شناسایی مخاطب رسالة جوابیة محدث نوری به شبهات بر فصل‌الخطاب

پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

دوره 7، شماره 17، شهریور 1401، صفحه 106-136   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/noskheh.2022.703585

نویسنده

کاظم استادی

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

چکیده

در پژوهش‌های جدید، مشخص شده است که آقابزرگ تهرانی در شناسایی و معرفی کتاب کشف الإرتیاب و ارتباط آن با جوابیة محدث نوری بر شبهات فصل الخطاب، دچار اشتباه یا سوءتفاهم بوده است و طبق شواهدی، جوابیة محدث نوری در رد کتاب کنونی کشف الإرتیاب، اثر شیخ محمود معرب تهرانی، نیست. این بدان معنی خواهد بود که صاحب شبهات بر فصل الخطاب و نویسندۀ آن، مجهول است؛ بنابراین لازم است پرسیده شود که 1) چه اطلاعاتی می‌توان از وضعیت شکلی و محتوایی رسالة جوابیه به دست آورد؟ 2) شواهد شکلی و محتوایی رسالة جوابیه نوری را می‌توان با چه کسانی تطبیق داد؟ 3) آیا می‌توان ازطریق جریانات تاریخی پیرامون کتاب فصل الخطاب در ایران و عراق، نویسندة این اشکالات و شبهات بر فصل الخطاب را شناسایی کرد؟ 4) مخاطب رسالة جوابیة محدث نوری کیست؟ اکنون اطلاعات موجود ما از وضعیت شکلی و محتوایی رسالة جوابیة محدث نوری، با دو شخصیت، یعنی میرزا ابوطالب زنجانی و محمدحسین شهرستانی، تقریباً هماهنگ هستند؛ ولی چون، نه متن تقریظ میرزا ابوطالب بر کشف الإرتیاب دستیاب شد و نه متن رسالۀ ردیة شهرستانی در دست است، نمی‌توان مصداق قطعی برای نویسندة اشکالات و شبهات بر فصل الخطاب تعیین کرد که مخاطب رسالۀ جوابیة محدث نوری بوده است.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

عدم تحریف قرآن؛ رسالة ردیه؛ کشف الإرتیاب؛ معرب تهرانی؛ میرزا ابوطالب زنجانی؛ محمدحسین شهرستانی

مراجع