پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس اعتیاد به اینترنت و استرس تحصیلی در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر اهواز

روانشناسی اجتماعی

دوره 11، شماره 67، فروردین 1402، صفحه 65-76   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسن منجزی^{* 1}؛ علیرضا حیدرئی²

¹گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

²گروه روان‌شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی پیش بینی عملکرد تحصیلی بر اساس اعتیاد به اینترنت و استرس تحصیلی در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر اهواز انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. در این مطالعه، جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم ناحیه 3 شهر اهواز در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند. در تحقیق حاضر به روش نمونه‌گیری خوشه‌‌ای مرحله‌‌ای تعداد 255 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها جهت بررسی شاخص عملکرد تحصیلی از معدل دانش‌آموزان در ترم تحصیلی و پرسشنامه‌های اعتیاد به اینترنت یانگ (1988)، استرس تحصیلی سان، دون، هو و ژو (2011) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که اعتیاد به اینترنت با عملکرد تحصیلی رابطه منفی و معنادار دارد. همچنین، نتایج نشان داد که استرس تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه نیز رابطه منفی و معنادار وجود داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که اعتیاد به اینترنت و استرس تحصیلی توانستند 44 درصد از واریانس مربوط به عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه دوم را پیش بینی کنند و اعتیاد به اینترنت سهم بیشتری در کاهش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه داشت. بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر اهمیت توجه به اعتیاد به اینترنت و استرس تحصیلی در کاهش عملکرد تحصیلی بیش از پیش احساس می‌شود. به نظر می‌رسد که عملکرد تحصیلی تحت تأثیر عوامل دیگر و اثرات تعاملی آنها نیز باشد.

کلیدواژه‌ها

عملکرد تحصیلی؛ اعتیاد به اینترنت؛ استرس تحصیلی

مراجع

آزما، فریدون؛ گلچین، رومینا و نوری، میثم. (1400). بررسی نقش استفاده از رسانة اجتماعی و درگیری تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان ورزشکار. مطالعات روانشناسی ورزشی، 10(37)، 84-69.

احمدی، ژاله و زینالی، علی. (1397). تاثیر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان: نقش میانجی کیفیت خواب، اهمال‌کاری تحصیلی و استرس تحصیلی. علوم تربیتی و روانشناسی. 6(2): 32-21.

جعفری ندرآبادی، معصومه. (1397). بررسی رابطه بین میزان وابستگی به فضای مجازی با کارکرد خانواده و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان. جامعه شناسی آموزش و پرورش، 8(1)، 45-30.

علوی، س.، جنتی فرد، ف. و مرآثی، م (1389). مقایسه هویت ملی و مذهبی در افراد معتاد به اینترنت و غیرمعتاد. جامعه پژوهی فرهنگی، 1(1)، 107-119.

منصوری، محبوبه و فرهادی، هادی. (1398). رابطه اعتیاد به بازی‌های رایانه ای، اضطراب اجتماعی و هیجانی خواهی با عملکرد تحصیلی نوجوانان: نقش تعدیل کنندگی خود کنترلی. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 9(3)، 117-97.

تجری، طیبه. (1398). رابطة استرس تحصیلی و باورهای انگیزشی با تعلل‌ورزی تحصیلی در دانش‌آموزان ورزشکار: نقش میانجی راهبردهای شناختی. مطالعات روانشناسی ورزشی، 8(27)،210-193.

صفاریه، محدثه. (1400). رابطه‌ آمادگی بی‌حوصلگی با میزان عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه شهرستان سمنان: نقش واسطه‌‌ای درگیری تحصیلی. رویش روان شناسی، 67(13)، 39-27.

یزدانی باغملکی، اعظم؛ مهری، ماجده و حبیب الهی نجف آبادی، صفا (1400). بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد بر عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه. رویکردی نو در علوم تربیتی، 4(12)، 48-41.

Alwagait, E., Shahzad, B., & Alim, S. (2015). Impact of social media usage on students’ academic performance in Saudi Arabia. Computers in Human Behavior, 51, 1092-1097.

Arslan, N., & Kiper, A. (2018). Self-Disclosure and Internet Addiction. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 6(1), 56-63.‏

Deb, S., Strodl, E., & Sun, H. (2015). Academic stress, parental pressure, anxiety and mental health among Indian high school students. International Journal of Psychology and Behavioral Science, 5(1), 26-34.‏

 Donga, G., & Zindiye, S. (2018). Assessing the acceptance of mobile marketing among South African students. Business & Social Sciences Journal, 3(1), 46-57.

Erdemir, M., & Tomar, H. (2019). The Influence of Time Management Behaviours before Starting General Physics Laboratory-I Experiments on Academic Achievement in the Course. Cypriot Journal of Educational Sciences, 14(3), 457-470.‏

Hasty, L. M., Malanchini, M., Shakeshaft, N., Schofield, K., Malanchini, M., & Wang, Z. (2021). When anxiety becomes my propeller: Mental toughness moderates the relation between academic anxiety and academic avoidance. British Journal of Educational Psychology, 91(1), 368-390.‏

Hodson, C. B., & Sander, H. A. (2017). Green urban landscapes and school-level academic performance. Landscape and Urban Planning, 160, 16-27.

Kahmann, R., Ozuer, Y., Zedelius, C. M., & Bijleveld, E. (2021). Mind wandering increases linearly with text difficulty. Psychological Research, 1-10.‏

Kanade, M. A. B., Sarwan, M. S., Said, M. P., Kadam, M. S., Dhakne, M. G., & Gore, M. P. (2021). A Study to Assess the Academic Stress and Coping Strategies used among the undergraduate nursing students from selected colleges of Pune City. Age (years), 17(18), 18-19.‏

 Kim, H. S., & Kim, H. S. (2018). Effect of a musical instrument performance program on emotional intelligence, anxiety, and aggression in Korean elementary school children. Psychology of Music, 46(3), 440-453.

Sun, J., Dunne, M. P., Hou, X. Y., & Xu, A. Q. (2011). Educational stress scale for adolescents: development, validity, and reliability with Chinese students. Journal of Psychoeducational Assessment, 29(6), 534-546.‏

Vizoso, C., Rodríguez, C., & Arias-Gundín, O. (2018). Coping, academic engagement and performance in university students. Higher Education Research & Development, 37(7), 1515-1529.‏