تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی از نظر توجه به مؤلفه‌های مهارت‌های تفکر انتقادی

پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی

دوره 13، شماره 1، اردیبهشت 1402، صفحه 153-164   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین افلاکی فرد^{* 1}؛ امین امیری²

¹گروه اموزش علوم تربیتی ،دانشگاه فرهنگیان ،تهران ،ایران

²راهبر آموزشی دوره ابتدایی، کامفیروز، ایران. [e-mail]

چکیده

کتب درسی، یکی از مهم­ترین عوامل یادگیری هستند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب­های فارسی خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی از نظر توجه به مؤلفه­ های مهارت­های تفکر انتقادی بود. برای دستیابی به این هدف ابتدا مولفه­های؛ استنباط، استنتاج، ارزیابی مدارک و دلایل، تشخیص پیش­فرض­ها، و تعبیر و تفسیر به­عنوان مؤلفه‏های تفکر انتقادی بر اساس بررسی­های صورت گرفته از مقالات و پژوهش­های مرتبط و مدل تفکر انتقادی لیپمن تعیین گردید و برای هر یک از مؤلفه­ ها نیز مصادیقی مشخص شد. روش پژوهش حاضر، تحلیلی -توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری، کتاب­های فارسی خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی که حجم نمونه برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. ابزارهای گردآوری داده، در بخش تحویل اسنادی، فرم فیش­برداری و در بخش تحلیل محتوا، فرم وارسی تحویل محتوای محقق­ساخته است. واحد تحلیل این پژوهش صفحه (متن، تمرین­ها و تصاویر) است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص آمار توصیفی استفاده شد.  تجزیه و تحلیل محتوای کتاب­های فارسی خوانداری و نوشتاری نشان داد که از بین مؤلفه­ های مهارت­های تفکر انتقادی؛ مؤلفه استنتاج و تعبیر و تفسیر نسبت به مؤلفه­ های دیگر در کتاب خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی دارای بیشترین فراوانی بود.

کلیدواژه‌ها

تحلیل محتوا؛ کتاب خوانداری؛ کتاب نوشتاری؛ دوم ابتدایی

مراجع