بررسی عملکرد، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و ارزیابی تحمل به خشکی ارقام جو زراعی ( Hordeum vulgare L.) در استان خوزستان

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

دوره 12، شماره 1، مرداد 1401، صفحه 153-171   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.2./jpps.2023.702374

نویسندگان

محمد معتمدی^* ؛ عبدالکریم بنی سعیدی

گروه تولید و ژنتیک گیاهی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و ارزیابی شاخص­های تحمل به تنش ارقام جو ( Hordeum vulgare L.)، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در کرت اصلی شامل آبیاری نرمال مزرعه و قطع آبیاری در زمان گرده افشانی بود و ارقام نصرت، والفجر، ترکمن، جنوب، یوسف و کارون در کرت فرعی گنجانده شدند. نتایج نشان داد در شرایط تنش خشکی بیشترین عملکرد دانه در ارقام نصرت و یوسف به میزان 1/513 و 8/513 گرم در متر مربع و کمترین عملکرد دانه در رقم کارون به میزان 5/201 گرم در متر مربع مشاهده شد. میزان کاهش وزن هزار دانه ارقام نصرت، یوسف، ترکمن، جنوب، والفجر و کارون تحت تاثیر تنش خشکی در مقایسه با شاهد به ترتیب  8/12، 3/11، 6/13، 2/17، 5/16 و 6/29 درصد بود. تنش خشکی طول دوره پرشدن دانه را در تمام ارقام مورد بررسی در مقایسه با شرایط نرمال کاهش داد، بطوریکه کمترین طول دوره پرشدن دانه متعلق به رقم کارون با 1/22 روز بود. اما ارقام نصرت و یوسف بیشترین دوره پرشدن دانه را داشتند. در شرایط تنش خشکی ارقام نصرت و یوسف بیشترین رطویت نسبی برگ، شاخص کلروفیل، کربوهیدرات های محلول برگ و پروتئین های محلول برگ را به خود اختصاص دادند. در مجموع با توجه به نتایج شاخص­های تحمل و حساسیت به تنش ارقام نصرت و یوسف متحمل­ترین و ارقام والفجر، کارون و جنوب حساس­ترین ارقام به تنش خشکی آخر فصل بودند.

کلیدواژه‌ها

رطوبت نسبی؛ شاخص برداشت؛ شاخص کلروفیل؛ وزن هزاردانه

مراجع