اثربخشی آموزش تئوری انتخاب بر دشواری تنظیم هیجان، ارضای نیازهای اساسی و علائم داغدیدگی در پسران نوجوان داغدیده

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ملیحه علیجانی ممقانی^{* 1}؛ فائزه صدری خراسان لو²

¹گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاداسلامی، قم، ایران

²گروه مشاوره، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

هدف: نوجوانان داغدیده معمولاً گستره وسیعی از ناسازگاری‏های هیجانی و رفتاری را تجربه می‏کنند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش تئوری انتخاب بر دشواری تنظیم هیجان، ارضای نیازهای اساسی و علائم داغدیدگی نوجوانان داغدیده انجام شد.

روش: این پژوهش نیمه‏آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو‏ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی نوجوانان پسر داغدیده تحت پوشش یکی از خیریه‏های شهر تهران در سال 1401 بودند، که از بین آن‏ها تعداد 30 نفر با روش در دسترس انتخاب و به‏شیوه تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. در گروه آزمایش برنامه تئوری انتخاب در 8 جلسه هفتگی (هر جلسه به‏مدت 1 ساعت) اجرا گردید اما گروه کنترل این مداخله را دریافت نکرد. برای گردآوری داده‏ها از فرم اطلاعات دموگرافیک، پرسش‏نامه‏های دشواری تنظیم هیجان (گراتز و رومر، 2004)، نیازهای اساسی (سالاری و صاحبی، 1383) و سوگ کودکان و نوجوانان (دایرگرو و همکاران، 2001) استفاده شد. داده‏ها با تحلیل واریانس با اندازه‏گیری‎های مکرر و آزمون تعقیبی بن‏فرونی در نرم‏افزار آماری SPSS-26 تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد آموزش تئوری انتخاب باعث کاهش دشواری تنظیم هیجان، علائم داغدیدگی، ارضای نیازهای اساسی و کاهش مؤلفه‏های نیاز به امنیت، عشق و تعلق، آزادی، قدرت و تفریح در گروه آزمایش شد (05/0>P)، و این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار و معنادار بوده است (05/0>P).

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، می‏توان از آموزش تئوری انتخاب در مراکز درمانی جهت کاهش علائم سوگ، دشواری تنظیم هیجانی و بهبود ارضای نیازهای اساسی نوجوانان داغدیده استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

تئوری انتخاب,,؛ ,،ارضای نیازهای اساسی,,؛ ,،دشواری تنظیم هیجان,,؛ ,،داغدیدگی