بهینه‌سازی تولید فایکوسیانین توسط ریز جلبک اسپیرولینا پلاتنسیس در شرایط‌های مختلف دما، شدت نور، روش‌های‌کشت و نوع منبع‌کربنی

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 تیر 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2022.1944465.1765

نویسندگان

زهرا لطیفی¹؛ حبیب الله شهریاری²؛ محمدحسین مرحمتی زاده³؛ عاطفه ارجمندیان⁴؛ مریم مدامیان فرشبافی⁵؛ لیلا روزبه^{* 6}

¹باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

²دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران.

³دانشیار، گروه بهداشت مواد غذایی، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران.

⁴دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.

⁵دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد ورامین - پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران.

⁶استادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران.

چکیده

در حال حاضر تولید تجاری بسیاری از رنگدانه‌ها از منابع غیرطبیعی است. به دلیل اثرات سمی گزارش شده از این رنگ‌های مصنوعی استفاده از رنگ‌های طبیعی در مصارف دارویی و غذایی ضروری است. فایکوسیانین به عنوان یک رنگدانه طبیعی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی از ریز جلبک اسپیرولینا استخراج می‌گردد. این ریزجلبک دارای محتوای مواد مغذی منحصر به فرد و اثرات تغذیه‌ای و درمانی متعددی می‌باشد که در غنی‌سازی فرآورده‌های غذایی مختلف به‌کار گرفته می‌شود. در این تحقیق شرایط بهینه تولید و استخراج رنگدانه فایکوسیانین از ریزجلبک اسپیرولینا مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش اثر منبع کربنی (گلوکز، اتانول، اسید استیک)، روش کشت (مداوم و غیر مداوم)، دما (28 و 38 درجه سانتی‌گراد) و شدت نور (2 و 5/3 کیلو لوکس) بر میزان تولید رنگدانه فایکوسیانین از ریز جلبک سبز آبی بررسی شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات مطابق با طرح فاکتوریل با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS در سطح احتمال 05/0 ˂ Pانجام شد. نتایج آزمون‌های روش مداوم مشابه روش غیر مداوم بود. افزایش دما از 28 به 38 درجه سانتی‌گراد تأثیر جدی در کاهش تولید رنگدانه فایکوسیانین داشت و هر سه منبع کربنی در روش مداوم همانند روش غیر مداوم در شدت نور 5/3 کیلولوکس و دمای 28 درجه سانتی‌گراد باعث تولید حداکثر مقدار فایکوسیانین شدند. منبع کربنی گلوکز در روش مداوم و با دمای 28 درجه سانتی‌گراد و شدت نور 5/3 کیلولوکس باعث تولید 41/33 درصد رنگدانه فایکوسیانین شد که به عنوان روش مناسب‌تری مشخص شد. در هر دو روش مداوم و غیر مداوم به علت شدت نور بالا مقدار تولید فایکوسیانین زیاد بود و این مقادیر با افزودن منبع کربنی گلوکز افزایش پیدا می‌کرد.

کلیدواژه‌ها

رنگدانه پروتئینی؛ ریز جلبک سبز- آبی؛ روش‌های کشت؛ اسپیرولینا پلاتنسیس

مراجع

1. فرجی، د.، رضایی، ک. ا.، کلانتری، م.، هاشمی روان، م.، گل‌مکانی، م. و فرجی، ن.، 1393. بهینه­سازی شرایط مختلف‌(دما، تغییر شدت نور، روش­های کشت (غیرمداوم و نیمه مداوم) و نوع‌‌ منبع کربنی) برای تولید حداکثر فایکوسیانین توسط ‌‌ریز ‌‌جلبک ‌‌اسپیرولینا‌‌ پلاتنسیس (Arthrospira platensis). علوم غذایی و تغذیه، 12(1)، صص.91-99.
2. قنبرپور، ف.، 1392. بهینه­سازی شرایط کشت ریزجلبک­ها و روش استخراج انتخابی برای تولید‌رنگدانه. پایان­نامه کارشناسی ارشد. وزارت علوم، تحقیقات و‌فناوری‌- دانشگاه خلیج فارس - دانشکده مهندسی.
3. Andrade, MR. and Costa, JA., 2007. Mixotrophic cultivation of microalga Spirulina platensis using molasses as organic Aquaculture, 264(1-4), pp.130-4.
4. Bahrami, A., Zolghadri, S. and Deilami, E., 2020. Optimization of the production and extraction of phycocyanin from the Anabaena doliolum wet biomass. Modares Journal of Biotechnology,‌ 11(2), pp.209-15.
5. Bercel, TL. and Kranz, SA., 2020. Effects of spectral light quality on the growth, productivity, and elemental ratios in differently pigmented marine phytoplankton species. bioRxiv.
6. Cerreti, M., Liburdi, K., Del Franco, F. and Esti, M., 2020. Heat and light stability of natural yellow colourants in model beverage systems. Food Additives & Contaminants: Part A, 37(6), pp. 905-15.
7. Chen, F., Zhang, Y. and Guo, S., 1996. Growth and phycocyanin formation of Spirulina platensis in photoheterotrophic culture. Biotechnology letters. 18(5), pp. 603-8.
8. Choonawala, BB., 2007. Spirulina production in brine effluent from cooling towers.
9. Colla, LM., Reinehr, CO., Reichert, C. and Costa, JAV., 2007. Production of biomass and nutraceutical compounds by Spirulina platensis under different temperature and nitrogen regimes. Bioresource technology, 98(7), pp. 1489-93.
10. de Oliveira Rangel-Yagui, C., Danesi, EDG., de Carvalho, JCM. and Sato, S., 2004. Chlorophyll production from Spirulina platensis: cultivation with urea addition by fed-batch process. Bioresource technology. 92(2), pp. 133-41.
11. del Pilar Sánchez-Saavedra, M., Maeda-Martínez, AN. and Acosta-Galindo, S., 2016. Effect of different light spectra on the growth and biochemical composition of Tisochrysis lutea. Journal of applied phycology, 28(2), pp. 839-847.
12. Fayyad, RJ., Ali, A., Dwaish, AS. and Abboodi, A.,2019. Anti cancer activity of Spirulina platensis methanolic extracts against L20B and MCF7 human cancer cell lines. Plant Arch, 19(1), pp. 1419-26.
13. Gouveia, L., Raymundo, A., Batista, AP., Sousa, I. and Empis, J., 2006. Chlorella vulgaris and Haematococcus pluvialis biomass as colouring and antioxidant in food emulsions.

 

European Food Research and Technology, 222(3), pp. 362-7.

14. Gupta, M., Dwivedi, UN. and Khandelwal, S., 2011. C-Phycocyanin: an effective protective agent against thymic atrophy by tributyltin. Toxicology Letters, 204(1), pp. 2-11.
15. Han, F., Huang, J., Li, Y., Wang, W., Wan, M. and Shen, G, et al., 2013.  Enhanced lipid productivity of Chlorella pyrenoidosa through the culture strategy of semi-continuous cultivation with nitrogen limitation and pH control by CO2. Bioresource technology, 136, pp. 418-24.
16. Helmi-Seresht, M., Saadatmand, S. and Khavari-Nejad, R., 2015. Effects of light intensity and pH on the growth rate, lipid and protein content in Spirulina platensis. Applied Biology,  28(1), pp.37-50.
17. Juneja, A., Ceballos, RM. and Murthy, GS., 2013. Effects of environmental factors and nutrient availability on the biochemical composition of algae for biofuels production: a review.‌ Energies, 6(9), pp. 4607-38.
18. Khazai Pool, E., Shahidi, F., Mortazavi, SA. and Mohebi, M., 2015. The effect of different levels of Spirulina Platensis micro-algae and agar and guar hydrocolloids on water activity, texture, color parameters and Overall acceptability of kiwi puree-based fruit pastille. Food Science and Technology, 12(48), pp. 47-59.
19. Lewis, M., 2012. ‌Natural product screening: anti-oxidant screen for extracts. Journal of agricultural and Food Chemistry,15, pp. 3-11.
20. Madhyastha, H. and Vatsala, T., 2007. Pigment production in Spirulina fussiformis in different photophysical conditions. Biomolecular engineering. 24(3), pp. 301-5.
21. Ohse, S., Derner, R. B., Ozório, R. Á., Corrêa, R.G., Furlong, E. B. and Cunha, PCR., 2015. Lipid content and fatty acid profiles in ten species of microalgae. Idesia, 33(1), pp. 93-101.
22. Rashmi, B., 2020. ‌A review on spirulina (Arthrospira Platensis) for its antioxidant and neuroprotective effect. IP International Journal of Comprehensive and Advanced Pharmacology, 4(4), pp.116-9.
23. Shizhong Liang, ,  Chen, F. and Chen, Z, editors. Current microalgal health food R & D activities in China. Asian Pacific Phycology in the 21st Century: Prospects and Challenges: Proceeding of The Second Asian Pacific Phycological Forum, held in Hong Kong, China, 21–25 June 1999; 2012: Springer Science & Business Media.
24. Soletto, D., Binaghi, L., Lodi, A., Carvalho, J. and Converti, A., 2005. Batch and fed-batch cultivations of Spirulina platensis using ammonium sulphate and urea as nitrogen sources. Aquaculture, 243(1-4), pp. 217-24.
25. Xie, Y., Jin, Y., Zeng, X., Chen, J., Lu, Y. and Jing, K., 2015. Fed-batch strategy for enhancing cell growth and C-phycocyanin production of Arthrospira (Spirulina) platensis under phototrophic cultivation. Bioresource technology, 180, pp. 281-7.
26. Zhu, L., 2015. Microalgal culture strategies for biofuel production: a review. Biofuels, Bioproducts and Biorefining, 9(6), pp. 801-14.