معرفی لیوان‌های بومی محوطه هخامنشی دهانه غلامان

پیام باستان‌شناس

دوره 11، شماره 22، اسفند 1393، صفحه 57-77   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

زهره زهبری^{* 1}؛ رضا مهرآفرین^{* 2}؛ سید رسول موسوی حاجی²

¹دانشجوی دکتری باستان‌شناسی تاریخی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

²دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه مازندران، بهشهر، ایران.

چکیده

شهر دهانه غلامان از مهمترین محوطه‌های کاوش شده از دوره هخامنشی در جنوب شرق ایران است. این محوطه در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط امبرتو شراتو شناسایی شد. دهانه غلامان طی دو دوره مورد کاوش قرار گرفته است. دوره اول سالهای ۱۹۶۲-۱۹۶۵ میلادی توسط هیأت ایتالیایی به سرپرستی امبرتو شراتو، دوره دوم مربوط به سالهای ۱۳۷۹-۱۳۸۴ شمسی است که توسط هیأت ایرانی به سرپرستی سیدمنصور سیدسجادی مورد کاوش قرار گرفت. همچنین، مطالعات اخیر آرکئوژئوفیزیک توسط کوروش محمدخانی از دیگر فعالیت‌های باستان‌شناختی در این محوطه است. سفال تنها یافته منقول ارزشمند محوطه دهانه غلامان طی کاوش‌های یاد شده است. بنابراین، مطالعه این داده بسیار مهم در شناخت صنعت و سنت سفالگری دوره هخامنشی در منطقه جنوب شرق بسیار سودمند خواهد بود. یکی از گونه‌های گزارش شده در این محوطه لیوان‌های دهانه غلامان است. نوشتار حاضر بر مبنای نتایج بدست آمده از تحلیل‌های آماری و مطالعه متغیرهای کمی ۴۱۲ قطعه لیوان تدوین شده است. برای نیل به این مقصود تک تک لیوانها از جنبه متغیرهای گوناگون مطالعه و ثبت شده اند. تحلیل آماری ویژگی‌های فنی و تکنیکی آنها نشان می‌دهد که این ظروف با معیارهای مشخص و برای منظوری خاص در دهانه غلامان تولید می‌شدند.

کلیدواژه‌ها

لیوان؛ دهانه غلامان؛ سفال؛ دوره هخامنشی؛ آمار کمّی؛ ویژگی‌های ساختاری

مراجع