیر کنترلی مدل (رضایی (1398)، علوی طبری (1397)، فتاحی نافچی (1397)، نیک بخت (1395)، شمس زاده (1395)، حساسیگانه (1394)، خواجوی (1394)) عبارتند از: Nir : نسبت سود خالص به درآمد خالص، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺮﮐﺖ Da : نسبت بدهی ها به دارایی‌ها Age : عمر شرکت F size : اندازه شرکت، ﻟﮕﺎرﯾﺘﻢ ﻃﺒﯿﻌﯽ ارزش ﺑﺎزار ﺷﺮﮐﺖ (ﭼﻦ و ﻫﻤﮑﺎران، 2010). مدیریت سود متغیر وابسته مدل 1، بر اساس معادله رگرسیون 2 محاسبه میشود:
TACC : کل اقلام تعهدی شرکت 𝒋 در سال t ، α 0 : عرض از مبدا 1-t Aj: کل دارائی شرکت 𝒋 در سال قبل که مقادیر بر حسب آن استاندارد میشود 𝑹𝑬𝑽𝒋𝒕∆ : تغییرات در خالص درآمد (فروش) شرکت j بین سال t و 1-t 𝑹𝑬C𝒋𝒕∆ : تغییرات در خالص حساب‌های دریافتی شرکت j بین سال t و 1-t ارزش ناخالص دارایی‌های ثابت (ماشین‌آلات ، تجهیزات و ...) سال جاری شرکت j : £خطای مدل شرکت j در سال t (میزان اعمال مدیریت سود) 5-1- پایایی و روایی پرسشنامه ها با توجه به اینکه در این پژوهش از پرسشنامه‌های استاندارد استفاده شده، در نتیجه میتوان به روایی آنها اطمینان نمود. جهت ارزیابی پایایی متغیرهای تحقیق حاضر، از آلفای کرونباخ استفاده شده که نتایج آن در جدول 1 ارائه شده است. پایایی پرسشنامه‌های تحقیق ضریب آلفای کرونباخ برای تمامی‌گویه‌ها محاسبه شد. جدول 1 پایایی پرسشنامه را 839/0 نشان داده است به دلیل اینکه از 7/0 بزرگتر است پرسشنامه دارای پایایی قابل قبولی است.
جدول 1- نتیجه آلفای کرونباخ
منبع: یافته‌های پژوهشگر 6- یافته‌های پژوهش 6-1- جمعیت‌شناسی با توجه به تعداد محدود مؤسسات حسابرسی معتمد بورس، در دسترس و پاسخگو بودن مدیران و شرکاء این موسسات از بین 150 نمونه مورد بررسی، پرسشنامه‌های استاندارد روانشناسی توسط 115 حسابرس از مدیران یا شرکاء 83 مؤسسه حسابرسی معتمد بورس تکمیل شد. درمجموع 62 حسابرس، دارای مدرک لیسانس، تعداد 47 حسابرس دارای مدرک فوق لیسانس و 6 حسابرس دارای مدرک دکترا بودهاند.
جدول2- نتایج سطح تحصیلات پاسخگویان
منبع :یافته‌های پژوهشگر
همانطور که در جدول 2 مشاهده میشود، 58٪ جامعه آماری دارای مدرک لیسانس، 38٪ جامعه آماری دارای مدرک فوق لیسانس و 4% مدرک دکترا دارند. جدول3- نتایج سابقه پاسخگویان
منبع: یافته‌های پژوهشگر
در جدول 3 مشاهده میشود، 21/5% دارای سابقه کمتر از 5 سال، 57/9% بین 6 تا 10 سال ؛ 53/16% بین 11 تا 15 سال؛ 52/36% بین 16 تا 20 سال و 17/32% بیش از 20 سال سابقه دارند.
6-2-وضعیت نرمالیتی نمره میانگین پنج متغیر مستقل از حد وسط (5/1) بیشتر است. متغیر مسئولیت‌پذیری با نمره میانگین 26/2 دارای بزرگترین نمره میانگین در بین متغیرها است که نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری حسابرسان است و کمترین نمره میانگین در بین این متغیرها، مربوط به متغیر روان رنجوری با نمره 5/1 است. جوانترین شرکت 5 سال سن دارد و با قدمت‌ترین شرکت، 68 سال سن دارد و متوسط سن شرکتها، 5/39 سال میباشد.
جدول 4- نتایج توصیفی متغیرها
منبع: یافته‌های پژوهشگر
6-3- آزمون فرضیه ها برای آزمون فرضیه ها از برازش OLS استفاده شده است نتایج در جدول 5 بیان شده است.
جدول 5 - نتایج تخمین مدل با رگرسیون حداقل مربعات
منبع: یافته های پژوهشگر ضریب برآوردی برای متغیر برونگرایی 83/73% است با توجه به مثبت بودن این ضریب و سطح معناداری این ضریب 0000/0 است نتیجه میشود برونگرایی بر مدیریت سود تأثیر مثبت و معنادار است لذا فرضیه اول قابل قبول است. ضریب برآوردی روان رنجوری 38/5% است اما سطح معناداری این ضریب 8/0 است روانرنجوری بر مدیریت سود تأثیر معنادار ندارد لذا فرضیه مورد بررسی رد میشود. ضریب برآوردی انعطاف‌پذیری 69/%15 است اما سطح معناداری این ضریب 3631/0 فرضیه مورد بررسی رد میشود. همچنین بر اساس جدول 2 ضریب برآوردی برای متغیر توافق‌پذیری 96/3%- است اما سطح معناداری این ضریب 8252/0 است توافق‌پذیری بر مدیریت سود تأثیر معنادار ندارد و فرضیه مورد بررسی رد میشود. ضریب برآوردی برای متغیر مسئولیت‌پذیری 98/%88- است با توجه به منفی بودن این ضریب و اینکه سطح معناداری این ضریب 00/0 است نتیجه گرفته شده مسئولیت‌پذیری بر مدیریت سود تأثیر معنادار دارد بنابراین فرضیه مورد بررسی رد نشده است.
7- بحث و نتیجه گیری در راﺳﺘﺎی ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، پرسشنامه‌های استاندارد روانشناسی توسط 115 حسابرس از مدیران یا شرکاء 83 مؤسسه حسابرسی معتمد بورس تکمیل شد. اطلاعات صورت‌های مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس که توسط حسابرسان مذکور مورد رسیدگی قرار گرفته است با استفاده از نرم‌افزار ره‌آورد نوین و شبکه کدال گردآوری شد برای تجزیه و تحلیل استنباطی استفاده گردید. نتایج نشان میدهد حسابرسان هر چقدر از ویژگی برونگرایی (در مقابل درونگرایی) بیشتری برخوردار باشد بر کاهش مدیریت سود تأثیر بیشتری خواهند داشت. با توجه به این نتایج، پیشنهاد میشود که مؤسسات حسابرسی پرسنلی دارای ویژگی شخصیتی برونگرا را استخدام نمایند. چرا که این حسابرسی را با استقلال بیشتری انجام میدهد. همچنین، روان رنجوری تأثیر مثبت و معنی‌داری بر مدیریت سود ندارد پیشنهاد میشود که مؤسسات حسابرسی پرسنلی دارای ثبات هیجان بیشتر را استخدام نمایند و علاوه‌بر این، با توجه به ماهیت کار حسابرسی، به صورت دوره‌ای اقدام به بررسی این ویژگی در پرسنل فعلی نمایند و در صورت تغییر از ثبات هیجان به سمت روان رنجوری، پرسنل را جهت انجام مراحل بهبود رفتار، به روانشناس معرفی نمایند. بعلاوه انعطاف‌پذیری تأثیر معنی‌داری بر مدیریت سود ندارد میتوان گفت که به دلیل ماهیت کار حسابرسی، حسابرسان همواره بایستی خود را به روز نگه دارند و این امر فارغ از داشتن نگرش تردید حرفه‌ای، برای همه حسابرسان لازم است. همچنین، طبق الزامات جامعه حسابداران رسمی، همه پرسنل حسابرسی بایستی در هر سال حداقل چهل ساعت آموزش ببینند. در نتیجه، تمایل به یادگیری در حسابرسان فارغ از میزان تردید حرفه‌ای وجود دارد. حسابرسان توافق‌پذیر دارای تأثیرکمتری هستند. به مؤسسات پیشنهاد میشود از استخدام حسابرسان توافق‌پذیر اکیداً خودداری نمایند، افراد توافق‌پذیر، به راحتی متقاعد می‌شوند و تردید حرفه‌ای پایینی دارند. هچنین حسابرسان وظیفه‌شناس و مسئولیت‌پذیر برکاهش مدیریت سود تأثیردارند، به مؤسسات پیشنهاد میشود همواره نسبت به پایش ویژگی وظیفه‌شناسی پرسنل مبادرت ورزند، چرا که افراد وظیفه‌شناس، حسابرسی را با نگرش تردید حرفه‌ای انجام می‌دهند. نتایج پژوهش حاضر با پژوهش‌های داﻧﻠﯽ و ﻫﻤﮑﺎران (2003) ، اوﻟﯿﻮا و راﺗﻨﺎوات (2015)، بیگز (2016)، هرمیتی و ایکا آریتی (2017)، پرساکیس (2019 ) ، شا ه مرادی و طباطبایی نسب (1400)، پژوهش زارعی (1398)؛ مبنی بر تأثیر تیپ‌های شخصیتی بر مدیریت سود همخوانی دارد همچنین با پژوهش‌های، مارتینوف-بنی و همکاران (2022)، نیک کار وهمکاران (1401) ، در زمینه تأثیر بر کیفیت حسابرسی و مدیریت سود همخوانی دارد. همچنین با پژوهش‌های جنسن و همکاران (2021 ) ، موسوی گوگی، (1399) تأثیرگذاری تیپ‌های شخصیتی بر حرفه حسابداری همخوانی دارد. به طور خلاصه، نتایج این پژوهش نشان داد حسابرسان فرایند حسابرسی را به صورت کاملاً مستقل و عینی انجام نمی‌دهند. چرا که ابعاد شخصیتی تأثیر معنی‌داری بر کیفیت حسابرسی آنها دارد. یافته‌های و نتایج حاصل از فرضیه اول نشان داد بعد شخصیتی برونگرایی، دارای اثر مستقیم و مثبت بر متغیر وابسته مدیریت سود میباشد. نتایج فرضیه‌های دوم، سوم و چهارم حاکی از آن است که ابعاد شخصیتی روانرنجوری، انعطاف‌پذیری و توافق‌پذیری دارای اثر معناداری بر متغیر وابسته مدیریت سود نمی‌باشند اما یافته‌های حاصل از فرضیه پنجم نشان داد که بعد شخصیتی مسئولیت‌پذیری، دارای اثر معکوس و منفی بر متغیر وابسته مدیریت سود میباشد، به طوری که حسابرسان با تیپ شخصیتی برونگرا نسبت به درونگرا، حسابرسان منظم و مسئولیت‌پذیر نسبت به حسابرسان بی‌نظم، کیفیت حسابرسی بیشتری داشته و در نتیجه، از این افراد میتوان انتظار داشت که حسابرسی را با استقلال بیشتری انجام دهند. در این پژوهش تلاش گردید تا نقش ابعاد پنجگانه شخصیت حسابرس در مدیریت سود مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، به مؤسسات حسابرسی پیشنهاد میشود در بدو استخدام، از پرسنل پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل تیپ شخصیتی نئو را جمع‌آوری نماید و افرادی را استخدام نماید که از لحاظ ویژگی شخصیتی، نمرات بالاتری را کسب نموده‌اند. همچنین، در رابطه با پرسنل فعلی، با استفاده از پرسشنامه‌های پژوهش اقدام به ارزیابی پرسنل فعلی نمایند و در صورت نیاز، اقدام به بهبود ویژگیهای شخصیتی از طریق آموزش، تمرین‌های روانشناختی و جلسات مشاوره نمایند. چرا که نتایج این پژوهش نشان داد افرادی که از لحاظ ویژگیهای تیپ شخصیتی نمرات بهتری را کسب نموده‌اند، تردید حرفه‌ای بیشتری داشته‌اند. همانند هر پژوهشی، پژوهش حاضر نیز با برخی از محدودیت‌ها روبه رو بوده است. مهمترین محدودیتی که این پژوهش با آن روبرو بوده مربوط به تعداد پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه‌ها است که علی‌رغم تلاش فراوان پژوهشگران جهت جمع‌آوری نمونه‌های بیشتر، به دلیل تعداد زیاد سؤالات پژوهش و نیز وقوع پاندمی کرونا، امکان تکمیل تعداد بیشتر میسر نبود. لذا در تعمیم نتایج این پژوهش، به کل جامعه حسابرسان باید احتیاط کرد. هیچ گونه تعارض منافع توسط نویسندگان بیان نشده است.
[1] گروه حسابداری، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران. zarik8382@yahoo.com [2] گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول Yaghoobacc@gmail.com [3] گروه حسابداری، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران. Mstlargani@gmail.com [4] گروه حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاداسلامی، چالوس، ایران. Pourali@iauc.ac.ir [5] Molrc [6] Feinukan et al [7] Piters et al [8] Batacharzhi & Morno [9] Roechvedheri [10] Legeti & al [11] Healy & Wahlen [12] Anis [13] Balker [14] Tinaikar and Xue [15] Shefer & vang [16] Dayadandan & al [17] Trait Theories [18] McCrae & Costa [19] Five Factor Model [20] Neo [21]Neuroticism [22] Extraversion [23] Openness [24] Agreeableness [25] Conscientiousness [26] Digman & Takomotochoc [27] Jonse [28] Francis et al [29] Elesteir et al [30] Jef et al [31] Jensen et al [32] Persaceis et al [33] Kent biker et al [34] Sanosi et al [35] Lopata et al [36] Sadolav & Bili [37]Ferdinad et al | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
فهرست منابع
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 729 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 326 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||