شناسایی چالش های یاد دهی- یادگیری مجازی در آموزش و پرورش دوره ابتدایی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 63، خرداد 1402، صفحه 190-213   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد رضا فرجزاده¹؛ نورالدین میرزایی^{* 2}؛ نقی کمالی³

¹دانشجوی دکتری،گروه مدیریت ،واحد زنجان،دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان،ایران.

²استادیار ،گروه مدیریت ،واحد زنجان،دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان ،ایران

³استادیار،گروه علوم تربیتی،واحد زنجان،دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان،ایران.

چکیده

هدف: آموزش های مجازی، علی رغم فرصت ها و مزایای بسیار زیاد، چالش ها و مشکلاتی را نیز در فرایند یاددهی- یادگیری به همراه دارند. پژوهش حاضر با هدف ارایه شناسایی چالش های یاددهی- یادگیری مجازی در نظام آموزش و پرورش دوره ابتدایی انجام شده است.
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه­ی اجرا از نوع کیفی است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر از صاحبنظران حوزه علوم تربیتی است که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات، شامل مصاحبه های نیمه ساختاریافته است که از تکنیک دلفی استفاده شده است. روایی و پایایی مصاحبه ها نیز بر طبق نظر خبرگان تایید شده است.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که چالش های یاددهی- یادگیری مجازی در نظام آموزش و پروش دوره ابتدایی عبارتند از: چالش های فنی و تکنولوژیکی (20 مولفه)، چالش های پداگوژیکی (45 مولفه) و چالش های اخلاقی (16 مولفه). همچنین راهکارهای برون رفت از چالش های یاددهی- یادگیری مجازی شامل 17 مولفه است.
نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان با برنامه ریزی و سیاست گذاری صحیح در حوزه های فناوری، پداگوژیکی و اخلاقی، تا حد زیادی از مشکلات یاددهی- یادگیری مجازی در نظام آموزش و پرورش کاست.

کلیدواژه‌ها

آموزش مجازی؛ چالش‌های فنی؛ چالش‌های پداگوژیکی؛ چالش‌های اخلاقی؛ آموزش و پرورش

مراجع

دارابی، سلمان. نیستانی، محمدرضا. ببری، حسن. (1393). شناسایی و اولویت بندی مولفه های برنامه ریزی راهبردی در آموزش مجازی (یک مطالعه کیفی در دانشکده مجازی دانشگاه اصفهان)، مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی، 5(3): 47-59.

ذوالفقاری، میترا. سرمدی، محمدرضا. نگارنده، رضا. زندی، بهمن. احمدی، فضل‌الله. (1388). نگرش اعضای هیأت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران به تدریس از طریق نظام یادگیری الکترونیکی ترکیبی، مجله حیات، 15(1) :۳۱-۳۹.

رضائیان، علی. (1393). تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، تهران: انتشارات سمت.

شریف خلیفه سلطانی، سیدمصطفی. کریمی علویجه، مهدی. مظاهری، مهدی. (1390). بررسی چالش های کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یاددهی و یادگیری، فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1(3): 23-42.

شفیعی سروستانی، مریم، و صفری سهل آبادی، مریم. (1399). بررسی نقش آموزش مجازی معلمان در پی شیوع ویروس کرونا، اولین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت، میناب.

عباسی، فهیمه. حجازی، الهه. حکیم زاده، رضوان. (1399). تجربه زیسته معلمان دوره ابتدایی از فرصت‌ها و چالش‌های تدریس در شبکه آموزشی دانش‌آموزان (شاد): یک مطالعه پدیدارشناسی، تدریس پژوهی، 8(3)، 24-1.

قربانخانی، مهدی. صالحی، کیوان. (1395). بازنمایی چالش‎های آموزش مجازی در نظام آموزش عالی ایران: مطالعه‌ای با روش پدیدار شناسی،  فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(26): 123-148.

کیان، مریم. (1393). چالش های آموزش مجازی: روایت آنچه در دانشگاه مجازی آموخته نمی شود،  مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی، 5(3): 11-22.

ماشین چی، علی اصغر. حسن زاده، محسن. (1401). بررسی تاثیر آموزش مجازی بر بهداشت روانی دانش آموزان دختر متوسطه اول شهرستان مهر، ششمین کنفرانس بین المللی علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش، تهران.

مدانلو، یاسمن. سالاریان، فرانک. (1390). بررسی نقش دانشگاه های مجازی در دست یابی به اهداف آموزش عالی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی،1(4): 131-151.

مصیبی، ملیحه. رضاپور میرصالح، یاسر. بهجتی اردکانی، فاطمه. (1400). مشکلات و چالش‌های آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا در مقطع ابتدایی، آموزش پژوهی، 7(27): 65-79.

هوشمند باقری، احسان. محسن نیا، جواد. (1393). نظریه های یادگیری، نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان شناسی، مرودشت.

Adedoyin, O. B., & Soykan, E. (2020). Covid-19 pandemic and online learning: the challenges and opportunities, Interactive Learning Environments, 31(2): 863-875.‏

Alam, A., & Mohanty, A. (2022). Evaluation of Software Engineering Virtual Laboratory in Determining Undergraduate Students’ Conceptual Understanding: A Blended Learning Model Using Collaborative-Creative Virtual Learning Environment Employing Critical Pedagogy, Sentiment analysis and deep learning, 143: 875-899.

Dalkey, N., & Helmer, O. (1963). An experimental application of the Delphi method to the use of experts, Management Science, 9: 458-467.

Habibi, A., Sarafrazi, A., & Izadyar, S. (2014). Delphi technique theoretical framework in qualitative research, The International Journal of Engineering and Science, 3(4): 8-13.

Jefferson, R. N., & Arnold, L. W. (2009). Effects of virtual education on academic culture perceived advantages and disadvantages, US-China Education Review, 6(3): 61-66.

Keller, C., Lindh, J., Hrastinski, S., Casanovas, I., & Fernandez, G. (2009). The impact of national culture on e‐learning implementation: a comparative study of an Argentinean and a Swedish university, Educational Media International, 46(1): 67-80.

King, R.B., Yin, H., & Allen, K. N. (2023) Re-imagining teaching, learning, and well-being amidst the COVID-pandemic: challenges, opportunities, and recommendations, Educational and Developmental Psychologist, 40(1): 1-4.

Landeta, J. (2006). Current validity of the Delphi method in social sciences, Technological Forecasting and Social Change, 73(5): 467-482.

Maass, K., Cobb, P., & Krainer, K. (2019). Different ways to implement innovative teaching approaches at scale, Educ Stud Math, 102: 303-318.

Mourali, Y., Agrebi, M., Ezzedine, H., Farhat, R., Jemni, M., & Abed, M. (2020). A Review On E-learning: Perspectives and Challenges, World Conference on Information Systems and Technologies (WorldCIST), Budva, Montenegro

Powell, C. (2003). The Delphi technique: myths and realities, Journal of advanced nursing, 41(4): 376-82.

Roy, G., Babu, R., Abul Kalam, M. D., Yasmin, N., Zafar, T., & Nath, S. R. (2023) Response, readiness and challenges of online teaching amid COVID-19 pandemic: the case of higher education in Bangladesh, Educational and Developmental Psychologist, 40(1): 40-50.

Sarısoy, P., & Ovayolu, O. (2020). The Effect of Foot Massage on Peripheral Neuropathy-Related Pain and Sleep Quality in Patients with Non-Hodgkin's Lymphoma, Holist Nurs Pract, 34(6): 345-355.

Tarus, J. K., Gichoya, D., & Muumbo, A. (2015). Challenges of implementing e-learning in Kenya: A case of Kenyan public universities, International review of research in open and distributed learning, 16(1): 120-141.

Williams, P. L, & Webb, C. (1994). The Delphi technique: a methodological discussion, Journal of advanced nursing, 19(1): 180-6.

Windle, P. E. (2004). Delphi technique: assessing component needs. Journal of perianesthesia nursing, official journal of the American Society of PeriAnesthesia Nurses, 19(1): 7-46.