گزارش مقدماتی گمانه‌زنی در محوطه نوسنگی جدید مای تپه، بوئین زهرا، قزوین

پیام باستان‌شناس

دوره 7، شماره 13، شهریور 1389، صفحه 1-22   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا رضایی کلج^{* 1}؛ حسین داودی²؛ ابراهیم صادقی³

¹مسئول واحد باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین، قزوین، ایران.

²دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³دانش‌آموختۀ کارشناسی باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.

چکیده

فعالیت‌های عمرانی به مانند سد­سازی، راهسازی، توسعۀ روستاها و شهرها و غیره، امروزه یکی از عوامل انسانیِ اصلی در تخریب و نابودی بسیاری از محوطه‌­های باستانی به شمار می­‌رود. در همین راستا طی پروژه راهسازی و تعریض محور ترانزیتیِ بوئین ­زهرا-سگزآباد در استان قزوین، بخش‌­های جنوبیِ محوطه مایَ تپه در حریم جاده قرار گرفته و دچار تخریب می­‌گردد. از این رو عملیات کاوش اضطراری محوطه مذکور توسط اداره باستان‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان قزوین در مهر ۱۳۸۹ انجام پذیرفت. محوطه مایَ تپه که در ۵/۵ کیلومتری شمال­غرب بوئین زهرا و درضلع شمالیِ حریم محور بوئین­ زهرا به سگزآباد قرار گرفته، از لحاظ مطالعاتی با توجه به موقعیت ویژه آن که در نزدیکی محوطه‌­های پیش از تاریخیِ مهم دشت قزوین همچون زاغه، قبرستان، سگزآباد و چهاربنه واقع شده، حائز اهمیت است. طی کاوش در ۱۰ گمانۀ ۲×۲ متر و مطالعات مقدماتی انجام شده بر روی یافته­‌های حاصله، به‌خصوص گونه­‌شناسیِ سفال، این محوطه با الگوی استقرار موقت، دارایِ فرهنگِ اواخر دوره نوسنگی جدید I و اوایل دوره نوسنگی جدید II (اواخر نیمه اول هزاره ششم ق.م) است که فرهنگ­‌های هم‌افق با آن در دشت قزوین، از کاوش‌­های تپه چهاربنه و ابراهیم‌‌­آباد شناخته شده است. در این نوشتار به معرفی نتایج کاوش اضطراری، یافته‌­ها و در نهایت ارائه گاهنگاری مقایسه‌­ای محوطه مایَ تپه پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

مایَ تپه؛ دشت قزوین؛ نوسنگی جدید؛ گونه‌شناسی سفال؛ گاهنگاری مقایسه‌ای

مراجع