تحلیلی بر نقش عوامل طبیعی اثرگذار در توسعه آینده شهر اهواز

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 67، شهریور 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد ابراهیم عفیفی^{* 1}؛ مهناز عامری²؛ مرضیه موغلی³

¹دانشیار دانشگاه آزاد لارستان

²دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی لارستان، ایران.

³دانشیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی لارستان، ایران

چکیده

مقدمه: امروزه رشد جمعیت و گسترش فیزیکی در شهرهای ایران به خصوص شهر اهواز روندی رو به افزایش دارد. الگوی گسترش شهری در شهر اهواز نیز به تبع جریان سریع شهرنشینی در ایران در چندین سال گذشته تحت تأثیر روند شهرنشینی، گسترش جمعیت و افزایش مهاجرت به سمت و سویی جدید رفته به گونه‌ای که طرح جامع نتوانسته است الگویی مناسب برای گسترش این شهر ارائه دهد. بنابراین یکی از مهم ترین مسائلی که در برابر توسعه این شهر قرار دارد، مکان توسعه آتی آن است و در این راستا پارامترهای طبیعی از عوامل اصلی و تعیین کننده جهات توسعه‌ی فیزیکی شهر اهواز محسوب می‌شوند.

هدف: هدف این پژوهش، تحلیل نقش عوامل طبیعی اثرگذار در توسعه آینده شهر اهواز و ارائه مکان مناسب با توجه به این عوامل جهت توسعه آتی این شهر است..

روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظـر هـدف کـاربردی و از لحاظ روش شناسی، توصیفی- تحلیلی است. قلمرو پژوهش حاضر نیز شهر اهواز است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از نرم افزار GIS به بررسی وضعیت توسعه کالبدی شهر اهواز پرداخته شده، سپس جهات گسترش شهر از دید عوامل ژئومورفولوژیکی و طبیعی در محیط ARC GIS با استفاده FUZZY OVERLAY و عملگر GAMMA مورد بررسی قرار گرفته است.

قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر اهواز می‌باشد.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که در برنامه ریزی برای توسعه شهر اهواز قابلیت و مخاطرات طبیعی نادیده گرفته شده‌اند و توسعه فیزیکی این شهر بدون توجه به محدودیت‌های ژئومورفولوژی به وقوع پیوسته است.

نتایج: بر اساس نقشه نهایی وضعیت مناطق مستعد توسعه از لحاظ ژئوموفولوژیکی، بخش قابل توجهی از قسمت شمالی شهر اهواز در وضعیت نامناسب، در غرب وضعیت بیشتر نامناسب، در شرق وضعیت متوسط و در جنوب نیز وضعیت مناسب را نشان می‌دهد. بنابراین مناطق جنوبی شهر اهواز برای توسعه آتی این شهر مناسب‌تر است.

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ توسعه فیزیکی؛ عوامل طبیعی؛ عوامل ژئومورفولوژیکی؛ شهر اهواز

مراجع