تسری شرط داوری به شخص ثالث در حقوق ایران و رویه داوری تجاری بین‌المللی

تحقیقات حقوقی بین المللی

دوره 16، شماره 60، شهریور 1402، صفحه 1-28   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1932157.2094

نویسندگان

مرضیه شیخ محمدی¹؛ محسن محبی^{* 2}؛ ابراهیم تقی زاده³

¹دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران. رایانامه: [e-mail]

²استادیار گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

³استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران. استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: اصل نسبیت در رسیدگی های قضایی و داوری موید این امر است که آراء صادر شده صرفا نسبت به طرفین اختلاف الزام آور است. اما محدوده اصل نسبیت صرفا به آراء محدود نشده و این امر همچنین در موافقتنامه های داوری نیز وجود دارد. لذا این سؤال مطرح می‌شود که آیا شرط داوری به شخص ثالث تسری دارد؟
 روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی انجام‌شده است.
یافته‌ها و نتایج: پاسخی که نظام حقوق داخلی کشورها به این مسئله می‌دهد با پاسخ حقوق و رویه داوری تجاری بین‌المللی یکی نیست. اغلب نظام‌های حقوق داخلی با استناد اصل نسبی بودن قراردادها، در مقابل تسری موافقت‌نامه داوری به شخص غیر امضاءکننده آن مقاومت دارد؛ اما حقوق و رویه داوری تجاری بین‌المللی به‌دوراز قوانین و سیاست‌های ملی و با واقع‌بینی در مورد فعالیت‌های اقتصادی و تجاری بین‌المللی گروه شرکت‌ها، در مقابل این مسئله انعطاف بیشتر دارد و آن را مجاز می‌داند.

کلیدواژه‌ها

شرط داوری؛ انتقال داوری؛ موافقت‌نامه داوری؛ داوری تجاری بین‌المللی؛ رویه داوری

مراجع

- ابریشمی، علی. (1396). ورود ثالث در داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی با تأکید بر دیدگاه‌های نوین در مقررات ایکسید و قواعد شفافیت آنسیترال. پژوهش حقوق خصوصی، 5(19)،  170 – 133.

- امیر معزی، احمد. (1398). داوری بین‌المللی در دعاوی بازرگانی. نشر دادگستر.

- ایرانشاهی، علیرضا. (1392). نقض و توسعه قلمرو قرارداد داوری. حقوقی بین‌المللی، 29(47)، 138 – 116.

- جنیدی، لعیا. (1397). اجرای آراء داوری بازرگانی خارجی. انتشارات شهر دانش.

- خدابخشی، عبدالله. (1382). اعتراض شخص ثالث نسبت به رأی داور. مجله دادرسی، 7(39)، 74 – 70.

- رضائی، علی. (1397). تحلیل قواعد شفافیت آنسیترال در داوری‌های سرمایه‌گذاری. مجله حقوقی بین‌المللی، 35(58)، 272 – 239.

- شیخ محمدی، مرضیه. (1395). استقلال شرط داوری. انتشارات جنگل.

- غریبه، علی و شهریاری، سیروس. (1396). گسترش قلمرو موافقت‌نامه داوری بر اشخاص ثالث از منظر دکترین گروه شرکت‌ها. فصلنامه تعالی حقوق، 3(20)، 73 – 51.

- کاتوزیان، ناصر. (1387). حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد – ایقاع. شرکت سهامی انتشار.

- کاکاوند، محمد. (1387). جرح داوران دیوان داوری دعاوی ایران- ایالات‌متحده. چاپ دوم. نشر شهر دانش.

- کشکولی، رسول؛ صادقی، محمود؛ شهبازی نیا، مرتضی؛ عزیزی، ابراهیم. (1395). گسترش قلمرو شرط داوری از طریق رضایت مفروض. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 4(20)، 132 – 109.

- محبی، محسن و شریف‌زاده، صادق. (1393). تسری شرط داوری به شخص ثالث، حقوق تجارت بین‌الملل در عصر جهانی‌شدن (مجموعه مقالات اهدایی به دکتر بهروز اخلاقی). انتشارات شهر دانش.

- محبی، محسن. (1375). ضمانت‌نامه‌های بانکی در رویه دیوان داوری دعاوی ایران  ایالات‌متحده. مجله حقوقی، 14(20)، 216 – 87.

- محتاج، محدثه. (1396). امکان مداخله ثالث در داوری. کنفرانس سراسری حقوق و مطالعات قضایی، 3.

- مقدمیان، صدیقه. (1398). دخالت شخص ثالث در قراردادهای داوری. انتشارات مجد.

 

- Bermann, George A.,(2017). Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: The Interpretation and Application of the New York Convention by National Courts. Springer New York.

- Caivano, Roque. (2006). Arbitraje y grupos de sociedades. Extensión de los efectos de un acuerdo arbitral a quien no ha sido signatario. Revista Oficial del Poder Judicial, 3(5), 209 – 216.

- Chung, ch,(2010). The Judicial Determination of the Validity of Arbitration Agreements in the Peoples Republic of China. Kluwer Arbitration Blog, 3 (1), 1 – 21.

- Courtney, Taw. (2008). Binding Non-signatories to International Arbitration Agreements: Raising Fundamental Concerns in the United States and Abroad. Richmond Journal of Global Law & Business, (8), 1 – 33.

- Derains, Y. (2010). Is there a Group of Companies Doctrine?. In ICC: Dossier of the ICC Institute of World Business Law: Multiparty Arbitration. Paris: ICC.

- Habegger, Philipp. (2004). Extension of arbitration agreements to nonsignatories and requirements of form. ASA Bulletin, 22(2), 55 – 90.

- Halla. Slavomir. (2011). Creeping consensus on the extension of arbitration clauses in international commercial arbitration?. 1. edition. Brno Masaryk University.

- Kroll, M. Stefan, Lew, D.M. Julian, Mistelis, A. Lukas. (2003). Comparative International Commercial Arbitration. Kluwer.

-  Madsen, Finn. (2008). Commercial Arbitration in Sweden. 3 rd Ed.  Oxford University Press.

- Moses, L., Margaret. (2017). The principles and practice of international commercial arbitration. Cambridge University Press.

- Mraz, Micheal. (2009). Extension of an Arbitration Agreement to Non-signatories: Some Reflections on Swiss Judicial Practice, Belgrade Law Review. The Annals of the Faculty of Law in Belgrade, (3), 54 – 63.

- Otazu, Juan Marcos. (2019). The Law Applicable to Veil Piercing in International Arbitration. McGill Journal of Dispute Resolution, 5(2), 30 – 59.

- Shehata, Ibrahim. (2020). The extension of arbitration agreements to third parties through the lens of Egyptian courts. Arbitration International, 36(4), 571 – 581.

- Stoehr, j, A. (2009). Question of Sovereignty, Development, and Natural Resources: A New Standard for Binding Third Party-signatory Governments to Arbitration. Washington & Lee University Law Rev,

- Townsend, John M. (2007). Non-Signatories in International Arbitration: An American Perspective. 13 ICCA Congress Series. Kluwer Law International.

- Tymczyszyn, I.. (2014). Joining non-signatories to an arbitration. Practical Law Yearbook of International Business.

- Zuberbuhler, Tobias. (2008). Non-Signatories and the Consensus to Arbitrate. ASA Bulletin, 26(1), 18 – 34.