تحلیل سطوح پایداری توسعه روستایی در استان کرمانشاه

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 تیر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (کاربردی)

نویسندگان

مریم بیرانوندزاده¹؛ نوبخت سبحانی²؛ مصطفی فلاحی خوشجی^{* 3}؛ سید دانا علی‌زاده⁴

¹پژوهشگر جهاد دانشگاهی لرستان، لرستان، ایران.

²دانشجو

³دانشجوی دکتری تغییرات آب و هوایی، دانشگاه خوارزمی - پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد لرستان

⁴دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

در برنامه‌ریزی منطقه‌ای، بررسی و شناخت وضعیت سطوح مختلف جغرافیایی، قابلیت و تنگناهای آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. امروزه آگاهی از نقاط قوت و ضعف نواحی جهت ارائه طرح‌ها، برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌ها ضروری است. در این راستا استفاده از شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، کالبدی، بهداشتی و غیره می‌تواند معیاری مناسب برای تعیین جایگاه نواحی ازنظر توسعه‌یافتگی باشد. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی– تحلیلی و با بهره‌گیری از تکنیک‌های موریس و ویکور به ارزیابی و تحلیل سطوح پایداری در سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر شاخص‌های توسعه‌یافتگی در ابعاد اجتماعی- اقتصادی، کالبدی- نهادی پرداخته است. منطقه موردمطالعه، نقاط روستایی شهرستان‌های استان کرمانشاه می‌باشد. نتایج حاصل از مدل ویکور نشان می‌دهد که بر اساس شاخص‌های مختلف، رتبه و سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان کرمانشاه متفاوت بوده، به‌طوری‌که شهرستان اسلام‌آباد در رتبه نخست و سایر شهرستان‌ها بیشتر در وضعیت نیمه برخوردار و محروم هستند که 92.9درصد را شامل می‌شود. از سوی دیگر بر اساس مدل موریس شهرستان‌های اسلام‌آباد، کرمانشاه، صحنه و کنگاور در رتبه نخست و سایر شهرستان‌ها در رده‌های بعدی واقع‌شده‌اند و به‌طورکلی در هر دو مدل شهرستان‌ها در وضعیت نامناسبی و بیشتر آن‌ها در وضعیت محروم به سر می‌برند که این مسئله بیانگر نوعی عدم تجانس و ناهماهنگی در سطح توسعه‌یافتگی این شهرستان-ها می‌باشد

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ توسعه پایدار؛ سکونتگاه‌های روستایی؛ کرمانشاه