کاسه‌های قیفی شکل عصر مفرغ قدیم منطقه غرب و جنوب غربی ایران

پیام باستان‌شناس

دوره 6، شماره 11، شهریور 1388، صفحه 33-46   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

خداکرم مظاهری^{* 1}؛ حسن طلایی²؛ کمال‌الدین نیکنامی²

¹استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، ایلام، ایران.

²استاد، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

نیمه نخست هزارۀ سوم ق.م یکی از دوره­‌های مهم باستان‌شناسی حوزه جغرافیایی زاگرس مرکزی است که علیرغم کمبود و پراکندگی مدارک باسـتان‌شـناختی (به‌ویژه در منطقه لرسـتان مرکزی)، تغییر و تحولات فرهـنگی عمیقی در این دوره به وقوع می‌­پیوندد و به نظر می‌رسد که همین تغییر و تحولات، در نهایت زمینه­‌ساز شکل‌­گیری فرهنگ گودین III (گیان II- IV) می­‌گردد. در این تحقیق گونه‌ای نادر از سفال­‌های متعلق به نیمه اول هزاره سوم ق.م را مورد مطالعه قرار داده­‌ایم که از دره­‌ها و مناطق جنوبی حوزه زاگرس مرکزی به‌دست آمده است. این نوع سفال که به نظر می‌­رسد، غالباً در بافت­‌های تدفینی یافت می­‌گردد؛ گونه­‌ای از سفال­‌های متعلق به نیمه دوم دوره آغاز عیلامی (شوش IIIB-c) است و پراکندگی آن در دامنه­‌های جنوبی ارتفاعات زاگرس، حاکی از نفوذ فرهنگ آغاز عیلامی در ربع دوم نیمه اول هزاره سوم ق.م در این حوزه است. از سوی دیگر مطالعات سبک‌­شناسی این نوع سفال، حاکی از تأثیرات عمیق سنت سفالگری فرهنگ آغاز عیلامی در شکل­‌گیری سنت سفالگری فرهنگ گودین III است.

کلیدواژه‌ها

آغاز عیلامی؛ گودین III؛ کاسه‌های قیفی شکل؛ زاگرس مرکزی

مراجع