سنجش توزیع فضایی فقر شهری با استفاده از مدل های تصمیم گیری در GIS (مطالعه موردی: مناطق 12 گانه شهر بابل)

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 تیر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (نظری و تحلیلی)

نویسندگان

علیرضا گروسی^{* 1}؛ سید علی علوی²؛ الهه شاکری منصور²

¹گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس تهران

²دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

فقر یکی از معضلات اجتماعی – اقتصادی در شهرها محسوب می شود و اثرات سوئی بر شهر و شهروندان دارد. با گسترش شهر و شهرنشینی در دهه های اخیر پدیده فقر شهری و ایجاد شکاف میان قشرهای مختلف مردم به لحاظ اجتماعی و اقتصادی روز به روز افزایش می یابد. در همین راستا این پژوهش با هدف شناخت فقر و تبلور فضایی آن در مناطق شهر بابل به منظور ارائه راهکارها و برنامه ریزی های مستند و علمی درجهت کاهش معضل فقر انجام شده است. نوشتار حاضر از نظر هدف رویکردی کاربردی- توسعه ای و از نظر روش توصیفی- تحلیلی به شمار می رود. داده ها با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است و با محاسبه 20 شاخص در سه بعد اقتصادی، اجتماعی0 فرهنگی و کالبدی به شناخت و تحلیل توزیع فضایی فقر در مناطق شهر بابل اقدام شد. برای دست یابی به هدف فوق مناطق شهری با استفاده از تکنیک تاپسیس در محیط GIS سطح بندی شدند. همچنین جهت شناسایی محلات همگن از تحلیل خوشه ای چند میانگینی استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که منطقه 5 به عنوان مرفه ترین منطقه و منطقه 10 به عنوان فقیر ترین منطقه شهر می باشند همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای چند میانگینی نشان می دهد که منطقه 5 در خوشه 5 به عنوان مرفه ترین منطقه و مناطق 12، 1 و 10 در خوشه 1 فقیرترین مناطق می باشند.

کلیدواژه‌ها

فقر؛ فقر شهری؛ عدالت فضایی؛ مدل تاپسیس؛ بابل