بررسی و قیاس منادشناسی لایب نیتس و بسیط الحقیقه ملاصدرا

کاوش های عقلی"

دوره 2، شماره 1، خرداد 1402، صفحه 264-293   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهمن دیناروند^{* 1}؛ فرج اله براتی^{* 2}

¹دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاداسلامی واحداهواز

²استادیار فلسفه اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

چکیده

از جمله مسائل مهم و اساسی فلسفه که طی سده های اخیر مورد بحث قرار گرفته است ، قاعده «بسیط الحقیقه » و یا حقیقت بسیط و غیر مرکب در میان حکما و فلاسفه شرق و غرب عالم بوده است .

این قاعده جایگاه ویژه ای جهت حل سایر مسائل فلسفی و بویژه اثبات توحید یا وحدانیت داشته است .

ملاصدرا (صدرالدین شیرازی) معتقدبه قاعده «بسیط الحقیقة کلُالاشیاء و لیس بشی ءٍ منها» است، به معنای بسیط حقیقی همه اشیا است، در حالی که هیچ‌یک از اشیا نیست؛ یعنی واجد کمالات و جهات وجودی و خیر همه چیز، و فاقد نقایص و حدود و تعیّنات آنهاست وی این قاعده را از غوامض علوم الهی دانسته و درک حقیقت آن را جز برای کسانی که از جانب حق تعالی به سرچشمه علم و حکمت راه می یابند، آسان ندانسته است

از طرف دیگر لایب نیتس از فلاسفه بزرگ غرب نیز با بیان «جوهر فرد » یا «مناد» به بررسی و تحلیل و اثبات آن همت گماشته است . لایب نیتس معتقد بود که «مناد» جوهری است منفرد و بخش ناپذیر و عنصری و دارای خاصیت های متعدد، ولی چون بسیط است اجزایی ندارد.

بنابر آنچه در این مقاله آمده است وجود بسیط ، وجود مطلق و نامتناهی به یک معنا هستند و این مطلبی است مشترک بین ملاصدرا و لایب نیتس .

کلیدواژه‌ها

بسیط الحقیقه؛ مناد؛ یک گرایی؛ جوهر بسیط؛ ملاصدرا؛ لایب نیتس

مراجع