آیین آتش در کاپادوکیه

پیام باستان‌شناس

دوره 4، شماره 7، شهریور 1386، صفحه 61-70   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

شوکت دونمز؛ فرشید ایروانی قدیم

چکیده

سرزمین کاپادوکیه در سده ششم پ.م یکی از ساتراپی‌های هخامنشی بود. در این دوران، آیین زرتشتی و نیز سنت تقدس آتش که از نمادهای آن به شمار می‌رود، در سرزمین کاپادوکیه بیش از دیگر مناطق آناتولی رواج یافت. رواج سنت و آیین ستایش آتش در کاپادوکیه می‌تواند علل طبیعی داشته باشد. یکی از مهمترین مدارک باستان‌شناختی برای معرفی سنت تقدس آتش در کاپادوکیه، آتشدانی سنگی است که در ناحیه کوهستانی ارجیش پیدا شده است. محل کشف این آتشدان سرزمینی آتشفشانی است. در چهار سوی آتشدان یافته از کاپادوکیه، تصویر مردی حجاری شده است که نوع پوشش و برسمی که در دست دارد، او را یک مغ و و روحانی زرتشتی معرفی می‌کند. این آتشدان فاقد هرگونه کتیبه است. بنابراین، برای سالیابی و تعیین قدمت آن، باید با نمونه‌های مشابه در ایران و نیز حجاری‌های مشابه دیگر مقایسه شود. آنگاه احتمالاً به اواخر سده ششم ق.م و سده پنجم ق.م منسوب می‌شود. تصاویر مغان و آتشدان‌ها و آتشدان موضوع این مقاله، همگی اسناد و شواهد باستان‌شناختی دال بر وجود و رواج آیین آتش و زرتشتی‌گری در عصر آهن جدید در آناتولی هستند.

کلیدواژه‌ها

آناتولی؛ کاپادوکیه؛ هخامنشیان؛ زرتشتی‌گری؛ آیین آتش؛ آتشدان

مراجع