بررسی نقش میانجی تعلل‌ورزی تحصیلی در رابطه میان راهبردهای فراشناخت با اضطراب امتحان

پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی

دوره 13، شماره 1، اردیبهشت 1402، صفحه 109-126   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آناهیتا عبدالله زادگان¹؛ علی خانه کشی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

²استادیار گروه روانشناسی،واحد تنکابن،دانشگاه آزاد اسلامی،تنکابن،ایران

چکیده

مطالعه حاضر، با هدف بررسی نقش میانجی تعلل­ورزی تحصیلی در رابطه میان راهبردهای فراشناخت با اضطراب امتحان انجام شد. روش این مطالعه، از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان مدارس دخترانه دوره متوسطه دوم شهر چابکسر به تعداد 1142 نفر بودند که از این تعداد، 209 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای به­عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده­ها از پرسشنامه­های استاندارد اضطراب امتحان فریدمن(1997) با ضریب پایایی (0.84)، تعلل­ورزی تحصیلی سواری(1390) با ضریب پایایی (0.81) و راهبردهای فراشناختی ولز و هاتون(1994) با ضریب پایایی (0.86) استفاده شد که روایی آنها توسط صاحب­نظران دانشگاهی و پایایی آنها نیز از طریق آزمون ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به منظور تحلیل داده­ها از تکنیک معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزار آماری Smart PLS  و Spss ویرایش 22 استفاده شد. یافته‌های کمّی حاصل از آزمون فرضیه­های پژوهش نشان داد که راهبردهای فراشناخت بر تعلل­ورزی تحصیلی دانش آموزان اثر معکوس دارد. تعلل­ورزی تحصیلی دانش آموزان بر اضطراب امتحان آنها اثر مستقیم دارد. راهبردهای فراشناخت بر اضطراب امتحان دانش آموزان اثر مستقیم دارد. راهبردهای فراشناخت بر اضطراب امتحان دانش آموزان با نقش میانجی تعلل­ورزی تحصیلی اثر غیر­مستقیم دارد. نتایج پژوهش نیز نشان داد که مؤلفه­های خودآگاهی شناختی، باورهای مثبت، تضاد شناختی، مهارناپذیری و مهار افکار به ترتیب بیشترین تأثیر را بر تعلل­ورزی تحصیلی و اضطراب امتحان دارند.

کلیدواژه‌ها

تعلل‌ورزی تحصیلی؛ راهبردهای فراشناخت؛ اضطراب امتحان

مراجع