بررسی ویژگی‌های محتوایی مکتب رمانتیسم فردی در سروده‌های واصف باختری

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

دوره 7، شماره 24، شهریور 1402، صفحه 1-27   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/rpcl.2023.703149

نویسندگان

علیرضا ابراهیم‌آبادی¹؛ محمود صادق زاده^{* 2}؛ هادی حیدری نیا³

¹دانشجوی دکترای تخصصی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران. (نویسندۀ مسئول)

³استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

رمانتیسم، مکتب ادبی، هنری و فلسفی است که در اواخر قرن هجدهم میلادی و اوایل قرن نوزدهم در حوزۀ ادبیّات، در غرب به وجود آمد؛ سپس سایر جوامع را تحت تأثیر خود قرار داد و آثار تأثیرگذار و ارزنده‌ای در حوزۀ نثر و نظم به وجود آورد. مهم‌ترین ویژگی‌های این مکتب، بهره‌گیری از مکان­های دور افتاده و ناشناخته، تصویر موقعیّت‌های اسرارآمیز، بازتاب اندوه و افسردگی درونی نویسنده، بیان احساسات و عواطف فردی، عدم توجّه به عقلانیّت و استفاده از نیروی تخیّل است. بسیاری از شاعران در دورۀ معاصر از مکتب رمانتیسم به گونه‌های مختلف، تأثیر پذیرفتند. واصف باختری یکی از شعرای معاصر افغانی است که می‌توان او را به‌عنوان سمبل شعر معاصر افغانستان به‌حساب آورد. واصف با احاطۀ بی‌نظیر بر ادبیّات کهن فارسی و تسلّط بر ادبیّات فارسی معاصر و شعر نو، دارای جایگاهی دست‌نیافتنی در شعر معاصر افغانستان است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای، درصدد آن است تا میزان بهره‌گیری واصف از مکتب رمانتیسم فردی را شرح و تبیین کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که می‌توان در سروده‌های واصف، مؤلفه‌های مکتب رمانتیسم فردی را مشاهده نمود. از بین ویژگی‌های متعدد رمانتیسم فردی، واصف بیشتر به طبیعت‌گرایی گرایش داشته است. پس از آن، بن‌مایه­های تغزلی همچون عشق، تخیّل و تصویر، نوستالژی، غم و اندوه، تنهایی و یأس و ناامیدی، نمود آشکارتری دارد.

کلیدواژه‌ها

ادبیّات معاصر افغانستان؛ شعر معاصر؛ رمانتیسم فردی؛ مکاتب ادبی؛ واصف باختری

مراجع