زیبایی‌شناسی اسالیب و اهداف شعری در لامیه حضرت ابوطالب و مؤیدالدین طغرائی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1402

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2023.1943114.2306

نویسنده

زهرا جلیلی^*

گروه علوم انسانی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور ،تهران، ایران

چکیده

شعر یکی از طرق بیان خلجانات درونی انسان و از مؤثرترین آن است و شاعر با زبان گویای شعر، می‌تواند از ارزشهای دینی، اخلاقی و قومی خود پاسداری کند و در تمامی ادوار تاریخی، شاعرانی هستند که با مضامین بلند شعر خود، آن را جاودانه سازند. از جمله این اشعار دو قصیده عربی معروف به لامیه است. دو لامیه ای که از آنِ دو شخصیت به نام و شهیر، در دو عصر مهم صدر اسلام و عصر عباسی یعنی حضرت ابوطالب و مؤیّدالدین طغرائی است. این مقاله بر آنست تا بر پایه مکتب تطبیقی آمریکایی که اساس آن زیبایی‌شناسی و نقد است، به این سؤال پاسخ دهد که شباهت‌ها و تفاوت‌های دو قصیده مذکور از نظر اسلوب و غرض شعری چیست. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای است و هدف از آن آشنایی هر چه بیشتر با مضامین دو قصیده است. یافته‌ها نشان داد که هر دو قصیده از نظر زیبایی‌شناسی ساختاری، از کلمات متناسب و متقابل و مشتق برای تألیف لفظ و معنی بهره جسته‌اند. واژگان در لامیه ابوطالب شدت ایقاعی بیشتر دارد و در لامیه طغرائی روان‌تراست. هر دو شاعر در تبیین پیام خود، از تقابل واژگانی و اشتقاق استفاده نموده‌اند ولی اشتقاق در لامیه ابوطالب از بسامد بیشتری برخوردار است. نیز یافته‌ها نشان داد که هر دو قصیده از حسن مطلع برخوردارند. طغرائی در بیان نصیحت بیشتر از اسلوب تشبیه تمثیل استفاده نموده و ابوطالب در دفاع از دین مبین اسلام، از انواع تشبیه بهره برده ‌است. نیز یافته‌ها نشان داد که ....

کلیدواژه‌ها

"؛ ادبیات تطبیقی"؛ زیبایی شناسی"؛ ،"؛ ابوطالب"؛ ، "؛ مؤیدالدین طغرائی"