تحلیل فضایی پارکهای شهری از طریق تلفیق GIS با روشهای تصمیمگیری چندمعیاره

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

دوره 15، شماره 55، فروردین 1402، صفحه 27-7

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزانه دستا^{* 1}؛ محمدحسین سرائی²

¹دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد

²استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه یزد

چکیده

امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهر‌ها و پایداری آن‌ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکار ناپذیر است. تنها کافی نیست که در بعضی از نقاط شهر تعدادی پارک احداث شود. بلکه مکان‌یابی مناسب و دسترسی نسبتا آسان شهروندان به این فضاها نیز اهمیت خاص خود را دارد. بر این اساس این مقاله به تحلیل فضایی پارک‌های منطقه سه شهر یزد می‌پردازد. بنابراین با تدوین چارچوب نظری و مطابق ویژگی‌های محدوده، دو فرضیه بدین شرح ارائه شد: 1- بنظر می‌رسد پارک‌های منطقه سه شهر یزد، از تعداد و توزیع فضایی مناسبی جهت دسترسی مطلوب همه خانوارهای ساکن برخوردار نمی‌باشد؛ 2- بنظر می‌رسد همه پارک‌های منطقه سه شهر یزد از تناسب مکانی- فضایی مطلوبی برخوردار نیستند. داده‌های مورد نیاز در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع و سازمان‌های مربوطه گردآوری شد. جهت آزمون فرضیه اول از روش تحلیل کیفی و مقایسه با استانداردهای سطح و سرانه، و توابع تحلیل پوشش فضایی و جمعیتی در GIS استفاده شد. ارزیابی فرضیه دوم بر اساس تلفیق روش‌های ارزیابی چندمعیاره و GIS انجام شد. نتایج تحلیل استاندارد پوشش جمعیتی پارک‌ها حاکی از  کمبود پارک‌های محله‌ای می‌باشد. مطابق نتایج تحلیل تیسن و بررسی شعاع دسترسی در GIS نیز وضعیت همه پارک‌ها از نظر پوشش فضایی و شعاع دسترسی نامطلوب می‌باشد. نتایج مدل تلفیقی منتنی بر GIS نیز نشان داد اکثر پارک‌های منطقه سه شهر یزد در پهنه نسبتا نامناسب و نامناسب قرار دارند. در ادامه پیشنهادات لازم جهت ارتقای وضع موجود منطقه سه شهر ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

پارکهای شهری؛ تحلیل فضایی؛ مکانیابی؛ منطقه سه شهر یزد