اهمیت دره خرم آباد در توسعه پایدار گردشگری با رویکرد فراهم نمودن زمینه ثبت در میراث جهانی

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 59، شهریور 1402، صفحه 110-135   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مریم بیرانوندزاده¹؛ سیامک شرفی^{* 2}؛ نوبخت سبحانی³

¹دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پژوهشگر جهاد دانشگاهی لرستان، خرم آباد، ایران.

²دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

³دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.

چکیده

گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورها بوده و شناسایی و تحلیل منابع گردشگری نقش مهمی در توسعه چشم‌انداز برنامه‌ریزی گردشگری ایفا می‌کند. دره خرم‌آباد در مرکز استان لرستان با وجود پتانسیل‌های طبیعی و تاریخی متعدد گردشگری و معرفی آن به‌عنوان یکی از نخستین سکونتگاه‌های بشری، تاکنون به دلایل متعددی در فهرست میراث جهانی ثبت‌نشده است. پژوهش حاضر باهدف، مطالعه اهمیت دره خرم‌آباد در توسعه پایدار گردشگری استان و فراهم نمودن زمینه ثبت آن در فهرست جهانی تدوین‌شده است. روش تحقیق تحلیلی- میدانی و جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از مدل SWOT، TOPSIS و AHP استفاده‌شده است. همچنین در زمینۀ اهمیت اثر در رابطه با ثبت جهانی، ملاک‌های اجرایی کنوانسیون میراث جهانی معیارهای بوده‌اند که در این پژوهش ملاک عمل قرارگرفته‌اند. نتایج حاصل از تحلیل AHP نشان داد که در بین مؤلفه‌های مورد ارزیابی در بخش طبیعی وجود دریاچه‌ها و آب‌بندها در سطح شهر، از مؤلفه‌های فرهنگی وجود موزه‌ها تاریخی و فرهنگی معتبر و در بین مؤلفه‌های تفریحی وجود پارک‌های بزرگ، بیشترین اهمیت را در بین قابلیت‌های گردشگری دره خرم‌آباد داشته‌اند. هم‌چنین بررسی مؤلفه‌های اثرگذار بر توسعه گردشگری دره خرم‌آباد و فراهم نمودن زمینه ثبت جهانی بیانگر این است که بهره‌گیری از سیستم مشارکتی مردم، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی، امنیت و رضایت در مناطق گردشگری، تنوع‌بخشی به امکانات و خدمات گردشگری، تبلیغات و اطلاع‌رسانی خدمات گردشگری و تخصیص تسهیلات بانکی و حمایت‌های قانونی، رتبه اول تا پنجم را در توسعه گردشگری دره خرم‌آباد دارند.

کلیدواژه‌ها

گردشگری پایدار؛ جاذبه‌های گردشگری؛ دره خرم‌آباد

مراجع

References

Abbasi, Bazgir, B., Ollé, A., Tumung, L., Becerra-Valdivia, L., Douka, K., Higham, T., & Blain, H. A. (2017). Understanding the emergence of modern humans and the disappearance of Neanderthals: Insights from Kaldar Cave (Khorramabad Valley, Western Iran). Scientific reports, Vol 7, pp 1-16.

Beyranvandzadeh, M. (2018), Study the Importance of Khorram abad Valley in Sustainable Development     of Provincial Tourism and Providing Grounds for Registration in a Global List, cultural heritage,   handicrafts and tourism organization, lorestan province.(In persian)

Choi, H., & Sirakaya, E. (2006(. Sustainable indicators for managing community tourism, Tourism Management, Vol 22, pp 1274-1289.

Craig-Smith, S. J. (2005). Global Warming and Tourism in Oceania. Oceania: A Tourism Handbook, 17, 353.

Cultural heritage, handicrafts and tourism organization Lorestan province, Netpa Consulting Engineers Co, 2009, Structural Studies of Detailed Design of Tourism in Khorram abad, Two volumes, Proposed Operational Projects in Khorramabad County.

De Luca, G.; Shirvani Dastgerdi, A.; Francini, C.; Liberatore, G. (2020). Sustainable Cultural Heritage Planning and Management of Overtourism in Art Cities: Lessons from Atlas World Heritage. Sustainability, Vol12(9), pp 1-12.

Dodds, R., & Joppe, M. (2003). The application of ecotourism to urban areas, Tourism, Vol 51(2), pp 157–164.

Ebrahimzadeh, I,.  Maleki, G.A., & Farhadinejad, H. (2015), Strategic Planning of Tourism Development with Emphasis on Sustainable Development in Khorram Abad Region, journal of Geography and urban-regional integration, Vol 5(14), pp 1-24.(In persian)

Ghaderi, E., & Earabi, S.S. (2019). Effects of tourism on the sustainability of cities along the way (Case study: Zirab city), New Attitudes in Human Geography, Vol 11(4), pp 239-260.(In persian)

Goeldner, C .R., & Ritchie, J.R.B. (2003).Tourism: Principles, Practices, And Philosophies, 9th ed. NY: John Wiley & Sons, Inc.

Hajinejad, A., Pourtaheri, M., & Ahmadi, A. (2010). People’s Participation and Rural Development in Solgi District of Nahavand County. Human Geography Research, 42(4), 91-109.

Iliopoulou-Georgudaki, J., Theodoropoulos, C., Konstantinopoulos, P., & Georgoudaki, E. (2017), Sustainable tourism development including the enhancement of cultural heritage in the city of Nafpaktos–Western Greece, International Journal of Sustainable Development & World Ecology, Vol 24(3), pp 224-235.

Ismagilova, G., Safiullin, L., & Gafurov, I. (2015). Using historical heritage as a factor in tourism development. Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol 188, pp157-162.

Jean-René, M., Yi-De, L & Chi-Fan, L. (2020). Tourism development at World Heritage Site: The
case of Loire Valley in France, Journal tourism and heritage, Vol 2, pp 1-21.

Kazemi, M., Esmaili, M.R., & Baygi Firouzi, A.Y. (2012), Formulation and prioritization of suitable strategies for sustainable tourism development (Case study: Lorestan Province), Tourism Management Studies, Vol 7(19), pp 69-89.(In persian)

Keshavarz, M. (2019), Identifying factors influencing on Sustainable Tourism Development using interpretive structural modeling (ISM) in Khorramabad, urban tourism, Vol 6(1), pp 121-134.(In persian)

Keshavarz, M., Ghadiri Masoum, M., Ayashi, A., & Sarparast, H. (2016), Analysis of sustainable tourism development strategies based on the "internal-external matrix" model and SWOT strategic analysis (case study: Khorram abad county), Journal of Geographic Space, Vol 54, pp 4-21.(In persian)

Law, C. (2002). Urban Tourism: The Visitor Economy and the Growth of Large Cities, Continuum: London.

Lee, T.H. & Liu, R.T. (2011). Strategy formulation for the recreational areas of Central Taiwan: An application of SWOT (strengths, weaknesses, opportunities, threat), analysis Journal of Hospitality Management and Tourism, Vol 2(3), pp 38-47.

Maghsoudi, M., Dehestani, H., Baharvand, M., & Hajikarimi, Z. (2019), Identification, Assessment and Raking of Geomorphosites: A Guide to Sustainable Tourism Development. Case Study of Khorramabad County in Iran, Journal of Environmental Management And Tourism, Vol 10(1), pp 252-265.

Maghsoudi, M., Moradi, A., Moradipour, F., & Nezammahalleh, M. A. (2018). Geotourism Development in World Heritage of the Lut Desert. Geoheritage, 1-16.

Mohammad Yeganeh, B., Cheraghi, M., & Nasiri, S. (2021). Assessing the effects of tourism development on reducing poverty and economic empowerment, Case study: villages of Parsabad Moghan city, New Attitudes in Human Geography, Vol 13(1), pp 194-209.(In persian)

Moradipour, F., Moghimi, E., Beglou, M. J., & Yamani, M. (2020), Assessment of Urban Geomorphological Heritage for Urban Geotourism Development in Khorramabad City, Iran. Geoheritage, Vol 12(2).

Mousaei, M., Hashemi, S., & Ebrahimi, M. (2012), Sociological Study of Sustainable Tourism Development in Iran, Barriers, Challenges, and Solutions, Quarterly Journal of Social Sciences, Vol 16, pp 25-50.(In persian)

Negaresh, H., Parvaneh, B., & Mehdi Nasab, M. (2013), Feasibility of Tourism Development the Wetlands Puldokhtar by Model SWOT, Quarterly journal of the studies of human settlements planning, Vol 8(22), pp 1-14.(In persian)

Nieati, M.R. (2020), Analysis of the role of tourism resources in the sustainable development of tourism in Hyderabad city, India, New Attitudes in Human Geography, Vol 12(2), pp 457-474.(In persian)

Pearce, D. (2001). Tourism, trams and local government policy-making in Christchurch, New Zealand, Current Issues in Tourism, 4(2-4), pp 331–354.

Rajabzadeh, A., Mohamampor, N., Azar, A., & zargham H. (2016), The Role of Host Communities In Support Of Tourism Development: Gilan Province, ORMR, Vol 6 (2), pp 125-139.(In persian)

Saraei, M., Nouri, M., & Asiabani, Z. (2018), A sustainable tourism development strategy in the city of Neyriz using strategic SOAR analysis, Geographical Research on Desert Areas, Vol 6(1), pp 51-74.(In persian)

Saraei, M.H., & Shamshiri, M. (2013), Tourism situation study in the city of Shiraz towards sustainable development using the SWOT Technique, Geography and Environmental planning, Vol 24(1), pp 69-88.(In persian)

Shahabian, P. (2011), Analyzing The Roles and Impacts of Urban Tourism on Sustainable Urban Development; Focusing on Citizens Perception, Armanshahr architecture and urban development, Vol 4(7), pp 121-132.(In persian)

Sharafi, S., Fouladvand, S., Simpson, I., & Alvarez, J. A. B. (2016). Application of pattern recognition in detection of buried archaeological sites based on analysing environmental variables, Khorramabad Plain, West Iran. Journal of Archaeological Science: Reports, Vol 8, pp 206-215.

Statistical centre of Iran, (2016). Lorestan province statistical yearbook.

Suzuki, D. A., & Takagi, H. (2018). Evaluation of geosite for sustainable planning and management in geotourism. Geoheritage, Vol 10(1), pp 123-135.

Tayebi, S.K., Jabbari, A., & Babaki, R. (2008), investigating of causality relationship between international tourism and economic growth: Iran, OECD and selected countries, science and Development, Vol 15(24), pp 65-87.(In persian)

Timur, S., & Getz, D. (2009). Sustainable tourism development: How do destination stakeholders perceive sustainable urban tourism? Sustainable Development, 17(4), pp 220-232.

Xiao, w., Mills, j., Guidi, G., Rodríguez-Gonzálvez, P., Gonizzi Barsanti, S., & González-Aguilera., D. (2018), Geoinformatics for the conservation and promotion of cultural heritage in support of the UN Sustainable Development Goals, Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, Vol 142,  pp 406-389.

Yarahmadi, D., & Sharafi, S. (2017), an Investigation of the Capacities and Attractions of Shirz Valley Geotourism as a Future Geopark in Lorestan Province, Geographical Journal of Tourism Space, Vol 6(21), pp 19-40.(In persian)

Zhang, S., Xiong, K., Fei, G., Zhang, H., & Chen, Y. (2023). Aesthetic value protection and tourism development of the world natural heritage sites: a literature review and implications for the world heritage karst sites, Heritage Science, Vol 11(30), pp 1-18.

Zivyar, P., Teymoori, S., & Norouzi, M. (2013), Feasibility of Tourism Industry in Khorram Abad based on SWOT Analytical Model, Quarterly geographical journal of territory(sarzamin), Vol 10(37), pp 73-88.(In persian)