خواص‌آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی عصاره‌های ان-بوتانولی و اتیل استاتی پوست پیاز قرمز با استفاده از روش‌های خیساندن و فراصوت

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 تیر 1402   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2022.1955626.1788

نویسندگان

سمانه خلیلی¹؛ محمد رضا سعیدی اصل¹؛ مریم خاورپور^{* 2}؛ سید محمد وحدت²؛ مائده محمدی³

¹گروه علوم وصنایع غذایی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.

²گروه مهندسی شیمی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.

³گروه مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی نوشیروانی، بابل، ایران.

چکیده

عصاره پیاز قرمز (Allium cepa L.) غنی از ترکیبات فنولی و فلاوونوئیدی می‌باشد که دارای کاربرد فراوانی در صنایع غذایی، آرایشی و دارویی دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثر روش های خیساندن و فراصوت بر فعالیت ضدمیکروبی و خواص آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های ان-بوتانولی و اتیل استاتی پوست پیاز قرمز انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره اتیل استاتی بدست آمده با روش فراصوت بیشترین محتوای فنول و فلاوونوئید کل را به ترتیب با میانگین‌های 45/439 میلی‌گرم معادل گالیک اسید بر گرم عصاره و 44/33 میلی‌گرم معادل کوئرستین بر گرم عصاره نتیجه داد. بیشترین فعالیت مهارکنندگی DPPH، قدرت احیاکنندگی و به دام‌اندازی رادیکال نیتریک اکساید در عصاره اتیل استاتی استخراج شده با روش فراصوت به دست آمد. مقایسه نتایج تاثیر روش عصاره‌گیری بر خواص ضدمیکروبی عصاره ان-بوتانولی نشان داد که عصاره حاصل از روش خیساندن در غلظت‌های 25/6 و 5/12 میکروگرم بر میلی لیتر، خواص ضدباکتریایی بیشتری نسبت به عصاره حاصل از روش فراصوت علیه همه میکرواورگانیسم‌ها به استثنای قارچ آسپرژیلوس نایجر داشت (05/0>p). عصاره اتیل استاتی حاصل از روش فراصوت در تمامی غلظت‌ها به استثنای غلظت 25/6 میکروگرم بر میلی‌لیتر بر باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی و قارچ کاندیدا آلبیکانس به طور معنی‌داری تأثیر بیشتری داشت (05/0>p). براساس نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر، استخراج با حلال اتیل استات به روش فراصوت بهترین نتیجه را از نظر فعالیت ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی داشته است.

کلیدواژه‌ها

پیاز (Allium cepa L.)؛ خیساندن؛ فراصوت؛ آنتی آکسیدانی؛ ضدمیکروبی

مراجع

1. اطهری، م.، آزادفر، ا.، استیری،‌ س.ح.، پدرام نیا،‌ ا. و نعمت‌شاهی‌، م. م.، 1400. بررسی‌خواص آنتـی اکسیدانی و ضد‌میـکروبی‌عصاره‌برگ‌گیاه‌کرچک (Ricinus communis) و تاثیرآن بر پایداری روغن سویا در شرایط نگه داری، نشریه نوآوری در علوم و‌فناوری‌غذایی،‌ 14(2)، صص. 47-29.
2. انزابی، ی.، 1395، ارزیابی اتنوفارماکولوژی، میزان فنل، فلاوونوئید و خاصیت ضدباکتریایی عصاره الکلی گیاه بومی Allium cepa L. var. Ilkhichi، فصلنامه اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، 4(4)، صص. 99-85.
3. باباخانی، ب.، جانباز، ف. و ابراهیم‌زاده، م. ع.، 1396. تاثیر‌روش‌های مختلف استخراج بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و فعالیت آنتی‌باکتریال گیاه Nonnea lutea، مجله دانشگاه علوم‌پزشکی‌مازندران، 27(156)، صص. 145-129.
4. باقرلو، م.، حیدری، ر.، قادرپور، ص. و جامعی، ر.، 1390. فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های متانولی چند رقم از پیاز‌(Allium cepa L.) ایرانی‌و توانایی آن‌ها در خنثی‌سازی رادیکال‌های‌آزاد، نشریه ‌پژوهش‌های صنایع غذایی،‌21(7)، جلد‌21، شماره 7، صص. 465-455.
5. حافظ قرآن، س.، میقانی، ح. و ابراهیمی، پ.،1393. اثر ضدمیکروبی‌عصاره‌های‌کلروفرمی،‌اتیل استاتی و هیدروالکلی پیاز‌گیاه‌سنبل‌کوهی‌در‌شرایط‌آزمایشگاهی، مجله‌علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 16(1)، صص. 113- 106.

 

6. شهنازی، ر.، مهردادفر، ف. و ابراهیم‌زاده، م. ع.، 1396. بررسی‌تاثیر‌روش استخراج بر محتوای تام فنلی، فلاونوئیدی، فعالیت ‌آنتی ‌اکسیدانی ‌و ‌آنتی‌ هیپوکسی ‌گیاه‌ تره‌Allium ampeloprasum، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 27(158)، صص. 44-27.
7. صالحی، م.، سلیم‌پور، ف. و نویدی قهرودی، م.، 1390. مطالعه اثر ضد باکتری عصاره اتانولی گیاه والک (Allium akaka)، مقاله تحقیقی، صص. 68-63.
8. ‌صفرزائی، ع.، سرحدی، ح. و داشی پور، ع.، 1400. شرایط ‌‌بهینه ‌استخراج ‌الکلی ‌ترکیبات ‌آنتی‌اکسیدانی ‌و ضد میکروبی ‌برگ و ریشه گیاه کبر به روش فراصوت، نشریه نوآوری در علوم وفناوری غذایی، 13(4)، صص.‌50-31
9. علیزاده بهبهانی، ب.، شهیدی، ف.، طباطبایی یزدی، ف.، مرتضوی، س. ع. و محبی،  م.، 1395. اثر ضدمیکروبی و برهمکنش‌عصاره های Plantago )  آبی و اتانولی بارهنگ کبیر بر استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا  (majorاینوکوا، اشرشیاکلی‌و‌سودوموناس‌آئروژینوزا‌در‌شرایط‌برون‌تنی، فصلنامه بیماری‌های عفونی و گرمسیری وابسته به انجمن متخصصین بیماری‌های‌عفونی و‌گرمسیری، 21(75)، صص. 8-1.

10.‌ نصیرپور، م.، یاورمنش، م.، محمدی ثانی، ع. و محمدزاده مقدم، م.، 1394. بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره درمنه‌‌‌کوهی‌(Artemisia aucheri)،‌‌‌درمنه‌‌‌دشتی (Artemisia sieberi) و زوفا (Hyssopus officinalis L.) بر برخی از ‌باکتری‌های بیماری‌زا با منشاء‌ غذایی. فصلنامه‌ علوم و صنایع‌ غذایی، 12(46)، صص. 84-73.

11. Abdul Qadir, M., Shahzadi, S. K., Bashir, A., Munir, A. and Shahzad, S. H., 2017. Evaluation of phenolic compounds and antioxidant and antimicrobial activities of some common herbs. International Journal of Analytical Chemistry, pp. 1-6.
12. Adebayo, S. A., Ondua, M., Shai, L. J. and Lebelo, S. L., 2019. Inhibition of nitric oxide production and free radical scavenging activities of four South African medicinal plants. Journal of Inflammation Research, 12, pp. 195–203.
13. Alothman, M., Bhat, R. and Karim, A. A. 2009. Antioxidant capacity and phenolic content of selected tropical fruits from Malaysia, extracted with different solvents. Food Chemistry, 115, pp. 785-788.
14. Anzabi, Y. and Khaki, A1., 2016. Antibacterial activity of Ziziphora tenuior Lam. extract and essential oil against bacteria isolated from urogenital tract infections. Medical Laboratory Journal, 10(6), pp. 54-59.
15. Boora, F., Chirisa, E. and Mukanganyama, S., 2014. Evaluation of nitrite radical scavenging properties of selected Zimbabwean plant extracts and their phytoconstituents. Journal of Food Process Engineering, pp. 1-7.
16. Chang, C., Yang, M., Wen, H. and Chern, J., 2002. Estimation of total flavonoid contenting propolis by two complementary colorimetric methods. Journal of Food and Drug Analysis, 10(3), pp. 178-182.
17. Cheng, A., Chen, X., Jin, Q., Wang, W., Shi, J. and Liu, Y., 2013. Comparison of phenolic content and antioxidant capacity of red and yellow onions. Czech Journal of Food Science, 31)5(, pp. 501–508.
18. Do, Q. D., Angkawijaya, A. E., Tran-Nguyen, P. L., Huynh, L. H., Soetaredjo, F. E., Ismadji, S. and Ju, Y. H., 2014. Effect of extraction solvent on total phenol content, total flavonoid content, and antioxidant activity of Limnophila aromatic. Journal of Food and Drug Analysis, 22(3), pp. 296-302.
19. Ebrahimzadeh, M. A., Askari, M. and Forouzani, M., 2013. Evaluation of three methods  for  the  extraction  of antioxidants  from  Cucumis  melo  L. fruit  and  leaves,  Int.  International Journal of Forest, Soil and Erosion, 3(3), pp. 95-99.
20. Ghasemzadeh, A., Jaafar, H. Z. E. and Rahmat, A., 2011. Effects of solvent type on phenolics and flavonoids content and antioxidant activities in two varieties of young ginger (Zingiber officinale Roscoe) extracts. Journal of Medicinal Plants Research, 5(7), pp. 1147-1154.
21. Hindler, J. F. and Jorgensen, J. H., 2007. Antimicrobial susceptibility testing: Procedures in antimicrobial susceptibility testing. In: Mahon, C. R., Lehman, D. C. & Manuselis, G. (eds.) Textbook of Diagnostic Microbiology. 3rd ed. China: Saunders Elsevier (2007).

 

22. Kabrah, A. M., Faidah, H. S., Ashshi, A. M. and Turkistani, S. A., 2016. Antibacterial effect of onion. Scholars Journal of Applied Medical Sciences, 4‌(11), pp. 4128-4133.
23. Mahdian Kouchaksarayi, S., Vahdat, S.M., Hejazi, M., M. Khavarpour, M., Salimi, Z., 2021.  Sequential Solvent Extraction of Red-Onion (Allium cepa L) Skin: Influence of Solvent Polarity on Antioxidant and Radical Scavenging Activity.  Journal of Food Biosciences and Technology, Islamic Azad University, Science and Research Branch., 11 (1), pp. 81-92.
24. Manohar, C. M., 2017. Antioxidant and antiproliferative activity of flavonoids from Ontario grown onions by pressurized low polarity water technology. M. Sc. Thesis, The University of Guelph, Guelph, Ontario, Canada, 95.
25. Motallebi Riekandeh, S., Mazandarani, M., Ebrahimzadeh, M. A. and Zargari, M., 2016. Antioxidant activities of Eryngium caucasicum Inflorescence. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 20‌(5), pp. 946-949.
26. Ordonez, A. A. L., Gomez, J. D., Vattuone, M. A. and Isla, M. I., 2008. Antioxidant activities of Sechium edule (Jacq.) Swart extracts, Food Chemistry, 97, pp. 452-458.
27. Panahi, J., Havasiyan, M.R., Gheitasi, S., Pakzad, I., Jaliliyan, A., Hoshmandfar, R. and Havasiyan, M., 2013. The in vitro inhibitory effectsof the aqueous extracts of summer oniononCandida albicans. Journal of Ilam University of Medical Sciences, 21(1), pp. 54-59.
28. Pérez-Gregorio, M. R., Gonzalez-Barreiro, C., Rial-Otero, R. and Simal-Gandara, J., 2011. Comparison of sanitizing technologies on the quality appearance and antioxidant levels in onion slices. Food Control, 22(12), pp.‌ 2052-2058.
29. Rao, U. S. M., Ahmad, B. A. and Mohd, K. S., 2016. In vitro nitric oxide scavenging and anti-inflammatory activities of different solvent extracts of various parts of Musa paradisiaca. Malaysian Journal of Analytical Science, 20(5), pp. 1191–1202.
30. Saptarini, N. M. and Wardati, Y., 2020. Effect of Extraction Methods on Antioxidant Activity of Papery Skin Extracts and Fractions of Maja Cipanas Onion (Allium cepa L. var. ascalonicum). Scientific World Journal, 2020, pp. 1-6.
31. Sharma, K., Mahato, N. and Lee, Y. R., 2018. Systematic study on active compounds as antibacterial and antibiofilm agent in aging onions. Journal of Food and Drug Analysis, 26, pp. 518-528.
32. Singh, V., Krishan, P. and Shri, R., 2017. Extraction of antioxidant phytoconstituents from onion waste. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 6(1), pp. 502-505.
33. Sun, T., Tang, J. and Powers, J.R., 2005. Effect of pectolytic enzyme preparations on the phenolic composition and antioxidant activity of asparagus juice. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53, pp. 4–48.
34. Yen, G.C. and Duh, P.D., 1993. Antioxidant properties of methanolic extracts from peanut hulls. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 70, pp. 383–386.
35. Yen, G.‌C. and Duh, P. D., 1995. Antioxidant activity of methanolic extracts of Peanut huls from various cultivars. Journal of the American Oil Chemists' Society, 72, pp.1065-1067.
36. Zhu, K. X., Guo, X. N., Lian, C. X. and Peng, W., 2011. Antioxidant activities and total phenolic content of various extracts from defatted wheat germ. Food Chemistry, 126)3), pp. 1122-1126.