باورهای عامه مردم در دوران قاجار با تاکید بر باورهای عامیانه بهداشتی و پزشکی

پژوهش نامه تاریخ

دوره 18، شماره 69، اسفند 1401   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/hstr.2023.1975039.1810

نویسندگان

لیلا عمرایی¹؛ امیر اکبری^{* 2}؛ امید سپهری راد³؛ رجبعلی وثوقی مطلق⁴

¹- دانشجوی دکتری، تاریخ ایران بعداز اسلام، واحد بجنورد، دانشگاه ازاد اسلامی، ایران، بجنورد ([e-mail] )

²استادیار گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.(نویسنده مسئول) [e-mail]

³استادیار گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

⁴استادیار، گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه ازاد اسلامی، بجنورد، ایران.

چکیده

طب عامیانه آمیزه ای از خرافات وباورهای نادرست و گاه نشانه هایی از طب سنتی است که بیشتر با باورهای عامیانه و خرافی سر وکار داشته وهیچگاه در یک مکتب تجربی ویا فلسفی به شکل منسجمی بیان نشده است.ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به حساب می آید.مواجهه طب سنتی با شیوه های نوین در این دوره موجب بروز تغییراتی گسترده در روند پیشین آن شد.شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار؛طب سنتی بود اما این شیوه با آن همه سابقه درخشان درگذشته به دلیل آمیخته شدن با پاره ای از باورهای موهوم وخرافی؛پایین بودن سطح دانش طبیبان ایرانیدچار رکودشد وپزشکی مدرن به دلیل وجود موسسات فرهنگی،آموزشی و درمانی و رسوخ تفکر برتری طب مدرن،بر پزشکی سنتی پیشی گرفت.این پژوهش باشیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای بر آن است به بررسی عوامل بسترساز حضور این پزشکان درجامعه عصر قاجار،جایگاه باورهای عامیانه در حفظ سلامت بپردازد.جهل ونادانی،فقروبدبختی که اغلب مردم عصر قاجار باآن روبه رو بودند،محدودیتها ونادیده گرفتن زنان درجامعه و زندگی وبسیاری دلایل دیگر باعث شده بود که در باورهای وعقاید مردم خدشه واردشود وگرایش به سمت خرافات برای رهایی از مشکلاتی که گریبان گیرشان بود،زیاد شود.

کلیدواژه‌ها

دوران قاجار؛ باورهای عامیانه؛ علم پزشکی

مراجع