واکاوی عوامل مؤثر بر معاونت زنان در قتل عمد مرد مزاحم

پژوهش های جامعه شناسی

دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 58، اسفند 1401، صفحه 29-55   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهتاب مافی¹؛ حسین فکر آزاد^{* 2}؛ امیر مسعود امیر مظاهری³

¹دانشجوی دکتری رشته جامعه شناسی فرهنگی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

²استادیارگروه جامعه شناسی فرهنگی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

³دانشیار گروه جامعه شناسی فرهنگی، واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

معاونت زنان در قتل عمد  گرچه به نظر می رسد ماهیت یکسانی داشته باشد اما در واقع  با دلایل و انگیزه های مختلفی صورت می گیرد. زنانی که در قتل عمد مردان مزاحم معاونت داشته اند، کسانی هستند که مورد آزار و اذیت مردان مزاحم (مقتول) قرار گرفته و با در میان گذاردن موضوع با همسران‌شان و با مباشرت آن ها، مرتکب معاونت در قتل عمد مرد مزاحم شده اند. این پژوهش یا هدف شناسایی عوامل مؤثر بر معاونت زنان در قتل عمد مرد مزاحم انجام گرفته است. تکنیک  مورد استفاده در این تحقیق، مشاهده و مصاحبه های نیمه ساختار یافته و روش آن، نظریه مبنایی  بوده است. جهت دستیابی به مشخصات فردی زندانیان از پرونده شخصیت آنان استفاده گردیده است. جامعه آماری این تحقیق، 6 نفر از زنانی هستند که به جرم معاونت در قتل عمد مرد مزاحم در سال 1397 در ندامتگاه شهر ری بوده اند. یافته های تحقیق بیانگر این است که سه دسته از عوامل علی، زمینه ای و مداخله گر در معاونت زنان در قتل عمد تأثیر داشته اند که عوامل علی عبارتند از: پای‌بند نبودن مرد مزاحم به اصول اخلاقی، باورهای متعصبانه و ناموس پرستی شوهر. شرایط زمینه ای عبارتند از: مهاجرت و حاشیه نشینی، بدرفتاری با زن. شرایط مداخله گر عبارتند از: کتمان حقیقت از طرف زن به دلیل ترس از رفتارهای تند و خشن همسر، اجبار و تحکم شوهر برای همکاری زن در قتل عمد مرد مزاحم. استراتژی های کنش (راهبرد) عبارتند از: قتل و رفتارهای خشونت آمیز نسبت به دیگران که پیامدهایی مانند محکومیت زن ها و وضعیت نامساعدشان، مجازات شوهر به عنوان مباشر در قتل عمد و وضعیت نابسامان فرزندان را به همراه داشته است.

کلیدواژه‌ها

زنان زندانی؛ معاونت در قتل عمد؛ مرد مزاحم؛ ناموس؛ نظریه مبنایی

مراجع