اثربخشی آموزش مهارت های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان

فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

مقاله 6، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 53، خرداد 1402، صفحه 70-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امیر یکانی زاد^{* 1}؛ اکبر سلیمان نژاد²

¹کارشناس ارشد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون– پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری تمام دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر خوی در سال تحصیلی 1402- 1401 که تعداد آن ها 5936 بود. نمونه شامل 40 نفر دانش‌آموز بود که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزماش و گواه گمارده شدند. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه تنظیم هیجان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه خودتنظیمی (بوفارد و همکاران 1995) بود که تمام آزمودنی‌ها در مرحله پیش آزمون آن را تکمیل کردند. برنامه مداخله‌ای مهارت‌های حل مسئله دزوریلا و گلدفرید (1971) به گروه آزمایش مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش داده شد؛ و در نهایت، پس آزمون و پیگیری از دو گروه آزمایش و گواه گرفته شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه‌های مکرر تحلیل شد. نتایج تحلیل داده‌های این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت‌های حل مسئله تأثیر معناداری بر افزایش راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان دارد (001/0P<). همچنین اثربخشی در مرحله پیگیری 3 ماهه تداوم داشت. درمجموع، نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش، سودمندی و تأثیر آموزش مهارت‌های حل مسئله بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و خودتنظیمی دانش آموزان را تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

آموزش حل مسأله؛ راهبردهای تنظیم شناختی؛ خودتنظیمی

مراجع