ارزیابی نقش نورِ روز در ارتقاء سرزندگی و شادابی در مجموعه‌های آپارتمانی بلندمرتبه؛ ( موردپژوهی: شهر تهران)

فصلنامه مطالعات فضا و مکان

مقاله 6، دوره 1، شماره 3، خرداد 1402، صفحه 81-90   

نوع مقاله: مقاله تخصصی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsps.2023.1976997.1029

نویسندگان

فرهاد منصوری کیوج^{* 1}؛ ندا ضیابخش²

¹گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران.

²استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

چکیده

نتایج تحقیقات صورت­گرفته در آپارتمان­های بلندمرتبه مسکونی حاکی از آن است که اگر محیطی متشکل از عناصر طبیعی و کیفیت نور مطلوب باشد، حکایت از گرمی و جذابیت داشته که روح را شاداب و رفتار را صمیمانه‌تر کرده؛ و برعکس، اگر محیطی بدون عناصر طبیعی یا نوردهی مناسب باشد، میزان سرزندگی و شادابی ساکنان را کمتر می­کند. هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش کیفیت نور روز در ارتقاء سرزندگی و شادابی در مجموعه­های آپارتمانی بلندمرتبه شهر تهران بوده است. روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» و «روش پیمایشی» است و از نرم­افزارهای تحلیلی استفاده شده است. مجموعه آپارتمان­های مسکونی بلندمرتبه شهر تهران به عنوان جمعیت آماری و شهروندان ساکن جامعه آماری را تشکیل می­دهند. یافته­های تحقیق نشان می­دهد که کیفیت فرم معماری، کیفیت رؤیت­پذیری و کیفیت استفاده و تأثیر بسیار معنی­داری بر احساس سرزندگی و شادابی ساکنین دارند. همچنین بین مؤلفه­های کیفی نور وز و همچنین شاخص­های کمی نور همبستگی بالایی در مجتمع­های مسکونی آپارتمانی بلندمرتبه وجود دارد. در این بررسی همبستگی بین پارامترهایی چون همردیفی، همجواری، رف نوری، درخشندگی نور، عمق نور، و تداوم نور با هم مطالعه شده است. نتایج نشان داده است که اکثر پارامترها رابطه همبستگی بالایی با هم دارند و همه روابط همبستگی مثبت و هم­جهت است، درعین­حال که عمق نور و تداوم نور ارتباط و همبستگی بیشتری با ارتقا شادابی و سرزندگی دارند.

کلیدواژه‌ها

اپارتمانهای بلندمرتبه؛ کیفیت نورِ روز؛ سرزندگی و شادابی؛ شاخص های نورِ روز؛ کلانشهر تهران

سایر فایل های مرتبط با مقاله

6- 1029 Ziabakhsh Eng. 280402.pdf

مراجع

 

احدی، امین الله: خان محمدی، محمدعلی. (1393). عملکرد بهتر دانشجویان با بهره گیری مناسب از نور روز در کلاس‌های آموزشی، بررسی موردی: دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران، نامه معماری و شهرسازی، شماره 42

احمدیان تازه محله، کاوه.، (1386). اصول طراحی روشنایی از دیدگاه ایمنی و بهداشت، تهران: طراح.

امینی، صبا سیدباقر حسینی  سعید نوروزیان ملکی (1392) بررسی تطبیقی میزان رضایت مندی ساکنان بین دو نمونه از مجتمع­های مسکونی میان­مرتبه و بلندمرتبه، معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 13.

اونز، اچ. بنجامین، (1379)، نور روز در معماری، ترجمه شهرام پوردیهیمی و حوری عدل طباطبایی، تهران: نشر نخستین.

بحرینی، سیدحسین، (1378)، تجدد، فراتجدد و پس از آن در شهرسازی، انتشارات دانشگاه تهران.

پاکزاد، جهانشاه، (1391)، مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، وزارت مسکن و شهرسازی.

خسروجردی، نرجس.، مکرم دوست، حبیبه.، (1391). تأملی بر الفبای طراحی در فضاهای آموزشی، مقطع ابتدایی، تهران: طحان

دانشپور ، سید عبدالهادی و همکاران(1388) جایگاه دانش روانشناسی محیطی در ساختمان­های بلندمرتبه با رویکرد معماری پایدار،  هویت شهر، شماره 11.

سرانو، میگوئل، 1362، با یونگ و هسه، ترجمه سیروس شیمسا، تهران: انتشارات فردوسی.

سیدین، رضا و علی مقدم (1394) تأثیر بلندمرتبه­سازی بر انعطاف­پذیری و سرزندگی محیط، معماری و شهرسازی ارمانهشر، شماره 17.

شرهانی، داوود (1395) بررسی تأثیر نور در معماری با تأکید بر پایداری، همایش ملی فرهنگ  وگردشگری.

صادقی پور رودسری، محیا (1387)،

ضیابخش، ندا. (1389). تبارشناسی نور در معنابخشی به فضای عبادی. پایان نامه دکتری معماری. دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات. تهران. دانشکده هنر و معماری

عمید (1396) فرهنگ عمید، تهران: نشر امیرکبیر.

کریمی فریبرز (1394) ریخت­شناسی ساختمان­های بلند، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.

گروتر، یورگ کورت. (1383). زیباشناختی در معماری، ترجمه جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، تهران: دانشگاه شهید بهشتی

لنگ، جان (1386) آفرینش نظریه معماری؛ نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه دکتر علیرضا عینی­فر، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران.

معرفت، مهدی.، امیدوار، امیر.، ذوالفقاری، علیرضا.، (1386). اولویت بندی و میزان اثربخشی روشهای بهینه سازی همزمان شرایط آسایش حرارتی و مصرف انرژی در ساختمان، دو فصلنامه مدرس هنر، دوره 2، شماره 1

نیکودل، فهیمه. (1394)، تأثیر فرم سایه انداز در بهره گیری مناسب از نور روز برای کنترل پدیده خیرگی، نمونه طراحی: موزه هنرهای معاصر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.

Arzaghi, amorreza and others (1398) Explain the Effect of General Accessibility of Residential Complexes, new attitudes in human geography, twelfth year.

Azizi, mohamadmehdi, motevaseli (2009), Assessment of Different Residential Structures in Terms of Impact on Cityscape; Case Sample: City of Mashhad, scientific Quarterly, Research Quarterly,

Baier, N., Fanchiotti, A., Steemers, K. (EDs.) (2012). Daylighting in Architecture, James and James, London.

Brotas, L., & Rusovan, D. (2013). Parametric Daylight Envelope, 29^th conference of sustainable architecture for a renewable future, Munich, Germany.

 

 

 

Cities, PLUS. (2003) The one system approach. Vancouver, Canada: Cities PLUS.

Cuthbert, L (2017). Solar reflected glare, EPFL, Lausanne, Switzerland.

Edupuganti, S.R. (2013). Dynamic shading: an analysis. Master of Science of architecture thesis. University of Washington

Edinburgh.heerwagen, j. (2001) Building biophilia: Connecting people to nature,. Environmental Design + Construction,.n 13.

Erlendsson (2014) Lighting in Architecture, London: Parrington publication

Farhodi, Terry, 2004, Toward Understanding the Restorative Environment as a Health Resource, Open Space: People Space (An International Conference on Inclusive Environments).

Feizi, mohsen, asadpour, ali (2013), The perception of citizens from the perspective of urban Tall Buildings (Case example: Hotel Shiraz), Iranian Architectural Studies Quarterly, Iranian Architecture.

IEA (2009) (International Energy Agency). Criteria in lighting architecture, available at: https://www.iea.org

Joseph, S.; Takahashi, F.w., Turek, R., Moor, Y. (2001). Handbook of behaviour of neurobiology, circadian clocks, volume12, Kluwer academic/plenum publishers, New York.

Karlen, Mark (2020) Lighting Design Basics, WILLEY PRESS.

Karimi (2018) The Assessment of Different Residential Buildings in terms of impact on the media and urban landscape, the scientific Quarterly Journal of Urban Management Research.

Kellert, s. R., Heerwagen, j., & Mador, M. (2008). Biophillic Design, The Theory, Science and Practice of Bringing Buildings to Life. New Jersey: John Wiley and sons, Inc.

Livingston, Jason (2021) Designing with Light: The Art, Science, and Practice of Architectural Lighting Design, WILLEY PRESS.

Leslie, R., Smith, A., Radetsky, L., Figueiro, M. (2010). Patterns to daylight schools for people and sustainability, Rensselear Polytechnic Institute, New York.

Mardalevic, J. (2006). Examples of climate-based daylight modelling, CIBSE national conference: engineering the future, oval cricket Ground, London, UK.

Wheeler, J. (2019). Climate-based daylight analysis, Institute of energy and sustainable development, De Montford University, UK.