بخت و کوشش در هفتادمین پرسش دادستان دینی

پیام باستان‌شناس

دوره 10، شماره 20، اسفند 1392، صفحه 123-130   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

آزاده حیدرپور^{* 1}؛ کتایون فکری‌پور¹؛ محمد مکاری²

¹دانش‌آموخته دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی، تهران، ایران.

²کارشناس ارشد مردم‌شناسی، پژوهشگر و مدیر گروه مردم‌شناسی زیست‌محیطی پژوهشکده مردم‌شناسی، تهران، ایران.

چکیده

در این مقاله تاثیر بخت و کوشش در زندگی آدمیان بر اساس پرسش هفتادم دادستان دینی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. بخت و تقدیر در فرهنگ اقوام و ملل مختلف با مفهوم سرنوشت مشخص و از پیش تعیین شده ارتباط دارد؛ گاهی نیز در معنی تاثیر نیر‌وهای مافوق‌الطبیعی بر زندگی و مرگ مردمان است. تعدادی از ادبا و فلاسفه اراده و خواست مردمان را در برابر نیروی تقدیر و بخت هیچ می‌دانند و به مفهوم جبر در سرنوشت آدمیان اعتقاد دارند؛ در قبال این گروه عده‌ای دیگر بخت و تقدیر را مغلوب توکل به خدا می‌دانند و معتقدند که روند زندگی آدمیان در سایه تلاش و کوشش آنان قابل تغییر و تحول است. در نظر آنان آدمی در انتخاب سرنوشت خویش مختار است و با نیروی اراده و اختیار مسیر زندگی خود را تعیین می‌کند. بر اساس هفتادمین پرسش دادستان دینی پاره‌ای از رویدادهای زندگی آدمیان بر اساس بخت و تقدیر تعین می‌شود و پاره‌ای دیگر از آن به کنش و کوشش وی وابسته است. در این پرسش ذکر شده که زندگی، زن و فرزند و سروری و دارایی انسان به بخت وتقدیر بستگی دارد و جایگاه معنوی و میزان پارسایی یا بد‌کرداری انسان به کنش و کوشش وی وابسته است.

کلیدواژه‌ها

دادستان دینی؛ بخت؛ کوشش؛ سرنوشت؛ تقدیر

مراجع